دروس فی علم الاصول

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] دروس فی علم الأصول (شرح الحلقة الثالثة). «دروس فی علم الاصول (شرح الحلقة الثالثة)، اثر ناجی طالب آل فقیه عاملی است که به شرح حلقه سوم از کتاب « دروس فی علم الاصول » شهید محمد باقر صدر پرداخته و به زبان عربی آن را نگاشته است.
کتاب، در چهار مجلد گنجانده شده است. در هر مبحث، عبارت شهید صدر، در بالای صفحه و شرح آن با ارجاع شماره ای در پاورقی کتاب نوشته شده است. در جلد اول، پس از مقدمه، شارح، از تمهید کتاب شهید صدر شروع کرده تا دلالات شرعی ادامه داده است. جلد دوم کتاب، شامل مباحث اثبات حجیت اخبار و قاعده تسامح در ادله سنن می باشد. جلد سوم، شامل مبحث حجیت ظهور است و جلد آخر، مربوط به اصول عملیه و تعارض در ادله از کتاب دروس شهید صدر می باشد.

[ویکی فقه] مؤلف:شهید سید محمد باقر صدر (م ۱۴۰۰ ق).
این کتاب در موضوع اصول فقه است. شهید صدر در تألیف این کتاب، آموزش مرحله به مرحله را مدّنظر داشته و به اجرا گذاشته است. از این رو، در حلقه اول، از مطالب اصولی به اختصار سخن می گوید و همان مطالب را در حلقه دوم توضیح داده و نهایتاً در حلقه سوم، عمق مطالب و کمیت و کیفیت آن نسبت به دو حلقه اول و دوم بیشتر و بهتر می شود. به این ترتیب، شهید صدر تمام مطالب اصولی را که در این مدت طلبه به آموزش آن مشغول است، به طور مرتب و زنجیروار برای او یادآور می شود. این روش در ارتکاز مطالب در ذهن خواننده و یادگیری مطلب و ملکه شدن آن بسیار مؤثر است.

[ویکی اهل البیت] منبع: کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی
مولف کتاب، شهید سید محمدباقر صدر(م 1400 ق) در سال 1353 ق در کاظمین دیده به جهان گشود و آثار نبوغ و استعداد خارق العاده از کودکی در وی نمایان بود. او از همان کودکی به تحصیلات علوم دینی پرداخت و مقدمات و سطح را نزد برادرش سید اسماعیل صدر در کاظمین فراگرفت. در یازده سالگی رساله ای در منطق و در دوازده سالگی حاشیه ای دقیق بر معالم الاصول نگاشت.
در سال 1365 ق در سیزده سالگی به نجف اشرف هجرت کرد و در همین سنین درس خارج را نزد دایی خود آیت الله شیخ محمدرضا آل یاسین و آیت الله خوئی شروع کرد و در سنین بلوغ به درجه اجتهاد رسید. وی در هیجده سالگی فتاوای فقهی خود را در حاشیه رساله علمیه دایی اش شیخ محمدرضا آل یاسین یعنی بلغة الراغبین نگاشت و از سوی مراجع زمان اجازه اجتهاد گرفت.
در دهه دوم عمرش نظریات اصولی خود را در رساله ای به نام غایة الفکر نوشت که در سال 1347 ق به چاپ رسید. او در 25 سالگی در تاریخ دوازده جمادی الثانی سال 1378 ق تدریسِ دوره خارج را شروع کرد و در سال 1400 ق بدست رژیم بعث عراق به شهادت رسید.
برخی از تالیفات شهید صدر عبارتند از:

