خولی بن یزید اصبحی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] خولی بن یزید اصبحی از یاران و همراهان عمر بن سعد در کربلا بود.
در برخی از منابع از خولی به عنوان قاتل عثمان بن علی (علیه السّلام) یا یکی از قاتلین او یاد شده است. برخی دیگر از منابع نیز او را قاتل جعفر بن علی دانسته و آورده اند: «خولی بن یزید اصبحی تیری به شقیقه یا چشم جعفر زد و او را به شهادت رساند.» برخی از منابع خولی را قاتل سیدالشهداء (علیه السّلام) معرفی کرده و گفته اند کسی که سر امام (علیه السّلام) را از بدنش جدا کرد خولی بوده است. اما برخی دیگر از منابع، بر این اعتقادند که او قاتل امام حسین (علیه السّلام) نبود؛ اما از کسانی بود که اقدام به بریدن سر امام (علیه السّلام) کرد؛ ولی وقتی وارد گودال قتلگاه شد دستش لرزید و لرزه بر اندامش افتاد و کنار رفت، در این هنگام شمر بن ذی الجوشن یا سنان بن انس و به نقلی برادر خولی- شبل بن یزید- پیاده شد و سر امام (علیه السّلام) را جدا کرد و به دست خولی داد.
سر امام در تنور خولی
پس از شهادت امام حسین (علیه السّلام)، خولی به همراه حمید بن مسلم ازدی ماموریت یافت تا سر مقدس امام (علیه السّلام) را نزد ابن زیاد ببرد. آنها شبانگاه به کوفه رسیدند؛ اما چون قصر ابن زیاد در این هنگام بسته بود، او سر امام (علیه السّلام) را به خانه خود برد و آن را در تنور خانه جای داد و به همسرش نوار گفت: «بی نیازی عمرمان را با خود آورده ام! سر حسین (علیه السّلام) اکنون در خانه با توست.» در این هنگام همسرش -نوار- برآشفت و با خشم به خولی گفت: «مردم طلا و نقره به خانه می آوردند و تو رفتی سر فرزند دختر پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) را با خود آورده ای دیگر سر من و تو روی یک بالش نخواهد بود.» صبح فردا خولی سر امام (علیه السّلام) را نزد ابن زیاد برد و خبر شهادت امام (علیه السّلام) را به او داد.
عاقبت خولی
پس از قیام مختار، ماموران او ماموریت یافتند تا به خانه خولی رفته و او را به سزای عمل زشتش برسانند. ماموران مختار خانه خولی بن یزید را در محاصره گرفتند، خولی متوجه حضور ماموران شد پس در دستشویی خانه اش مخفی شد. یاران مختار وارد خانه شدند و همسر خولی را یافته از او پرسیدند: «شوهرت کجاست؟» گفت: «نمی دانم کجاست»؛ اما با اشاره ی دست، مخفیگاه خولی را به ماموران نشان داد. پس آنان خولی را در حالی که زنبیلی بر سر خویش نهاده بود پیدا کردند و از آنجا بیرون کشیدند و سپس مختار را از اسارت او با خبر کردند. مختار نزد یاران خود آمد و دستور داد او را کشته و بدنش را بسوزانند.

[ویکی شیعه] خولی بن یزید اصبحی ایادی دارمی(کشته شده در ۶۶ ق)، از لشکریان عمر بن سعد در واقعه کربلا است که روز عاشورا در شهادت امام حسین(ع)، عثمان بن علی(ع) و جعفر بن علی(ع) نقش داشت. پس از شهادت امام حسین(ع) به دستور عمر بن سعد، به همراه حمید بن مسلم ازدی سر امام حسین(ع) را نزد ابن زیاد بردند، اما چون شبانگاه قصر بسته بود، خولی آن را با خود به منزل برد که این امر اعتراض همسرش را در پی داشت. این واقعه در سوگواری شیعیان و در روضه تنور خولی نقل می شود. در برخی منابع، بریدن سر امام حسین(ع) به وی نسبت داده شده است. وی در ۶۶ ق در قیام مختار کشته شد.
از تاریخ ولادت و زندگانی خولی تا پیش از واقعه کربلا اطلاعی در دست نیست. پدرش یزید اصبحی از قبیله حمیر است. نام او در واقعه عاشورا آمده و از قاتلان حسین(ع) شمرده شده است. نوار بنت مالک یا عیوف همسر وی بود، هنگامی که خولی سر امام را به خانه آورد او را سرزنش کرد. همچنین مخفیگاه او را به یاران مختار نشان داد. طبری نوار بنت مالک را از بنی اسد دانسته است و به همسر دیگر وی از حضرمیان نیز اشاره کرده است.
خولی در واقعه کربلا از سپاهیان عمر بن سعد بود که شهادت عثمان بن علی(ع) را به او نسبت داده اند. او روز عاشورا تیری به سمت عثمان بن علی انداخت، سپس مردی از بنی دارم او را به شهادت رساند. در زیارت ناحیه مقدسه غیر مشهوره به عنوان پرتاب کننده تیر به سوی عثمان بن علی لعن شده است.

پیشنهاد کاربران

بپرس