[ویکی اهل البیت] مذهب حنفی یکی از پنج مذهب بزرگ
اسلام و یکی از چهار مذهب اهل تسنن می باشد که طرفداران زیادی در جهان اسلام دارد موسس این مکتب
فقهی امام ابوحنیفه است که ابتدا درباره زندگی نامه و عقاید ایشان بحث می شود.
ابوحنیفه نعمان بن ثابت بن زوطی مشهور به امام اعظم در کوفه متولد شد اجدادش در اصل ایرانی واهل کابل یا ترمذ بوده اند. ابوحنیفه در عصر عبدالمالک بن مروان خلیفه عموی به دنیا آمد و در زمان خلافت
عمر بن عبدالعزیز، هوش و استعداد خود را در زمینه علمی نشان داد. او خود ذکر کرده که علم آموزی را نزد اصحاب عمرو اصحاب
علی آموخته و در محضر یاران عبدالله بن عباس هم تلمذ کرده است مشهورترین استادش حماد بن ابی سلیمان اشعری بوده است که در فقاهت استادی مبرز بوده است از شاگردان ابوحنیفه نیز می توان به موارد زیر اشاره کرد:
2- ابو عبد الله محمد بن حسن شیبانی (فقیه و ادیب)
4- حسن بن زیاد لولویی کوفی .
نبوغ ابو حنیفه وقتی پدیدار شد که مذهب فقهی مستقلی را تاسیس کرد البته او کتاب مستقلی را برای این مذهب تالیف نکرده ولی شاگردانش مثل ابو یوسف و محمد کتاب هایی را تالیف کرده اند.
ابو حنیفه می گوید: برای استنباط احکام نخست به کتاب خدای تعالی مراجعه می کنم ، اگر نتوانستم از کتاب خدا و سنت پیغمبر (ص) حکمی استنباط کنم از گفته های
صحابه بهره گرفته و بقیه را رها می نمایم و به قول دیگری عمل نمی کنم منابع تشریعی ای که امام ابوحنیفه در استنباط مسائل به آنها اتکا می نمود عبارتند از :
قرآن ، سنت نبوی ، اتفاق نظر مجتهدان صحابه و دیگران و قیاس . البته بعد از این چهار منبع نوبت به استحسان می رسد.
قیاس عبارت است از الحاق حکمی غیر منصوص به حکم منصوص هنگام وجود علت مشترک .
ابوبکر بن احمد بن ابی سهل سرخسی شرایط عمل به قیاس را در مذهب ابوحنیفه پنج چیز می داند 1- حکم اصل مقیس علیه ، به وسیله نص دیگری به آن اختصاص نیافته باشد 2- حکم معقول نباشد 3- فرع یعنی مقیس منصوص نباشد 4- حکم در مقیس علیه ، بعد از اثبات علت بر حال خود باقی بماند 5- قیاس متضمن ابطال لفظی از الفاظ منصوص نباشد.
1- آسانگیری در عبادات و معاملات : ایشان علاوه بر آب مایعات پاک دیگری را هم پاک کننده می دانند یا مثلا در مورد معاملات ، خریدن چیزی را که مشتری ندیده روا می داند و موارد دیگری که در کتابها ذکر شده است.
