حسن طوفانیان

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] حسن طوفانیان فرزند مهدی در سال ۱۲۹۱ش، در تهران متولد شد. او در سال ۱۳۱۲ به استخدام ارتش در آمد و در دوران سلطنت محمد رضا پهلوی، مهم ترین مشاغل وی چنین بود: فرمانده آموزشگاه خلبانی، رئیس دایره ۲ طرح های استراتژیک اداره سوم ارتش، معاون هوایی اداره سوم ارتش، مدیر عامل سازمان صنایع نظامی، آجودان مخصوص شاه، رئیس اداره خرید و سفارش های خارجی صنایع نظامی و جانشین وزیر جنگ.
او به عنوان مسئول خریدهای نظامی ایران در سال های ۱۳۵۰ و در دوران رونق اقتصاد نفتی، شهرت جهانی یافت و مطبوعات غرب، گزارش های متعددی درباره معاملات تسلیحاتی ایران و کمیسیون های طوفانیان درج کردند؛ از جمله مطبوعات آلمان غربی گزارش دادند که طوفانیان در یک معامله تسلیحاتی با شرکت های این کشور، مبلغ ۳ میلیون مارک، کمیسیون دریافت داشته است.نام ارتشبد حسن طوفانیان به علت نقش وی در معاملات اسلحه ایران، شهرت جهانی یافته بود. وی به سبب طی دوره نظامی در آمریکا و آشنایی زیاد با مستشاران نظامی آمریکایی در ایران، از طریق آنها به محمدرضا معرفی شد و از آن پس، خریدهای گزاف اسلحه ایران را ترتیب می داد؛ اما این تصور، صحیح نیست که وی، نوع سلاح ها، کشور و شرکتِ خریدار را تعیین می کرد؛ چون همه اینها را محمدرضا دیکته می کرد و او تنها مجری بسیار خوبی بود طوفانیان ظاهراً در سمت سرپرستی اداره صنایع نظامی، مامور خریدهای میلیاردی اسلحه بود؛ ولی درصد های سرسام آور دلّالی و پورسانتاژِ خریدهای نظامی، مستقیماً به حساب شاه واریز می شد. هیچ کس جز او، اجازه سرک کشیدن در این تجارت پرسود را نداشت مخابرات نیز به دستور شاه، زیر نظر طوفانیان قرار گرفته بود ارتشبد حسن طوفانیان یکی از چهره های مرموز ارتش در رژیم گذشته بود که عنوان رسمی وی، معاون یا جانشین وزیر جنگ و رئیس سازمان صنایع نظامی بود؛ ولی از هیچ مقامی، حتی رئیس ستاد بزرگ و وزیر جنگ، دستور نمی گرفت و اطاعت نمی کرد. او تمام خریدهای نظامی ایران از خارج بر عهده داشت که ارزش سالانه اش به هزاران میلیون دلار می رسید. هیچ کس از کم و کیف این معاملات و ارقام درشت کمیسیون اطلاع نداشت. این مبالغ را کارخانجات فروشنده اسلحه می پرداختند
آموزش رزمی در ایالات متحده
مدتِ کوتاهی پس از ارتقای طوفانیان به درجه سرهنگی، وی برای گذراندن دوره افسری رزمی به آمریکا اعزام شد. از زمان حضور وی در آنجا و طی یک دوره افسری رزمی در دانشکده فرماندهی و ستاد نیروهای هوایی آن کشور در پایگاه ماکسول ایالت آلاباما، یک تحول شگرف را در زندگی وی شاهدیم. گذراندن این دوره، نقطه عطفی در حیات نظامی و سیاسی طوفانیان است و چنین می نماید که دوره مذکور، سکوی پرتاب او به مسئولیت های بالاتر و مهم تر بود
عضویت در کمیته نظامی پیمان بغداد
در اواخر ۱۳۳۳ دو کشور انگلیس و آمریکا برای ایجاد یک کمربند امنیتی و خط دفاعی در برابر اتحاد جماهیر شوروی ـ که در واقع، بخشی از سیاست محاصره و قرنطینه شوروی بود ـ پیمان بغداد را منعقد کردند. در پنجم اسفند ۱۳۳۳ عهد نامه الحاق ایران به پیمان همکاری متقابل عراق و ترکیه در بغداد امضا شد حضور حسن طوفانیان به عنوان نماینده ثابتِ نظامی ایران در کمیته نظامی پیمان بغداد ـ که بعدها به سنتو تغییر نام یافت ـ دارای اهمیت است. طوفانیان در این باره می گوید: «برای طرح ریزی پیمان بغداد می رفتم بغداد و می آمدم...مرتباً هر وقتی که برای طرح ریزی می رفتم بغداد، جزء طراح ها بودم؛ چون مسئولش بودم.» این، نشان دهنده اعتماد محمدرضا پهلوی به اوست. وی تقریباً از بدو تکوین این پیمان تا انتهای حیات سیاسی – نظامیِ آن، عضو ثابت کمیته نظامی بود. رضایت از عملکرد او در کمیته نظامی بغداد باعث ارتقای وی در مهر ۱۳۳۶ شد که به درجه سرتیپی نایل آمد. در همان سال به سمت عضویت کمیسیون دائمی سازمان دفاع غیرنظامی کشور منصوب شد. طوفانیان از ابتدای دهه چهل به جرگه آجودان های محمدرضا پهلوی پیوست و در سفرهای داخلی و خارجی متعدد، شاه را همراهی می کرد. وی در آبان ۱۳۴۰ به عنوان آجودان شاه برگزیده شد و در ۲۸ فروردین ۱۳۴۵ به درجه سپهبدی نایل آمد و در چهارم آبان ۱۳۴۷ نشان درجه اول همایون به او اهدا شد. در پی آن، وزیر دربار شاهنشاهی، مدال تاجگذاری به وی داد و در یازدهم دی ۱۳۴۸ نشان درجه یک خدمت به او داده شد. طوفانیان در زمان سپهبدی، مسئولیت ریاست اداره چهارم ستاد بزرگ ارتشتاران را بر عهده داشت. او در پاییز همین سال به عالی ترین رتبه نظامی در ارتش پهلوی که همانا ارتشبدی بود، دست یافت و در ۳۹ شهریور ۱۳۵۲ نشان درجه یک یاس به او داده شد
محرم اسرار نظامی شاه یا آمریکا
...

پیشنهاد کاربران

بپرس