حکم الجاهلیه

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] حکم الجاهلیة. روزگار عرب پیش از اسلام را زمان جاهلیت می گویند و از آن به مناسبت در برخی ابواب فقه سخن رفته است.
عنوان جاهلیّت به مقطعی از تاریخ عرب (حدود دو قرن ) پیش از ظهور اسلام و بعثت پیامبر صلّی الله علیه و آله- که بت پرستی و نیز جهل و خرافه گرایی از شاخصه های بارز آن به شمار می رود- اطلاق می گردد.

[ویکی فقه] روزگار عرب پیش از اسلام را زمان جاهلیت می گویند و از آن به مناسبت در برخی ابواب فقه سخن رفته است.
عنوان جاهلیّت به مقطعی از تاریخ عرب (حدود دو قرن ) پیش از ظهور اسلام و بعثت پیامبر صلّی الله علیه و آله- که بت پرستی و نیز جهل و خرافه گرایی از شاخصه های بارز آن به شمار می رود- اطلاق می گردد.
واژه شناسی جاهلیت
واژه الجاهلیّة، مأخوذ از ریشه ج ه ل، ترکیبی از اسم فاعل «الجاهل» و پسوند «یّة» است که ظاهراً بر اسم معنا یا اسم جمع دلالت می کند.
حکم الجاهلیة در قرآن
در آیه ۵۰ سوره مائده (اَفَحُکْمَ الجاهِلیَّةِ یَبغونَ...)، منظور از تعبیر «حُکم الجاهلیّة» نوع حکم و داوری اهل جاهلیت است.برای این آیه دو وجه ذکر شده است. بر اساس وجه اول سبب نزول آیه آن است که بنی قُرَیظه و بنی نَضیر ، پیامبر اکرم را در نزاعی که میان آن ها رخ داده بود، حَکَم قرار دادند و آن گاه که پیامبر به عدالت بین آن ها حکم کرد، بنی نضیر ناخشنود شدند و حُکم پیامبر را نپذیرفتند، سپس این آیه نازل شد. بر اساس وجه دوم، در واقع آن ها می خواستند پیامبر، همانند دوره جاهلیت ، بین کشتگانِ دو قبیله تفاوت قائل شود. آیه یاد شده ناظر به طعن یهود است که با این که خود صاحب کتاب و علم بودند، در پی حکم و داوری از نوع داوری اهل جاهلیت رفتند که بر مبنای هیچ وحی و کتابی نبود و ریشه در جهل و هواپرستی داشت. بر این اساس، آیه شامل هرکسی می شود که حکمی غیر از حکم خدا را طلب کند. طباطبائی نیز بر اساس حدیثی از امام صادق علیه السلام و همچنین تقابل میان دو نوع استفهام توبیخی و انکاریِ موجود در آیه، نتیجه گرفته است که حکم از دو حال خارج نیست: حکم خدا یا حکم جاهلیت.

پیشنهاد کاربران

بپرس