خز

[ویکی فقه] خزّ به تشدید زاء از انواع حیوانات دریایی می باشد. از احکام آن در باب صلات و اطعمه و اشربه سخن گفته اند.
خَزّ حیوانی دریایی است.
اقوال در خزّ
خزّی که موضوع احکام شرعی واقع شده، خزّ دریایی است؛ لیکن در ماهیت آن اختلاف است. بر اساس روایتی از امام صادق علیه السّلام، خز حیوانی چهارپا است که از آب بیرون می آید، یا از آب گرفته می شود و حیاتش بستگی به آب دارد و اگر آب نیابد می میرد. بسیاری از فقها همین معنا را برگزیده اند. در روایتی دیگر از امام باقر علیه السّلام آمده است: خز حیوانی درنده است که در خشکی تغذیه می کند و به آب باز می گردد.در روایتی دیگر از امام صادق علیه السّلام خز به سگ آبی تعریف شده است و در روایت چهارم، خز دو نوع دانسته شده است: نوعی دارای دندان نیش و نوعی دیگر بدون آن. برخی فقها گفته اند: از مجموع روایات به دست می آید که خز، چهارپا و از نظر زیستی، خشکی- دریایی است؛ بدین معنا که از آب بیرون می آید و در خشکی تغذیه می کند و دوباره به آب بازمی گردد و در صورت جلوگیری از بازگشت به آب می میرد و به آن سگ آبی نیز گویند و دو نوع است. برخی، خز را همان «قندس» دانسته اند. سپس در تعریف قندس اختلاف کرده اند. بعضی قندس را به حیوانی دریایی تعریف کرده اند با دمی کلفت و رنگی سرخ. از شهید اوّل نقل شده که ایشان از برخی کسانی که زیاد سفر می کرده اند شنیده که قندس دو گونه است:یکی دارای الْیه (دنبه و سرین) و دیگری دارای دم. اوّلی خز و دومی سگ آبی است. برخی گفته اند: ممکن است خز مفهومی عام باشد، دارای مصادیق متعدد، همچون قندس و سگ آبی. درباره خز، اختلاف دیگری نیز وجود دارد و آن اینکه آیا خز امروزی همان خز عصر صدور روایات است تا مشمول احکام آن قرار گیرد یا با آن تفاوت دارد؟بعضی گفته اند: خز معروف امروزی در خشکی زندگی می کند و حیاتش وابسته به آب نیست؛ همچنین کرک آن در حدّی نیست که از آن لباس تهیه شود؛ از این رو، جریان حکم خز بر آن محلّ اشکال است. در مقابل، برخی حکم خز عصر صدور روایات را بر خز زمان خود جاری دانسته اند.
احکام خزّ
خز از حرام گوشتان است؛ هرچند برخی آن نوع از خز را که دندان نیش ندارد، حلال گوشت شمرده اند؛ لیکن بنابر قول به حرام گوشت بودن آن نماز خواندن در لباسی که از کرک آن تهیه شده، صحیح است، به شرط آنکه با کرک خرگوش، روباه و غیر آن از حرام گوشتان آمیخته نباشد. در اینکه نماز گزاردن در لباس تهیه شده از پوست خز صحیح است یا نه، اختلاف است. قول اوّل مشهور بین متأخران است. بنابر قول به جواز، در اینکه جواز آن مشروط به این است که تذکیه شده باشد یا نه اختلاف است. هرچند جواز نمازگزاردن در کرک آن مشروط به تذکیه نیست. البته اختلاف یاد شده در فرضی است که خز مانند ماهی دارای خون جهنده نباشد، وگرنه تذکیه آن لازم است.در نحوه تذکیه آن نیز اختلاف است.در فرض نداشتن خون جهنده، آیا تذکیه آن به صرف مردن آن است؛ بدین معنا که شارع مقدس، نفس مرگ او را تذکیه او قرار داده است؛ در نتیجه هیچ گاه مصداق میته نخواهد بود، یا اینکه تذکیه آن به این است که از آب زنده گرفته شود، مانند ماهی؟در فرضی که خز دارای خون جهنده باشد آیا تذکیه آن با ذبح تحقق می یابد، چنان که در سایر حیوانات دارای خون جهنده چنین است، یا اینکه خز در این جهت حکمی مستقل دارد و از آن قاعده کلّی مستثنا است و تذکیه آن همچون تذکیه ماهی است؟ مسئله محلّ بحث و اختلاف است.