[ویکی نور] «دروس فی علم الاصول»، به زبان عربی، از تألیفات آیت الله سید محمد باقر صدر(شهادت 1400ق)، است.
تلاش در تنظیم کتابی که موجبات آمادگی طلاب علوم دینی جهت حضور در بحث خارج را فراهم آورد و با تسلط و آشنایی نسبت به ساختار کلی علم اصول، در فهم مطالب و قواعد آن، دقت کافی و قدرت هضم و تحلیل مباحث درس خارج را پیدا نمایند، انگیزه اصلی مؤلف، در تألیف این کتاب بوده است.
کتاب، مشتمل بر سه حلقه است که در حلقه نخست، مباحث علم اصول به گونه ای بسیط و متناسب با فهم مبتدی تنظیم شده است و در حلقه دوم، مطالب در سطحی بالاتر از مرحله اول و در حلقه سوم، در حدی عالی تر از مرحله دوم، به گونه ای که برای رسیدن به مرحله خارج کفایت کند، ارائه گردیده است.
مؤلف، در مقدمه، ضمن تأکید بر ضرورت تجدید نظر در کتاب های اصولی و تأمل در کارهای انجام شده، به نحوه تنظیم کتاب حاضر و چگونگی آموزش آن اشاره کرده است.
وی، در حلقه نخست، به معرفی علم اصول و بیان تعریف و موضوع و اهمیت آن پرداخته و از اینکه علم اصول منطق برای علم فقه است و این دو، به ترتیب، عهده دار جنبه نظری و تطبیقی در عمل استنباطند و از اهمیت علم اصول در کار استنباط و تأثیر متقابل میان تفکر فقهی و اصولی و جایز بودن استنباط و تعریف حکم شرعی و تقسیم آن به وضعی و تکلیفی و اقسام حکم تکلیفی سخن گفته است.

[ویکی نور] دروس فی علم الاصول (آل الفقیه العاملی). «دروس فی علم الاصول»، نوشته شهید آیت الله سید محمد باقر صدر(1350 - 1400ق)، از چهره های درخشان علمای شیعه در قرن حاضر می باشد.
وی، این کتاب را به عنوان کتاب درسی دوره سطح در حوزه های علمیّه پیشنهاد داده است تا به جای کتاب های معالم، اصول فقه، رسائل و کفایه خوانده شود.
این کتاب، سه دوره کامل علم اصول است و به آن حلقات نیز می گویند و شامل دوره های ابتدایی، متوسط و قوی می باشد و طلاب با خواندن آن آماده شرکت در درس های خارج اصول می گردند.
شهید محمد باقر صدر، در مقدمه کتاب، می فرماید: «در حوزه های علمیّه، علم اصول در دو مرحله خوانده می شود:
1. مرحله مقدماتی که آن را اصطلاحا دوره سطح می نامند و شامل کتاب های معالم، اصول فقه، رسائل و کفایه است؛

[ویکی فقه] دروس فی علم الاصول (ابهام زدایی). دروس فی علم الاصول ممکن است عنوان برای کتاب های ذیل باشد: • دروس فی علم الاصول (شهید صدر)، معروف به «حلقات الاصول» تالیف فقیه بزرگوار و اصولی متفکر آیت الله سید محمدباقر صدر• دروس فی علم الأصول (شرح الحلقة الثالثة)، اثر ناجی طالب آل فقیه عاملی، شرح حلقه ثالثه دروس فی علم الاصول
...

[ویکی نور] دروس فی علم الاصول (خلاصه الحلقه الاولی). دروس فی علم الاصول(خلاصة الحلقة الاولی)، اثری است به زبان عربی، در یک جلد، در باره ی اصول فقه، از محمد حسین اشکنانی. مؤلف، «الحلقة الاولی» آیت الله شهید صدر را به صورت خلاصه مورد بحث قرار داده است.
«خلاصة الحلقة الاولی»، با یک مقدمه آغاز شده و سپس به بیان تعریف علم اصول و موضوع آن و نیاز فقه به علم اصول و اهمیت علم اصول در کار استنباط احکام شرعی پرداخته است.
«حلقات» آیت الله شهید صدر، در سه سطح ابتدایی، متوسطه و عالی، تدوین گردیده و آقای اشکنانی، حلقه اول از کتاب مزبور را تلخیص نموده و به نام «خلاصة الحلقة الاولی»، نام نهاده است. کتاب، با سه موضوع کلی به بحث ادامه داده:
1. مقدمه ای بر علم اصول که این بخش، شامل تعریف علم اصول و موضوع آن و نیاز فقه به علم اصول و اهمیت علم اصول در کار استنباط احکام شرعی است. احکام شرعی نیز تقسیم شده به:
الف) حکم شرعی نزد شهید صدر؛

