خروج و عروج سربداران

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] خروج و عروج سربداران از آثار جان ماسون اسمیت است که آن را دکتر یعقوب آژند، رسا و شیوا از انگلیسی به فارسی ترجمه کرده است. نویسنده در این اثر، تاریخ قیام سیاسی دینی سربداران را از آغاز تا انجام و از ابعاد گوناگون با استناد به منابع کتبی و همچنین با استفاده از سکه های ضرب شده در آن دوره و به صورت تحلیلی توضیح داده است.
نویسنده این کتاب را در یک مدخل و چهار فصل و یک ضمیمه سامان داده است. این فصول به ترتیب عبارتند از: 1. منابع کتبی، 2. منابع مبتنی بر سکه ها، 3. تاریخ سربداران و 4. جنبه های مختلف دوره سربداران. ضمیمه هم عبارت از بررسی تحلیلی و آماری تاریخ سربداران بر اساس سکه های ضرب شده در آن دوران است.
درباره روش و محتوای این اثر چند نکته گفتنی است:
1. عنوان «خروج و عروج سربداران» از نویسنده نیست و مترجم آن را انتخاب کرده است که مأخوذ از عنوان قطعه ای راجع به سربداران در روضة الصفای میرخواند است. ترجمه عنوان اصلی کتاب چنین است: تاریخ سلسله سربداران 1336- 1381م و منابع آن
2. مترجم در مقدمه اش یادآور شده است که کتاب حاضر شاید دومین اثری باشد که مفصلاً تاریخ سیاسی سربداران و قیام آنها را به بررسی نشسته است. این پژوهش بر اساس آخرین منابع موجود تحریر شده و در نتیجه تمام عیارتر و جامع تر از آثار قبلی است. در آن علاوه بر منابع کتبی از اطلاعات سکه های عصر سربداران نیز بهره گرفته شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. خود تحلیل منابع در سرفصل کتاب حاکی از قالب ریزی نوین علمی آنست که تا حدی طرز نگرش نویسنده را می رساند و حاوی نکات آموزنده ای است. استفاده از سکه ها به عنوان یک منبع تاریخی، در جای خود، در تاریخ نگاری سیاسی سربداران بدعتی است. شاید بتوان گفت که سربداران قبل از صفویه تنها سلسله محلی بودند که مذهب تشیع را به عنوان ایدئولوژی فکری حاکمیت خود انتخاب کرده و در راه بسط و گسترش آن کوشیدند، ولی متأسفانه چالش بین دو گروه درون دولتی از یک سو، و تهدید دشمنان خارجی از سوی دیگر، از همان آغاز ارکان این دولت را لرزانده و به سوی اضمحلالش راند. تنفر از عنصر مغول و تثبیت ایدئولوژی تشیع به عنوان زیربنای فکری حکومت از ویژگی ها و مختصات این دولت بود که نزدیک به پنجاه سال پائید و راه را برای حاکمیت صفویان هموار ساخت. آنها فعالانه در راه راندن عنصر بیگانه از مرز و بوم خود از جان خود مایه گذاشتند و تا آخرین بقایای مغولان را از ایران نراندند از پای ننشستند

پیشنهاد کاربران

بپرس