خز به پوست مودار تعدادی از پستانداران گفته می شود که اغلب فرآوری و رفو می شود تا به عنوان پوستین در لباس ها به کار رود.
در صنعت پوشاک، خز چرمی است که مویش به خاطر ویژگی عایق بودن آن نگه داشته شده است. خز از دیرباز به عنوان منبعی برای تهیهٔ لباس از سوی انسان ها استفاده می شود.
جانورانی که به گونه ای معمول برای تهیهٔ خز کشته می شود: روباه، خرگوش، سگ آبی، قاقم، سمور آبی، سمور، خوک دریایی، گربه، سگ، کایوت و چینچیلا. عموماً روش هایی که برای فراهم نمودن این خز استفاده می شود، خشن بوده و مورد انتقاد حامیان محیط زیست است.
بزرگترین صادر کنندگان خز دنیا، چین، روسیه، کانادا و اروپا هستند. در اتحادیه اروپا، ۶۰۰۰ پرورشگاه خز وجود دارد. اتحادیۀ اروپا تولید کنندۀ ۶۳ درصد پوست راسو و ۷۰ درصد پوست روباه دنیاست. دانمارک، بزرگترین تولید کنندۀ اروپایی است و ۲۸ درصد پوست راسوی دنیا را تولید می کند. مهم ترین تولید کنندگان بعدی، چین، هلند، ایالات بالتیک و آمریکا هستند. فنلاند بزرگترین تولید کنندۀ پوست روباه برای آمریکاست. پرورش حیوانات برای خز در کشورهای اتریش، کرواسی، انگلیس و سویس ممنوع است. در بعضی از کشورهای دیگر مانند آمریکا و اتحادیۀ اروپا، تولید و فروش پوست بعضی از حیوانات مانند سگ و گربه ممنوع است.
در سالهای ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰، در نتیجۀ تلاش های سازمان های حقوق حیوانات و خارج شدن خز از مد، صنعت خز دچار رکود شده بود و پوشیدن پالتوها و لباس های خز در بسیاری از کشورهای دنیا کم رنگ شده بود و لااقل در بسیاری از کشورهای پیشرفته با نگاهی منفی به این لباس ها نگاه می شد. ولی بعد از سال ۲۰۰۰ صنعت خز توانست با ترفندهای مختلف دوباره بازار و سالن های مد را تسخیر کند. مهم ترین استراتژی صنعت خز، تولید خزهای کوچک برای یقه ها، پشم روی کلاه ها و کیف ها و کفش ها و . . . به جای تولید پالتوها یا کت های تمام خز چند هزار دلاری بود. صنعت خز با این ترفند ساده توانست خز را به محصولی ارزان قیمت تبدیل کند که هر کسی می تواند آن را بخرد. با افزایش تقاضا برای محصولات خز در دنیا، تولید خز در کشورهایی مثل چین، روسیه و لهستان به شدت افزایش پیدا کرده است و این تولید انبوه هم به خودی خود باعث وفور خز در دنیا و کاهش دوبارۀ قیمت آن شده است.

خز (فیلم). خز ( به انگلیسی: Fur ) نام فیلمی از استیون شینبرگ با بازی نیکول کیدمن است که در سال ۲۰۰۶ توزیع شد.
دیان آربس، به همراه همسرش آلن مشغول عکس گرفتن از مدل ها هستند. دستیاری آلن برای دیان ملال آور است که این قضیه با لیونل، همسایه طبقه بالای آن ها، تغییراتی را در زندگی وی پدیدمی آورد. تمام بدن لیونل از مو پوشیده شده است. . . . .