[ویکی نور] دروس فی علم الاصول (خلاصه الحلقه الثانیه). دروس فی علم الاصول (خلاصه الحلقه الثانیه) اثر محمد حسین اشکنانی، تلخیص حلقه دوم از کتاب حلقات شهید صدر می باشد که به زبان عربی، در دو جلد، نوشته شده است.
مطالب، در دو جلد ارائه شده است. در جلد اول، پس از یک تمهید در «تعریف علم اصول»، «بیان موضوع و فایده علم اصول»، «حکم شرعی و تقسیمات آن» و «اشاره به انواع مباحث اصولی» و «حجیت قطع و احکام آن»، دو مبحث مهم اصولی حجیت قطع و ادله، تلخیص شده است.
در جلد دوم کتاب ادله عقلیه، پس از یک تمهید در تعریف دلیل عقلی، در دو بخش خلاصه ای از اثبات قضایای عقلیه و حجیت دلیل عقلی کتاب دروس بیان شده است.

[ویکی فقه] دروس فی علم الاصول (شرح الحلقه الثالثه). «دروس فی علم الاصول (شرح الحلقة الثالثة)، اثر ناجی طالب آل فقیه عاملی است که به شرح حلقه سوم از کتاب « دروس فی علم الاصول » شهید محمد باقر صدر پرداخته و به زبان عربی آن را نگاشته است.
کتاب، در چهار مجلد گنجانده شده است. در هر مبحث، عبارت شهید صدر، در بالای صفحه و شرح آن با ارجاع شماره ای در پاورقی کتاب نوشته شده است. در جلد اول، پس از مقدمه، شارح، از تمهید کتاب شهید صدر شروع کرده تا دلالات شرعی ادامه داده است. جلد دوم کتاب، شامل مباحث اثبات حجیت اخبار و قاعده تسامح در ادله سنن می باشد. جلد سوم، شامل مبحث حجیت ظهور است و جلد آخر، مربوط به اصول عملیه و تعارض در ادله از کتاب دروس شهید صدر می باشد.
نمونه ای از کار شارح
شارح، در شرح این کلام شهید صدر: «التعارض المصطلح هو التنافی بین مدلولی الدلیلین»، در پاورقی می نویسد: «ای المحرزین کما سیاتی.و قال (قدس سره): «بین مدلولی الدلیلین» و لم یقل بین دلالتیهما، لان المدلول هو ما یکشف عنه الدلیل و اما الدلالة فهی الظهور الذی یکون فی عالم الاثبات لا فی عالم الجعل و الثبوت و التعارض انما یکون فی عالم الجعل و الثبوت، لانه هو المنشا لعالم الالفاظ؛ هذا و ان لم یکن هناک اثر عملی، سواء قلنا بان التنافی بین دلالتیهما کما قال صاحب «الکفایة» او قلنا بانه هو هو التنافی بین المدلولین و ذلک لان الدلالة هی التی تکشف بالکشف الانی عن المدلول...»

