خصال شیخ صدوق

[ویکی نور] [[پرونده:NUR02611J1.jpg|بندانگشتی|خصال شیخ صدوق
ترجمه آیت اللهمحمد باقر کمره ای می باشد.
خصال از کتب معتبره اخبار امامیّه در باب مسائل اجتماعی، اخلاقی و دینی است.
هرکس بتواند متنی را بطور مستقیم بخواند و آنرا دریابد و در فضای متن قرار گیرد این بهترین حالت است امّا این حالت برای افراد کمی اتفاق می افتد و برای افراد خاصی شدنی است در نتیجه ضرورت ترجمه احساس می شود.
مترجم باید برای این کار، نخست متن را بفهمد و سپس برای خواننده توضیح دهد.مترجم می کوشد آنچه را که در متن اصلی وجود دارد برای خواننده ای به زبان دیگر مفهوم سازد.و این زمانی میسّر است که میان افق فرهنگ متن اصلی و مترجم امروزی اختلاف فرهنگی زیادی نباشد تا مسئله ساز نشود و زمانی که میان افق فرهنگی مترجم با افق اصلی امتزاج حاصل شود می توان انتظار داشت متن ترجمه شده با متن اصلی یکسان است لذا اگر می بینیم غالب ترجمه های متون حدیثی درست و بی هیچ آرایه های کلامی منتقل شده اند به دلیل یگانگی افق های آنهاست و ترجمه آیة ا...کمره ای از این قبیل است با اینکه ترجمه ایشان متأثر از ترکیب زبان عربی و متن حدیث است یعنی فعلها معمولا در اول جمله می آید و حال آنکه در فارسی فعل باید در آخر جمله بیاید یا به عبارت دیگر ترجمه ها تقریبا به شیوه تحت اللفظی است جلد اول حدیث 66 صفحه 73 عن ابی عبدالله(ع)قال:اصبر علی اعداء النعم فانک لن تکافی من عصی الله فیک بافضل من ان تطیع الله فیه «امام ششم فرمود:صبر کن بر دشمنان نعمت اللهی یعنی حسودان زیرا نمی توانی بکسی که خدا درباره تو معصیت می کند پاداشی بهتر از این بدهی که خدا مرا درباره او اطاعت کنی.» حدیث 45 از همین جلد صفحه 69: الی امیرالمؤمنین قال:کونوا علی قبول العمل اشد عنایة منکم علی العمل الزهد فی الدنیا قصر الامل و شکر کل نعمه الودع عما حرّم الله عز و جل من اسخطبدنه ارضی ربه و من لم یسخط بدنه عصی ربه «امیرالمؤمنین(ع) فرمود:قبول شدن عمل را از خود عمل بیشتر اهمیّت بدهید، در دنیا زهد کوتاه کردن آرزو است و شکر هر نعمتی کناره گیری از حرام های الهی است کسی که تن خود را تعب داد خدای خود را خشنود کرد و کسی که تن خود را تعب نداد معصیّت خدا را نموده» و نمونه های دیگری که در کتاب خواهید دید و در مجموع روان و سلیس و خوشخوان نیست و این اشکال ترجمه تحت اللفظی می باشد: و به همین دلیل معمولا بعد از ترجمه کلمه شرح یا معنی یا توضیح آورده می شود تا با جملات دیگر معنا و مفهوم را برای خواننده روشن تر نمایند.اگر اینگونه توضیحات و شروح نباشد خواننده باید با کمی تأمل و اندیشه متوجّه معنا شود.
یکی از ویژگیهای مهم در مترجم این است که معمولا پس از اتمام کار، در مقدّمه کتاب به معرفی کتاب، مؤلف، نسخه های مورد اعتماد، نحوه تحقیق و شیوه ترجمه می پردازد.آیة ا...کمره ای در جلد اوّل که از دو مقدّمه و 4 فصل در 60 صفحه می باشد، مباحث مهمّی از مکتب شیخ صدوق را مطرح که قابل تامل و بررسی است.مقدمه اوّل به بیان اهمیّت حسن اخلاق در جامعه بشری اشاره می کند و به تعلیمات انبیاء و روش آنها در تهذیب نفوس که یک روش ابتکاری و نو بود می پردازد که هر انسانی که یک دوره تربیت آنها را طی می کرد دارای روحی می شد که او را از عالم زمینی جدا و به تمام فرشتگان میرسید.مقدمه دوم در شرح حال شیخ صدوق و روزگاری که او در آن زیست میکرده هم از لحاظ تاریخی و هم از لحاظ سیاسی و چگونگی همکاری شیخ با سیاستمداران دوران خود.فصل اوّل روش نگارش شیخ در بیان تاریخ و داستان نویسی که از سه روش رومانتیک، کلاسیک فلسفه تاریخی و کلاسیک تاریخ ساده، روش اخیر را برمی گزیند.شیخ داستانهای تاریخی را با عبارتی ساده می نوشت همچنانکه بر زبان می راند.کتب تاریخی صدر اسلام تا اواسط قرن 4 هجری مانند سیره ابن هشام، تاریخ طبری و کامل ابن اثیر گواه این مطلب است.سبب این نوع نگارش، وفورلغات که در آن دوره دائر و معمول بوده و دیگر اصرار زیاد خود صدوق و پدرش بر نصوص صادره از ائمه معصومین(ع)خصوصا نظر به اینکه اکثر تألیفات آنها جمع آوری متن روایات است و کمتر از خود بیانی آورده اند.