خَز (weasel)
خَز
هر یک از پستانداران گوشت خوار، دارای بدنی نرم، دم هایی پرمو، و پاهایی کوتاه، به ویژه جنس Mustela. به جز استرالیا این جانور در سراسر جهان یافت می شود. بیشتر از جوندگان کوچک تغذیه می کند، اگرچه برخی، از جمله سمور خز Mustela vison، جانوران آبزی را شکار می کند. طول اغلب آن ها، بدون دم، ۱۲ تا ۲۵ سانتی متر است. سمورهای دم بلند امریکای شمالی، سمور یا قاقم نیمکرۀ شمالی، گربۀ قطبی اوراسیا و راسوی پاسیاه امریکای شمالی نیز در این گروه قرار دارند. در نواحی سرد، رنگ پوشش چندین گونه از این جانور طی زمستان سفید می شود. در ۱۹۸۷، راسوی پاسیاه اروپایی در معرض خطر انقراض قرار گرفت. همۀ جمعیت وحشی آن به اسارت گرفته شد، سپس تعداد جمعیت اسیر شده از ۱۸ به ۳۵۰ نمونه افزایش یافت (۱۹۹۸). برخی از نمونه ها نیز به طبیعت بازگردانده شدند، در این حال تعداد جمعیت آن ها بین ۵۰ تا ۶۰ نمونه متغیر بود. سمور Mustela nivalis، در اروپا و آسیا، کوچک ترین گوشت خوار است. این سمور از موش هایی تغذیه می کند که آن ها را در لانه هایشان تعقیب می کند. در ایران، سمور Mustela nivalis یافت می شود که کوچک ترین گوشت خوار شناسایی شده است. با این که جثۀ کوچکی دارد به حیوانات بزرگ تر، ازجمله خرگوش، حمله می کند. این جانور در روز و شب فعال است.

خز (محیط زیست). خَز (محیط زیست)(fur)
موی سطح بدن برخی از حیوانات. عایقی ممتاز است و از این رو به عنوان پوشاک به کار گرفته شده است. اما، بسیاری از افراد به دلایل اخلاقی از کاربرد خَز برای پوشاک به شدت انتقاد می کنند، زیرا روش های پرورش یا به دام اندازی حیوانات را غالباً بی رحمانه می دانند. پوست مینک (سمور خز)، پوست چین چیلا (پستاندار جوندۀ کوچکی در امریکای جنوبی)، و پوست سمور ازجملۀ گرانبهاترین خَزهای حیوانات به شمار می آیند؛ خَز جانوران وحشی نسبت به خز جانوران پرورشی مرغوب تر است. خزی چون مینک از لایه ای از موهای نرم، انبوه، و عایق به نام لایۀ زیرخز و لایه ای سطحی از موهای محافظ بلندتر و درخشان تشکیل می شود. از زمان های پیش از تاریخ تاکنون خز به عنوان پوشاک استفاده شده و از زمان های دور با موقعیت اجتماعی و تجمّل ارتباط داشته است (مثلاً پوست قاقم را طبق سنت، اعضای خانوادۀ سلطنتی می پوشیدند) مگر در مورد برخی نژادها مانند اسکیموها. تجارت خز از امریکای شمالی نشأت گرفته، جایی که در اواخر قرن ۱۷ شرکت خلیج هودسُن تأسیس شد. مهم ترین مراکز تجارت خز عبارت اند از نیویورک، لندن، سن پترزبورگ و کاستوریا واقع در یونان. واردات خز یا پوست گونه های در معرض انقراض که کنوانسیون تجارت بین المللی گونه های در معرض خطر فهرست آن ها را منتشر می کند (مانند پلنگ) ممنوع است. بسیاری از الیاف مصنوعی به طور گسترده جایگزین خز شده اند. در انگلیس تعداد مزارع پرورش مینک در ۱۹۹۷ به کمتر از ۲۰ واحد کاهش یافت.