[ویکی نور] دروس فی علم الاصول (شرح الحلقه الثالثه). «دروس فی علم الاصول(شرح الحلقة الثالثة)، اثر ناجی طالب آل فقیه عاملی است که به شرح حلقه سوم از کتاب«دروس فی علم الاصول» شهید محمد باقر صدر پرداخته و به زبان عربی آن را نگاشته است.
کتاب، در چهار مجلد گنجانده شده است. در هر مبحث، عبارت شهید صدر، در بالای صفحه و شرح آن با ارجاع شماره ای در پاورقی کتاب نوشته شده است. در جلد اول، پس از مقدمه، شارح، از تمهید کتاب شهید صدر شروع کرده تا دلالات شرعی ادامه داده است. جلد دوم کتاب، شامل مباحث اثبات حجیت اخبار و قاعده تسامح در ادله سنن می باشد. جلد سوم، شامل مبحث حجیت ظهور است و جلد آخر، مربوط به اصول عملیه و تعارض در ادله از کتاب دروس شهید صدر می باشد.
شارح، در شرح این کلام شهید صدر: «التعارض المصطلح هو التنافی بین مدلولی الدلیلین»، در پاورقی می نویسد: «ای المحرزین کما سیأتی.
و قال(قدس سره): «بین مدلولی الدلیلین» و لم یقل بین دلالتیهما، لان المدلول هو ما یکشف عنه الدلیل و اما الدلالة فهی الظهور الذی یکون فی عالم الاثبات لا فی عالم الجعل و الثبوت و التعارض انما یکون فی عالم الجعل و الثبوت، لانه هو المنشأ لعالم الالفاظ؛ هذا و ان لم یکن هناک اثر عملی، سواء قلنا بان التنافی بین دلالتیهما کما قال صاحب«الکفایة» او قلنا بانه هو هو التنافی بین المدلولین و ذلک لان الدلالة هی التی تکشف بالکشف الانی عن المدلول...»
مطالعه کتاب دروس فی علم الأصول ( شرح الحلقة الثالثة ) در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور

[ویکی فقه] دروس فی علم الاصول (شهید صدر). «دروس فی علم الاصول» معروف به «حلقات الاصول» تالیف فقیه بزرگوار و اصولی متفکر آیت الله سید محمد باقر صدر (م ۱۴۰۰ ق) است که با شیوهای نو و ابتکاری خاص برای تدریس در دوره سطح و سطح عالی حوزه نوشته شده است. این اثر از اتقان علمی خوبی برخوردار است و در عین حال به لحاظ روشی جزء روشمندترین کتاب هایی است که در حوزه علمیه در رابطه با علم اصول نگاشته شده است.
این کتاب در موضوع اصول فقه است. شهید صدر در تألیف این کتاب، آموزش مرحله به مرحله را مدّنظر داشته و به اجرا گذاشته است. از این رو، در حلقه اول، از مطالب اصولی به اختصار سخن می گوید و همان مطالب را در حلقه دوم توضیح داده و نهایتاً در حلقه سوم، عمق مطالب و کمیت و کیفیت آن نسبت به دو حلقه اول و دوم بیشتر و بهتر می شود. به این ترتیب، شهید صدر تمام مطالب اصولی را که در این مدت طلبه به آموزش آن مشغول است، به طور مرتب و زنجیروار برای او یادآور می شود. این روش در ارتکاز مطالب در ذهن خواننده و یادگیری مطلب و ملکه شدن آن بسیار مؤثر است.
ساختار کتاب
کتاب مشتمل بر سه حلقه است که حلقه اول و دوم در مجلد اول و حلقه سوم در جلد دوم کتاب آمده است. مطالب حلقات مترتب بر هم نبوده بلکه هر کدام به جهت سطح خاصی از طلاب نگارش شده و به ترتیب حلقات برای مبتدئین، سطح متوسط و سطح عالی تدوین شده است. هر یک از حلقات مشتمل بر فصول و بخشهای متعددی است که به لحاظ ساختار شبیه هم است اما به لحاظ تفصیل و عمق مطالب متفاوت است.
گزارش محتوا
علم اصول از دانش های پر ارجی است که فقیهان را در استنباط احکام دینی یاری می رساند. اصولیان درباره این علم و قواعد و اصول آن، کتابهای فراوانی به رشته تحریر درآورده اند. غالب کتب اصلی حوزه در زمینه اصول فقه با تمام استحکام علمی، هم از نظر نگارش و هم از نظر نوع تدوین و زمان تالیف آنها، و خالی بودن از هرگونه نوآوری و یافته های تازه ای که بعد از نگارش این کتب در علم اصول به وجود آمده، نمیتوانند کتاب درسی به مقتضای زمان باشند. از سوی دیگر هیچ یک از آنها به منظور کتاب آموزشی تدوین نشده و نوعا فاقد اسلوب و روش علمی تعلیم و تعلم هستند؛ از اینرو، فراگیری اینگونه کتب زحمت و فرصت بیشتری را می طلبد و نتیجه کمتری میدهد. کتاب «دروس فی علم الاصول»، درست در نقطه مقابل آن کتب، تمام امتیازات علمی و فنی یک کتاب درسی را داراست.
← روش شهید صدر در تدوین کتاب
...

