خمیده دهان

خمیده دهان یا آنسیلوستوما ( Ancylostoma ) یک سرده از کرم های لوله ای است که شامل چند گونه از کرم های قلابدار می شود. گونه ها عبارتند از:
• آنسیلوستوما برزیلینس ( Ancylostoma braziliense ) که معمولاً گربه ها را آلوده می کند.
• آنسیلوستوما کنینوم ( Ancylostoma caninum ) که معمولاً سگ ها را آلوده می کند.
• آنسیلوستوما کلانسوم ( Ancylostoma ceylanicum )
• آنسیلوستوما دوئودونال ( Ancylostoma duodenale )
• آنسیلوستوما پلوریدنتاتوم ( Ancylostoma pluridentatum ) که معمولاً گربه های سیلواتیک را آلوده می کند.
• آنسیلوستوما توبافرم Ancylostoma tubaeforme که گربه ها را به همراه سایر میزبانان آلوده می کند.
آلودگی با کرم های قلابدار از شایع ترین آلودگی های کرمی انسان است. دو نوع کرم قلابدار، آنسیلوستوما دوئودونال یا کرم قلابدار دنیای قدیم ( سردۀ آنسیلوستوما ) و نکاتور آمریکانوس یا کرم قلابدار دنیای جدید ( سردۀ نکاتور ) ، حدود یک میلیارد نفر از مردم جهان را آلوده کرده و روزانه ۹ میلیون لیتر خون انسان را هدر می دهند. در ایران به ویژه در مناطق چای کاری و برنج کاری شمال آلودگی به هر دو نوع کرم قلابدار شیوع دارد.
این کرم دارای دو جفت دندان قلاب مانند است، در حدود یک سانتی متر طول دارد و در روده باریک انسان زندگی می کند. کرم بالغ در قسمت بالای روده باریک به سر می برد. هر کرم ماده روزانه ۲۰٬۰۰۰ تخم می گذارد که با مدفوع دفع می شوند. در شرایط مناسب پس از ۲۴ تا ۴۸ ساعت از تخم لارو آزاد می شود و لارو در مدت دو هفته به صورت فیلاریفرم درمی آید که خاصیت آلوده کنندگی دارد و می تواند در خاک زندگی کند. اگر لارو فیلاریفرم از دهان، یا پوست وارد بدن انسان شود از راه جریان خون به شش می رسد و پس از ترک مویرگ های حبابک های ششی وارد حبابک ها می شود و سرانجام به حلق و از آنجا به روده باریک می رسد و در آنجا بالغ می شود. فاصله ورود لارو به بدن و رسیدنش به رودۀ باریک یک هفته است. لارو ظرف مدت ۵ هفته بالغ می شود. کرم های قلاب دار در سرتاسر دنیا وجود دارند و در اکثر مناطق هر دو نوع آن ایجاد بیماری می کند.
در نواحی روستایی ایران و مزارع چای و برنج و مناطقی که مستراح بهداشتی ندارند یا از کود انسانی استفاده می شود و افراد با پای برهنه راه می روند، لارو از راه پوست وارد بدن می شود. ممکن است هنگام ورود لارو کهیر و خیز همراه با خارش دیده شود. در مرحله نقل مکان لارو از شش ها به نای نیز گاهی سرفه دست می دهد. در مرحله بلوغ و استقرار کرم ها در روده عوارض جدی و متعدد بروز می کند. کرم به مخاط روده می چسبد و با دندان های قلاب وار خود خون انسان را می مکد. کرم با ترشح یک مادۀ ضد انعقادی سبب عدم انعقاد خون می شود و در نتیجه کم خونی کمبود آهن پیش می آید. شدت بیماری با تعداد کرم، سن فرد و رژیم غذایی بستگی دارد. کودکان دچار کم خونی شدید، رنگ پریدگی، کاهش رشد و عوارض متعدد دیگر مانند یبوست، اسهال و تپش قلب می شوند. شدت بیماری در نزد زنان آبستن و شیرده و کسانی که احتیاج بیشتری به آهن دارند محسوس تر است.