حسن بن حسن بن على علیه السلام

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] کلید واژه: کربلا، حسن مثنی، واقعه عاشورا، زندگینامه حسن مثنی، فضایل حسن مثنی، شهادت حسن مثنی، ازوداج حسن مثنی با فاطمه بنت الحسین، فرزندان حسن مثنی، فاطمه بنت الحسین،
گاهی برای انسان این سؤال پیش می آید که: این همه اخبار تاریخی و نکات ریزی که 1400 سال پیش از منطقه جنگی کربلا به ما رسیده، چگونه به سینه تاریخ سپرده شده و به نسل های بعدی انتقال یافته است. آن چنان که ما امروزه با خواندن و شنیدن این روایات می توانیم منظره غمبار و افتخارآفرین «عاشورا» را در ذهن خود به تصویر کشیده و مجسم کنیم. در حالی که بزرگ ترین و پرشورترین حوادث جهان و جنگ های گسترده در طول تاریخ، از این ویژگی برخوردار نیستند و چنین تاریخ روشن و زنده ای ندارند.
بدون تردید وجود خانواده و بستگان امام حسین علیه السلام در صحنه کارزار کربلا، عامل عمده ای در انتقال اخبار و وقایع جانسوز آن بشمار می آید؛ همچنین انتقال گزارش هایی توسط سربازان دشمن و احیاناً رهگذران و مسافران، جای انکار نیست. اما از لابه لای تاریخ درمی یابیم که علاوه بر این عوامل، ایثارگران فداکاری نیز در نشر و گسترش اخبار عاشورا دخیل بوده اند و به نقش حسن مُثَنّی در رساندن اخبار و گزارش های حماسه عاشورا به نسل های بعدی پی می بریم. او کسی است که در مبارزه با دشمنان ارزش های دینی، همانند سایر یاران امام حسین علیه السلام حماسه ها آفریده و از حریم عموی بزرگوارش حضرت اباعبدالله علیه السلام با تمام وجود دفاع کرده است؛ اما دست تقدیر و شدت جراحات وارده موجب شده است که او بعد از آن همه جانبازی، از آن پیکار سهمناک جان سالم بدر برده و بعد از بازیابی سلامت خویش، به عنوان شاهد صادقی، دیده ها و شنیده های خود را به دیگران بازگو کند.
با مروری اجمالی به مقاتل و منابع تاریخی چنین بدست می آید که شش تن از پسران امام حسن مجتبی علیه السلام به نام های حسن بن الحسن، قاسم بن الحسن، عبدالله بن الحسن، عمرو بن حسن، عبدالرحمن بن حسن و ابوبکر بن حسن، به همراه امام حسین علیه السلام به سوی کربلا حرکت کردند. عبدالرحمن در منطقه ابواء از دنیا رفت، قاسم و عبدالله و ابوبکر در روز عاشورا به شهادت رسیدند. عمرو بن حسن نیز چون کودکی بیش نبود، به همراه زنان و دختران به اسارت رفت. اما حسن بن حسن که به «حسن مُثنّی» معروف است، در جنگ نابرابر با دشمن به شدت مجروح شد و به یاری خداوند متعال از دست سربازان عمر بن سعد نجات یافته و به عنوان روایتگر وقایع و حوادث عاشورا بر مسئولیت حساس خود عمل نمود.
با توجه به شخصیت ارزنده این رادمرد عاشورایی، در این نوشتار کوتاه به بررسی و شرح حال حسن مثنی می پردازیم. حسن مثنی یکی از تربیت یافتگان دامان فضل و کرامت می باشد. مادر وی خوله، دختر منظور فزاریه است. او در اثر تربیت پدر بزرگوارش حضرت مجتبی علیه السلام به کسب کمالات آسمانی و فضایل معنوی نائل شد و همانند برادرش متولی صدقات و موقوفات جد بزرگوارش امام علی علیه السلام گردید. حسن مثنی جوانی پاک سیرت و نیکوصورت بود که شخصیت والای خود را به فضائل و کمالات انسانی آراسته و مورد تکریم و اعتماد عموم مردم قرار گرفته بود. ازدواج وی با دختر امام حسین علیه السلام، که با صلاحدید آن حضرت انجام شد، به افتخارات وی افزود و همراهی اش با کاروان کربلا و شرکت در آن حماسه تاریخی نام وی را در ردیف ایثارگران و فداکاران راستین تاریخ اسلام قرار داد و به عنوان یکی از یاران باوفای سرور و سالار شهیدان قلمداد شد.
او بعد از مبارزات سختی که با تمام وجود در مقابل لشکر یزید انجام داد، به شدت زخمی شده و به اسارت دشمن درآمد. یکی از سربازان عمر بن سعد به نام ابی حسان اسماء بن خارجه فزاری، که از بستگان مادرش نیز بود، او را از اسارت دشمن نجات داده و در منزل خویش در کوفه به مداوای وی همت گماشت و پس از بهبودی، او را به مدینه روانه کرد. بعد از بازگشت اسرای کربلا به مدینه، حسن مثنی همچنان با همسر فداکارش فاطمه بنت الحسین زندگی می کرد تا این که به دستور عبدالملک بن مروان (از خلفای اموی) مسموم گردیده و در 35 سالگی به شهادت رسید و در قبرستان بقیع مدفون شد.
برخی از ویژگی ها و امتیازات این جوان برومند هاشمی را می توان در موارد زیر خلاصه نمود:
حسن مثنی به داشتن پدری نمونه و مربی عالی قدری مفتخر بود که رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم او را جانشین راستین خود دانسته و مخالفتش را، مخالفت با خود تلقی کرده و در مورد او فرمود: «و امّاالحسن فانّه ابنی و ولدی و منّی و قُرَّةُ عینی و ضیاءُ قلبی و ثمرةُ فؤادی و هو سیّدُ شبابِ اهل الجنّة، و حجّة اللّه علی الامّة، امرهُ امری و قولُهُ قولی، مَنْ تَبِعَهُ فانّه منّی و مَن عصاهُ فلیس منّی؛ حسن پسر و فرزند من است، او از من است، او نور چشم و روشنایی قلب من است، او میوه جان من است. او سید و سرور جوانان اهل بهشت است. او حجت خدا بر امت من می باشد. دستور او دستور من، و سخن او سخن من است. کسی که از او پیروی کند، او از من است و کسی که با او مخالفت کند، از من نیست».

پیشنهاد کاربران

بپرس