[ویکی نور] دروس فی علم الاصول (صدر). دروس فی علم الأصول برگزیده حلقات اول و دوم «دروس فی علم الأصول» محمدباقر صدر به قلم شاگرد مبرزش شیخ باقر ایروانی است.
نویسنده در مقدمه کتاب، حلقات شهید صدر را از بهترین آثار علم اصول دانسته که اگر بخواهد در زمینه علم اصول کتابی بنویسد بهتر از آن نخواهد نوشت. او همچنین اشاره کرده که دشواری الفاظ و شیوه حلقات سبب شده که وی با حفظ مضمون و شیوه به تعدیل مطالب کتاب بپردازد. او ابتدا گمان کرده که تبدیل برخی الفاظ مشکل را حل خواهد کرد اما متوجه می شود که این شیوه به ویژه در حلقه اول مشکل را برطرف نمی کند لذا به موارد ذیل اقدام می کند:
محقق اثر توضیح برخی اصطلاحات و عبارات را در پاورقی های کتاب ارائه کرده است.
فهرست مطالب در ابتدای کتاب ذکر شده است.

[ویکی نور] دروس فی علم الاصول (ط انتشارات اسلامی). دروس فی علم الاصول معروف به «حلقات الاصول» تألیف فقیه بزرگوار و اصولی متفکر آیت الله سید محمد باقر صدر است که با شیوهای نو و ابتکاری خاص برای تدریس در دوره سطح و سطح عالی حوزه نوشته شده است. این اثر از اتقان علمی خوبی برخوردار است و در عین حال به لحاظ روشی جزء روشمندترین کتاب هایی است که در حوزه علمیه در رابطه با علم اصول نگاشته شده است.
کتاب مشتمل بر سه حلقه است که حلقه اول و دوم در مجلد اول و حلقه سوم در جلد دوم کتاب آمده است. مطالب حلقات مترتب بر هم نبوده بلکه هر کدام به جهت سطح خاصی از طلاب نگارش شده و به ترتیب حلقات برای مبتدئین، سطح متوسط و سطح عالی تدوین شده است. هر یک از حلقات مشتمل بر فصول و بخشهای متعددی است که به لحاظ ساختار شبیه هم است اما به لحاظ تفصیل و عمق مطالب متفاوت است.
علم اصول از دانش های پر ارجی است که فقیهان را در استنباط احکام دینی یاری می رساند. اصولیان درباره این علم و قواعد و اصول آن، کتابهای فراوانی به رشته تحریر درآورده اند. غالب کتب اصلی حوزه در زمینه اصول فقه با تمام استحکام علمی، هم از نظر نگارش و هم از نظر نوع تدوین و زمان تألیف آنها، و خالی بودن از هرگونه نوآوری و یافته های تازه ای که بعد از نگارش این کتب در علم اصول به وجود آمده، نمیتوانند کتاب درسی به مقتضای زمان باشند. از سوی دیگر هیچ یک از آنها به منظور کتاب آموزشی تدوین نشده و نوعاً فاقد اسلوب و روش علمی تعلیم و تعلم هستند؛ از اینرو، فراگیری اینگونه کتب زحمت و فرصت بیشتری را می طلبد و نتیجه کمتری میدهد. کتاب «دروس فی علم الاصول»، درست در نقطه مقابل آن کتب، تمام امتیازات علمی و فنی یک کتاب درسی را داراست.
شهید صدر در تدوین کتاب، آموزش مرحله به مرحله را مد نظر داشته و پیاده نموده است، از این رو می بینیم در حلقه اول از مطالب اصولی به اختصار سخن می گوید و همان مطالب را با عمق بیشتری در حلقه دوم مطرح می کند و نهایتاً در حلقه سوم، عمق مطالب و کمیت و کیفیت آن نسبت به دو حلقه اول و دوم بیشتر و بهتر میشود، یعنی تمام مطالب اصولی که در این مدت طلبه به آموزش آن مشغول است به طور مرتب و زنجیروار برای او یادآوری می شود.
این روش در ارتکاز مطالب در ذهن خواننده بسیار مؤثر خواهد بود و در یادگیری مطالب و بعضاً تکرار منطقی درسهای گذشته و در ملکه شدن آن علم بسیار مؤثر است.

