دارالتبلیغ اسلامی

دارُالتّبلیغ اسلامی
مؤسسه ای آموزشی ـ تبلیغی اسلامی در حوزۀ علمیۀ قم، پایه گذاری شده در ۱۳۴۴ش توسط آیت الله سید کاظم شریعتمداری و با همکاری تنی چند از روحانیان در قم. این مؤسسه در راستای اندیشه های آیت الله بروجردی که قصد داشت اصلاحات و تحولاتی در نظام آموزشی و فرهنگی حوزه های علمیه پدید آورد، پی ریزی شد. در دورۀ اول ۱۲۵ و در دورۀ دوم ۱۴۵ تن تحصیل در آن را آغاز کردند و برخلاف مدارس علمیۀ آن زمان، دروسی چون عقاید، نهج البلاغه، تراجم علمای اسلام، فن نویسندگی، فن خطابه، تاریخ اسلام، ادبیات فارسی و تفسیر قرآن در زمرۀ مواد درسی طلاب و دانشجویان قرار گرفت. با این حال، دارالتبلیغ آماج انتقادات چند گروه قرار گرفت که ازجملۀ آن ها طرفداران نظام قدیم حوزوی، طلاب انقلابی و طرفدار مبارزۀ سیاسی با رژیم پهلوی بودند. برخی نیز آن را متهم کردند که رژیم پهلوی با تقویت نهادی همچون دارالتبلیغ اسلامی قصد نفوذ در حوزه و ایجاد دانشگاهی به سبک جدید برای ازبین بردن حوزه های علمیه را دارد. در هر حال، دارالتبلیغ اسلامی از همان آغاز با چالش های سیاسی گسترده ای درگیر بود ولی به رغم این درگیری ها، توانست باب تازه ای را به لحاظ فرهنگی در قم بگشاید. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، مؤسسۀ دارالتبلیغ و سرنوشت آیت الله شریعتمداری به حزب جمهوری خلق مسلمان گره خورد و در ۱۳۵۸ با تنازع و درگیری شدیدی که میان این حزب و طرفداران جمهوری اسلامی درگرفت، مجبور به انزوا و کناره گیری شد. در ۱۳۵۹ سازمان دارالتبلیغ اسلامی تعطیل و محل و امکانات آن به دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم واگذار شد. از عمده ترین فعالیت ها و اثرات فرهنگی دارالتبلیغ اسلامی می توان به تحول در دروس قدیم اسلامی، ایجاد سازماندهی جدید آموزشی، انتشار مجلات و نشریات و کتب بسیار به زبان فارسی، ایجاد محل و مرکزی برای آموزش طلاب خارجی، تدریس علوم اسلامی برای زنان طلبه، ارتباط با دانشگاه های اسلامی معتبر در کشورهای دیگر و ایجاد جلسات سخنرانی عمومی اشاره کرد، اما در زمینۀ مبارزۀ سیاسی یا نقد شرایط رژیم گذشته فعالیتی نداشت.