دروازه های نیشابور به چهار دروازه اصلی و تخریب شده شهر نیشابور گفته می شود. طی تاریخ نیشابور این شهر و منطقهٔ آن ربع نیشابور همواره مورد یورش نیروهای بیگانه قرار می گرفته است. از زمان تأسیس این شهر برای دفاع از این شهر گرداگرد آن، دو حصار کشیده شده بود. این حصارها برای دفاع و دروازه ها مدخل ورودی شهر به شمار می رفته. به واسطهٔ ویژگی های خاص شهر نیشابور در گذشته همه دروازه های این شهر در حصار جای نمی گرفته اند بلکه در داخل و حومه شهر نیز دروازه ها ساخته شده بود. از دروازه های نیشابور به شکل سالم اکنون اثری بر جای نیست. آخرین دروازه ها در دورهٔ پهلوی دوم در پی خیابان کشی ها و گسترش شهر برچیده شد. نام های دروازه های نیشابور در دوره تمدن اسلامی عربی یا فارسی بوده و واژه باب و ابواب برای دروازه به کار می رفته است.
دروازه های شهر نیشابور نقش دفاعی مهمی نداشته اند و بیشتر کاربرد دفاعی دروازه های نیشابور مربوط به دروازه های ربض یا شارستان حومه شهر نیشابور بوده. در طی تاریخ نیشابور دروازه های دفاعی شهر نقش مهمی را ایفا کرده اند از جمله به هنگام حمله غز ها و مغول ها.
شهر نیشابور ( ابرشهر ) در این دوره چهار دروازه با معماریِ خاص داشته است. معماری خاص این چهار دروازه برگرفته از اهمیت ابرشهر خراسان و مشرق ایران بوده. چون ایرانیان در دروهٔ ساسانیان زمانی که پیروی مزدیسنا بوده اند نماز و نیایش خویش را رو به سوی نور، و آفتاب انجام می دادند به ویژه برای مشرق و خراسان که دو نماز «گاه سپیده دم» و «گاه بامداد» را روی بدان سو می خواندند، ارزشی دیگر می دانستند و نیشابور و ریوند که یکی از شهرهای مقدس مزدیسنا در این دوره بوده این چهار دروازه با معماری ویژه ای بناگشته بود. معماری خاص این چهار دروازه بزرگ ابرشهر نیشابور این گونه بوده که هر چهار، رو به سوی خورشید داشته اند و هنگام برخاستن خورشید، نخستین پرتوهای آفتاب از هر چهار دروازه به اندرون شهر می تابیده است. [ ۱]
الحاکم نیشابوری در کتاب تاریخ نیشابور نیز به این موضوع اشاره کرده:
چون شاپور خواست که شهر نشابور بنا کند، چهار دروازه در چهار سوی آن چنان بساخت که همگام برآمدن آفتاب از هر چهار دروازه، آفتاب به درون شهر می تابد.
[ ۲]
مقدسی در کتاب احسن التقاسیم به فی معرفة الاقالیم، در بخش نیشابور از شصت دروازه در نیشابور نام می برد. چنین پیداست که دروازه های کهن دژ نخستین با گسترش شهر در میانه شهر قرار می گیرد و آن گاه که بارهٔ دوم بر گرد شهر گسترش یافته کشیده می شود آنجا را نیز دروازه های تازه می سازند و با گسترش هر بارهٔ تازه به شمار دروازه ها افزوده می شود. تا اینکه در زمان بازدید مقدسی از نیشابور تعداد همه این دروازه های بزرگ به شصت عدد رسیده است.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدروازه های شهر نیشابور نقش دفاعی مهمی نداشته اند و بیشتر کاربرد دفاعی دروازه های نیشابور مربوط به دروازه های ربض یا شارستان حومه شهر نیشابور بوده. در طی تاریخ نیشابور دروازه های دفاعی شهر نقش مهمی را ایفا کرده اند از جمله به هنگام حمله غز ها و مغول ها.
شهر نیشابور ( ابرشهر ) در این دوره چهار دروازه با معماریِ خاص داشته است. معماری خاص این چهار دروازه برگرفته از اهمیت ابرشهر خراسان و مشرق ایران بوده. چون ایرانیان در دروهٔ ساسانیان زمانی که پیروی مزدیسنا بوده اند نماز و نیایش خویش را رو به سوی نور، و آفتاب انجام می دادند به ویژه برای مشرق و خراسان که دو نماز «گاه سپیده دم» و «گاه بامداد» را روی بدان سو می خواندند، ارزشی دیگر می دانستند و نیشابور و ریوند که یکی از شهرهای مقدس مزدیسنا در این دوره بوده این چهار دروازه با معماری ویژه ای بناگشته بود. معماری خاص این چهار دروازه بزرگ ابرشهر نیشابور این گونه بوده که هر چهار، رو به سوی خورشید داشته اند و هنگام برخاستن خورشید، نخستین پرتوهای آفتاب از هر چهار دروازه به اندرون شهر می تابیده است. [ ۱]
الحاکم نیشابوری در کتاب تاریخ نیشابور نیز به این موضوع اشاره کرده:
چون شاپور خواست که شهر نشابور بنا کند، چهار دروازه در چهار سوی آن چنان بساخت که همگام برآمدن آفتاب از هر چهار دروازه، آفتاب به درون شهر می تابد.
[ ۲]
مقدسی در کتاب احسن التقاسیم به فی معرفة الاقالیم، در بخش نیشابور از شصت دروازه در نیشابور نام می برد. چنین پیداست که دروازه های کهن دژ نخستین با گسترش شهر در میانه شهر قرار می گیرد و آن گاه که بارهٔ دوم بر گرد شهر گسترش یافته کشیده می شود آنجا را نیز دروازه های تازه می سازند و با گسترش هر بارهٔ تازه به شمار دروازه ها افزوده می شود. تا اینکه در زمان بازدید مقدسی از نیشابور تعداد همه این دروازه های بزرگ به شصت عدد رسیده است.
wiki: دروازه های نیشابور