حسین گل گلاب

حسین گل گلاب در مرداد ۱۲۷۴ خورشیدی در تهران به دنیا آمد. پدرش ابوتراب خان ( اصالتا از زیدون بهبهان، قلعه گل و گلاب ) مشهور به مهدی مصورالملک از نقاشان و عکاسان مشهور دوره قاجار بود که در نقاشی روی سنگ مهارت داشت و گفته می شود نقاشی های روزنامه های دولتی شرف و شرافت از کارهای اوست. از آنجا که مصورالملک با موسیقی دانان دوران خود دوستی داشت، فرزندش را با موسیقی آشنا کرد و به این ترتیب گل گلاب نواختن تار و سه تار را از آقا حسینقلی و درویش خان فرا گرفت و پس از تأسیس مدرسهٔ موسیقی وزیری، از اولین شاگردان آنجا شد و با همکاری کاظم وزیری و علینقی وزیری به کار موسیقی پرداخت و بعدها در آنجا نیز به تدریس پرداخت. او تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسه علمیه نزد استادان آن دوره، عبدالعظیم قریب، میرزا ابراهیم قمی مسعودی، غلام حسین رهنما و شمس العلما قریب گرکانی گذراند. برای تکمیل تحصیلاتش در دوره متوسطه به دارالفنون رفت و از معلمان فرانسوی دارالفنون زبان فرانسه آموخت. او علاوه بر زبان انگلیسی و فرانسوی، مقدمات زبان روسی را نیز در کلاس اسکندرخان ماردیروسیان فرا گرفت و پس از پایان تحصیلات در دارالفنون در سال ۱۲۹۵، از سال ۱۲۹۸ به تدریس علوم طبیعی در همان مدرسه پرداخت. حسین گل گلاب از ۱۲۹۸ تا ۱۳۰۷، دوازده جلد کتاب در رشته علوم طبیعی تألیف کرد. در همان زمان به ادامه تحصیل پرداخت و در سال ۱۳۰۱ از مدرسه عالی حقوق در رشته قضایی و علوم سیاسی فارغ التحصیل شد. سپس در سال ۱۳۰۷ تصدی تحقیقات عملی گیاه شناسی در دانشکده پزشکی را به عهده گرفت و از ۱۳۰۷ تا ۱۳۱۳ در دبیرستان نظام و دانشکده پزشکی گیاه شناسی تدریس کرد. در سال ۱۳۱۴ طبق مقررات قانون دانشگاه به دریافت درجه دکترا در رشته علوم نائل آمد و به تدریس فیزیولوژی گیاهی در دانشسرای عالی و گیاه شناسی در دانشکده پزشکی پرداخت و در سازمان نوین دانشکده به استادی کرسی بیولوژی گیاهی و ریاست آزمایشگاه مربوطه انتخاب شد. در همان سال پس از اخذ دکترای علوم، به عضویت فرهنگستان ایران و سپس به مدیر کلی فرهنگستان مزبور انتخاب شد. در سال ۱۳۲۴ که ریاست دانشکده پزشکی به عهده پروفسور اوبرلین فرانسوی بود، او به معاونت دانشکده منصوب شد و در سالهای بعد سمت مدیر کلی دبیرخانه دانشگاه و ریاست انجمن بیولوژی ایران را به عهده گرفت و به منظور مطالعات و تحقیقات علمی به کشورهای اتحاد جماهیر شوروی، بلژیک و انگلستان مسافرت کرد. از جمله این سفرها می توان شرکت در جشنهای دویست و بیست ساله تأسیس فرهنگستان شوروی در خرداد ۱۳۲۴ اشاره کرد که در جواب به دعوت فرهنگستان علوم شوروی انجام شده بود. وی پس از بازگشت در گزارشی فعالیت مراکز و موسسات مختلف و دانشگاه ها و کتابخانه های شوروی را شرح داد. از ۱۳۲۶ تا ۱۳۵۱ خدمات اجتماعی مختلفی را به عهده داشت. در ۱۳۴۵ از خدمات دولتی بازنشسته شد و یک سال بعد به عنوان اولین استاد ممتاز دانشگاه تهران از خدمات علمی و فرهنگی او قدردانی شد. از ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۴ رئیس هیئت مؤسسان و رئیس هیئت امنای مدرسه عالی علوم اراک ( دانشگاه اراک کنونی ) بود که آن را با کمک پرویز شهریاری و عبدالکریم قریب راه اندازی کرده بود. از اواسط ۱۳۴۹ در دوره دوم فرهنگستان زبان ایران عضو پیوسته بود. حسین گل گلاب بیش از پنجاه قطعه نمایش کلاسیک برای هنرستان هنرپیشگی ترجمه کرده است. از دیگر فعالیت های او می توان به سروده ها و ترانه هایی برای کودکان اشاره کرد. او به نقاشی و عکاسی نیز علاقه مند بود، تا آنجا که دوربین عکاسی بر دوش می انداخت و پابه پای رشید یاسمی و روح الله خالقی و استادش علینقی وزیری به تپه ماهورهای طبیعت ایران سر می کشید و گونه های پوشش گیاهی ایران را رصد می کرد. همچنین او نخستین کسی بود که آزمایشگاه های گیاهی ایران را به میکروسکوپ مسلح کرد. وی در حال تهیه فرهنگ نامه ای در زمینه گیاه شناسی بود که در ۲۲ اسفند ۱۳۶۳ درگذشت و در بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد. از او سه فرزند به نام های فرخ گل گلاب ( مهندس راه و ساختمان ) ، هما گل گلاب ( دکتر داروسازی و شیمی آلی ) و داریوش گل گلاب دکتر و متخصص رادیولوژی به یادگار ماند.