[ویکی نور] دروس فی علم الاصول (ط دارالمنتظر). دروس فی علم الاصول، به زبان عربی، از تألیفات آیت الله سید محمد باقر صدر(شهادت 1400ق)، است.
تلاش در تنظیم کتابی که موجبات آمادگی طلاب علوم دینی جهت حضور در بحث خارج را فراهم آورد و با تسلط و آشنایی نسبت به ساختار کلی علم اصول، در فهم مطالب و قواعد آن، دقت کافی و قدرت هضم و تحلیل مباحث درس خارج را پیدا نمایند، انگیزه اصلی مؤلف، در تألیف این کتاب بوده است.
کتاب، مطابق طبع قدیم، دارای چهار جلد و مشتمل بر سه حلقه است. جلد اول، حاوی مقدمه کتاب و حلقه اول است و جلد دوم، شامل حلقه دوم است و جلد سوم، واجد قسمتی از حلقه سوم است و جلد چهارم، در بر گیرنده قسمتی دیگر از حلقه سوم می باشد. در حلقه نخست، مباحث علم اصول به گونه ای بسیط و متناسب با فهم مبتدی تنظیم شده است و در حلقه دوم، مطالب در سطحی بالاتر از مرحله اول و در حلقه سوم، در حدی عالی تر از مرحله دوم، به گونه ای که برای رسیدن به مرحله خارج کفایت کند، ارائه گردیده است.
مؤلف، در مقدمه، ضمن تأکید بر ضرورت تجدید نظر در کتاب های اصولی و تأمل در کارهای انجام شده، به نحوه تنظیم کتاب حاضر و چگونگی آموزش آن اشاره کرده است.
وی، در حلقه نخست، به معرفی علم اصول و بیان تعریف و موضوع و اهمیت آن پرداخته و از اینکه علم اصول منطق برای علم فقه است و این دو، به ترتیب، عهده دار جنبه نظری و تطبیقی در عمل استنباطند و از اهمیت علم اصول در کار استنباط و تأثیر متقابل میان تفکر فقهی و اصولی و جایز بودن استنباط و تعریف حکم شرعی و تقسیم آن به وضعی و تکلیفی و اقسام حکم تکلیفی سخن گفته است.

