[ویکی نور] جواهر المطالب فی مناقب الامام علی بن ابی طالب (علیهما السلام). جواهر المطالب فی مناقب الإمام علی بن أبی طالب (علیهما السلام) نوشته محمد بن احمد دمشقی باعونی شافعی
این کتاب بررسی زندگی و مناقب و فضائل امام علی(ع) است که با تکیه بر منابع اهل سنت تهیه شده است. کتاب چنان که مؤلف در فهرست عناوین مشخص کرده در هشتاد باب تنظیم شده است، اما در چاپ موجود که بر اساس نسخه ناقصی انجام گرفته، دارای هفتاد و نه باب می باشد. هر باب به موضوعی خاص و یا منقبتی ویژه از امام علی(ع) اختصاص دارد و چند باب آخر به گوشه هایی از زندگانی حسنین پرداخته است.
انگیزه وی از نگارش این کتاب، دیدن کتاب ابن جوزی در مناقب عمر بن خطاب است که تصمیم گرفته کتابی در مناقب امام علی(ع) بنویسد. این مطلب را آغا بزرگ طهرانی از نسخه خطی کتاب باعونی نقل کرده، که اینک در نسخه چاپی کتاب موجود نیست(الذریعه، 264/26). مقدمه کتاب با کلمات ادیبانه آکنده است.
نویسنده در نقل فضائل امام علی گاه به افراط گراییده و مطالبی نقل کرده که امام را فراتر از بشر قرار داده است. وی اعتقاد و احترامی برای شخصیت هایی مانند معاویه، عمرو عاص و مروان قائل نیست و سمت و سوی گزارشهای گرد آوری شده در این کتاب به زیان آنهاست. چنان که مروان را از مسببان فتنه قتل عثمان می داند (192/2). او بر خلاف پاره ای نویسندگان افراطی اهل سنت هنگام یاد کردن از شیعه، از آنان بدگویی نکرده است. در این کتاب، گوشه هایی از اختلافات و درگیری میان صحابه آمده و در خطبه کتاب منزلت والای امام علی را یاد می کند و با توجه به صفاتی که برای وی می شمرد وی را در ردیف انبیاء قرار می دهد.
بررسی نسب، نام و قیافه ظاهری امام در ابواب اولیه کتاب صورت گرفته است و در ادامه، هر یک از مناقب علی(ع) یا مقاطع زندگی وی در یک باب بررسی شده که حجم هر باب از یک صفحه تا چندین صفحه است. آن حضرت را اولین مرد مسلمان می داند (37/1) و مواردی چون حدیث رد شمس را نیز در فضائل امام علی نقل می کند(109/1). همچنین برخی از کرامات و ویژگیهای عامیانه نیز برای حضرت یاد می کند.
نویسنده برای نگارش کتاب خویش از منابع بسیاری استفاده کرده و در متن کتاب از نام نویسنده یا کتاب نام برده که اکثر این کتب اینک در دسترس است و جزو منابع مفقوده محسوب نمی شود. منابع مورد استفاده وی را می توان در چهار دسته منابع حدیثی، منابع تاریخی، منابع شرح حال و منابع فرهنگ و ادب دسته بندی کرد.
این کتاب بررسی زندگی و مناقب و فضائل امام علی(ع) است که با تکیه بر منابع اهل سنت تهیه شده است. کتاب چنان که مؤلف در فهرست عناوین مشخص کرده در هشتاد باب تنظیم شده است، اما در چاپ موجود که بر اساس نسخه ناقصی انجام گرفته، دارای هفتاد و نه باب می باشد. هر باب به موضوعی خاص و یا منقبتی ویژه از امام علی(ع) اختصاص دارد و چند باب آخر به گوشه هایی از زندگانی حسنین پرداخته است.
انگیزه وی از نگارش این کتاب، دیدن کتاب ابن جوزی در مناقب عمر بن خطاب است که تصمیم گرفته کتابی در مناقب امام علی(ع) بنویسد. این مطلب را آغا بزرگ طهرانی از نسخه خطی کتاب باعونی نقل کرده، که اینک در نسخه چاپی کتاب موجود نیست(الذریعه، 264/26). مقدمه کتاب با کلمات ادیبانه آکنده است.
