خرپا

خرپا ( به انگلیسی: Truss ) سازه ای صلب از واحدهای مثلثی شکل است که از اتصال اجزای باریک و بلند ساخته شده است. اعضای خرپا توانایی تحمل نیروهای کششی و فشاری را دارند.
خرپاها از جملهٔ ساده ترین سازه های باربر هستند که در کل به عنوان سازه خمشی عمل نموده و در سقف ها، پل ها، و سازه های هوا و فضا مورد استفاده قرار می گیرند. دراین گونه سازه ها به علت عدم وجود نیروی برشی و لنگر خمشی در تک تک اعضاء متشکله خرپا، اتصالات باید به صورت مفصلی مدل شود.
خرپا بر حسب تعریف از مجموعه ای از اعضایی به وجود می آید که همگی در یک صفحه قرار داشته و ترکیب آن ها یک شبکه مثلثی ایجاد نماید. چون در خرپاها فرض می شود که اعضا در انتهای خود به اعضای دیگر لولا شده اند بنابراین شکل مثلثی تنها شکل پایدار خواهد بود.
خرپاها به سه دسته زیر تقسیم بندی می شوند:
• خرپای ساده: با مفصل نمودن سه عضو در انتهای یکدیگر و ایجاد شکل مثلث ساده تشکیل شده است. توسعه خرپا هر بار با اضافه نمودن دو عضو و یک گره صورت می گیرد. اعضای جدید در گره جدید به یکدیگر مفصل شده و انتهای دیگر آن ها به گره های موجود مفصل می گردند.
• خرپای مرکب ( به انگلیسی: Compounded Truss ) :این نوع خرپا ترکیبی از چند خرپای ساده است.
• خرپاهای پیچیده و مبهم
انواع خرپا خرپاها را در یک تقسیم بندی ساده می توان به گونه های زیر تقسیم نمود: ۱ - خرپای دوبعدی: در این دسته از خرپاها تمامی اعضای خرپا را می توان در یک صفحه جای داد. این بدان جهت است که از لحاظ هندسی اختلاف بعدی در نحوه قرارگیری و جهت گیری اعضا وجود ندارد. بسیاری از طرح های کلاسیک خرپا در این دسته جای می گیرند. توانایی تحمل تنش ها و بارهای صفحه ای و حجم و ابعاد متناسب از نقاط قوت این گونه برشمرده می شوند.
• خرپای سه بعدی: خرپای این دسته از خرپاها بر خلاف نمونه قبل شامل شبکه ای از اعضا و اتصالات اند که روی هم حجمی را دربرگرفته و در امتداد هر سه محور مختصات امتداد یافته اند. قدرت تحمل بارها و تنش های سه بعدی از مزایای این گونه خرپا به شمار می رود که البته این مزایا با هزینه حجیم بودن سازه حاصل می گردند.
• خرپای چندگانه:
این دسته از خرپاها با هدف حذف نقاط ضعف و حفظ نقاط قوت دو گونه قبل ابداع گردیده اند. در این گونه از خرپاها معمولاً لینک های وسط به صورت تکی و لینک های بالا و پایین به صورت دوگانه یا چندگانه طراحی می گردند. قدرت تحمل بارهای صفحه ای و مقاومت خمشی و کمانشی مناسب در جهات گوناگون، در عین حفظ ابعاد متناسب از جمله نقاط قوت این گونه اند.

خَرْپا (truss)
خَرْپا
در معماری و مهندسی، قاب یا سازۀ تکیه گاهی تشکیل شده از تیرها، شاه تیرها یا میله هایی از جنس فولاد یا چوب در یک صفحه. خرپا معمولاً به شکل مثلث یا مجموعه ای از مثلث هاست، زیرا این طرح بالاترین صلابت را دارد. از خرپاها برای بستن دهانه های بزرگ و تحمل بارهای سنگین، به ویژه در پل ها و سقف ها، استفاده می کنند. ساختار بازِ خرپا سبب می شود که از تیری با استحکامِ برابر و جانِ پُر سبک تر باشد. اجزای خرپا عبارت اند از تیر کِش، تیرک، لنگۀ خرپا، و توحلقی.