نویسنده در نقل فضائل امام علی گاه به افراط گراییده و مطالبی نقل کرده که امام را فراتر از بشر قرار داده است. وی اعتقاد و احترامی برای شخصیت هایی مانند معاویه، عمرو عاص و مروان قائل نیست و سمت و سوی گزارشهای گرد آوری شده در این کتاب به زیان آنهاست. چنان که مروان را از مسببان فتنه قتل عثمان می داند (192/2). او بر خلاف پاره ای نویسندگان افراطی اهل سنت هنگام یاد کردن از شیعه، از آنان بدگویی نکرده است. در این کتاب، گوشه هایی از اختلافات و درگیری میان صحابه آمده و در خطبه کتاب منزلت والای امام علی را یاد می کند و با توجه به صفاتی که برای وی می شمرد وی را در ردیف انبیاء قرار می دهد.
بررسی نسب، نام و قیافه ظاهری امام در ابواب اولیه کتاب صورت گرفته است و در ادامه، هر یک از مناقب علی(ع) یا مقاطع زندگی وی در یک باب بررسی شده که حجم هر باب از یک صفحه تا چندین صفحه است. آن حضرت را اولین مرد مسلمان می داند (37/1) و مواردی چون حدیث رد شمس را نیز در فضائل امام علی نقل می کند(109/1). همچنین برخی از کرامات و ویژگیهای عامیانه نیز برای حضرت یاد می کند.
نویسنده برای نگارش کتاب خویش از منابع بسیاری استفاده کرده و در متن کتاب از نام نویسنده یا کتاب نام برده که اکثر این کتب اینک در دسترس است و جزو منابع مفقوده محسوب نمی شود. منابع مورد استفاده وی را می توان در چهار دسته منابع حدیثی، منابع تاریخی، منابع شرح حال و منابع فرهنگ و ادب دسته بندی کرد.
[ویکی شیعه] جواهر المطالب فی مناقب الامام علی بن ابی طالب (کتاب). جَواهرُ المَطالب فی مَناقب الإمام علی بن أبی طالب(ع) اثر شمس الدین محمد بن احمد باعونی دمشقی (درگذشت ۸۷۱ق) عالم اهل سنت، با موضوع مناقب و فضائل امام علی(ع) با تکیه بر منابع اهل سنت.
شمس الدین باعونی دمشقی در سال ۷۸۰ق در دمشق زاده شد. او به «باعون» از روستاهای منطقه «عجلون» در شرق اردن منسوب است. عنوان «باعونی» نسبت مشترکی برای اعضای خاندانی شافعی مذهب در صَفَد بود که حدود یک قرن از اواسط سده نهم قمری در جایگاه های مختلف فرهنگی درخشیدند. وی با آنکه سنی مذهب است، اما به علی(ع) و فرزندانش علاقه زیادی دارد.
کتاب، چنانکه مؤلف در فهرست عناوین مشخص کرده، در ۸۰ باب تنظیم شده، اما در چاپ موجود که بر اساس نسخه ناقصی انجام گرفته، ۷۹ باب دارد و هر باب به موضوعی خاص و یا منقبتی ویژه از امام علی(ع) اختصاص دارد و چند باب آخر به گوشه هایی از زندگانی حسنین پرداخته است.
شمس الدین باعونی دمشقی در سال ۷۸۰ق در دمشق زاده شد. او به «باعون» از روستاهای منطقه «عجلون» در شرق اردن منسوب است. عنوان «باعونی» نسبت مشترکی برای اعضای خاندانی شافعی مذهب در صَفَد بود که حدود یک قرن از اواسط سده نهم قمری در جایگاه های مختلف فرهنگی درخشیدند. وی با آنکه سنی مذهب است، اما به علی(ع) و فرزندانش علاقه زیادی دارد.
کتاب، چنانکه مؤلف در فهرست عناوین مشخص کرده، در ۸۰ باب تنظیم شده، اما در چاپ موجود که بر اساس نسخه ناقصی انجام گرفته، ۷۹ باب دارد و هر باب به موضوعی خاص و یا منقبتی ویژه از امام علی(ع) اختصاص دارد و چند باب آخر به گوشه هایی از زندگانی حسنین پرداخته است.