[ویکی نور] دروس فی علم الاصول (ط. انتشارات اسلامی). «دروس فی علم الاصول» معروف به «حلقات الاصول» تألیف فقیه بزرگوار و اصولی متفکر آیت الله سید محمد باقر صدر است که با شیوهای نو و ابتکاری خاص برای تدریس در دوره سطح و سطح عالی حوزه نوشته شده است. این اثر از اتقان علمی خوبی برخوردار است و در عین حال به لحاظ روشی جزء روشمندترین کتاب هایی است که در حوزه علمیه در رابطه با علم اصول نگاشته شده است.
کتاب مشتمل بر سه حلقه است که حلقه اول و دوم در مجلد اول و حلقه سوم در جلد دوم کتاب آمده است. مطالب حلقات مترتب بر هم نبوده بلکه هر کدام به جهت سطح خاصی از طلاب نگارش شده و به ترتیب حلقات برای مبتدئین، سطح متوسط و سطح عالی تدوین شده است. هر یک از حلقات مشتمل بر فصول و بخشهای متعددی است که به لحاظ ساختار شبیه هم است اما به لحاظ تفصیل و عمق مطالب متفاوت است.
علم اصول از دانش های پر ارجی است که فقیهان را در استنباط احکام دینی یاری می رساند. اصولیان درباره این علم و قواعد و اصول آن، کتابهای فراوانی به رشته تحریر درآورده اند. غالب کتب اصلی حوزه در زمینه اصول فقه با تمام استحکام علمی، هم از نظر نگارش و هم از نظر نوع تدوین و زمان تألیف آنها، و خالی بودن از هرگونه نوآوری و یافته های تازه ای که بعد از نگارش این کتب در علم اصول به وجود آمده، نمیتوانند کتاب درسی به مقتضای زمان باشند. از سوی دیگر هیچ یک از آنها به منظور کتاب آموزشی تدوین نشده و نوعاً فاقد اسلوب و روش علمی تعلیم و تعلم هستند؛ از اینرو، فراگیری اینگونه کتب زحمت و فرصت بیشتری را می طلبد و نتیجه کمتری میدهد. کتاب «دروس فی علم الاصول»، درست در نقطه مقابل آن کتب، تمام امتیازات علمی و فنی یک کتاب درسی را داراست.
شهید صدر در تدوین کتاب، آموزش مرحله به مرحله را مد نظر داشته و پیاده نموده است، از این رو می بینیم در حلقه اول از مطالب اصولی به اختصار سخن می گوید و همان مطالب را با عمق بیشتری در حلقه دوم مطرح می کند و نهایتاً در حلقه سوم، عمق مطالب و کمیت و کیفیت آن نسبت به دو حلقه اول و دوم بیشتر و بهتر میشود، یعنی تمام مطالب اصولی که در این مدت طلبه به آموزش آن مشغول است به طور مرتب و زنجیروار برای او یادآوری می شود.
این روش در ارتکاز مطالب در ذهن خواننده بسیار مؤثر خواهد بود و در یادگیری مطالب و بعضاً تکرار منطقی درسهای گذشته و در ملکه شدن آن علم بسیار مؤثر است.

[ویکی نور] دروس فی علم الاصول (ط. دارالمنتظر). «دروس فی علم الاصول»، به زبان عربی، از تألیفات آیة الله، سید محمد باقر صدر(شهادت 1400ق)، است.
تلاش در تنظیم کتابی که موجبات آمادگی طلاب علوم دینی جهت حضور در بحث خارج را فراهم آورد و با تسلط و آشنایی نسبت به ساختار کلی علم اصول، در فهم مطالب و قواعد آن، دقت کافی و قدرت هضم و تحلیل مباحث درس خارج را پیدا نمایند، انگیزه اصلی مؤلف، در تألیف این کتاب بوده است.
کتاب، مطابق طبع قدیم، دارای چهار جلد و مشتمل بر سه حلقه است. جلد اول، حاوی مقدمه کتاب و حلقه اول است و جلد دوم، شامل حلقه دوم است و جلد سوم، واجد قسمتی از حلقه سوم است و جلد چهارم، در بر گیرنده قسمتی دیگر از حلقه سوم می باشد. در حلقه نخست، مباحث علم اصول به گونه ای بسیط و متناسب با فهم مبتدی تنظیم شده است و در حلقه دوم، مطالب در سطحی بالاتر از مرحله اول و در حلقه سوم، در حدی عالی تر از مرحله دوم، به گونه ای که برای رسیدن به مرحله خارج کفایت کند، ارائه گردیده است.
مؤلف، در مقدمه، ضمن تأکید بر ضرورت تجدید نظر در کتاب های اصولی و تأمل در کارهای انجام شده، به نحوه تنظیم کتاب حاضر و چگونگی آموزش آن اشاره کرده است.
وی، در حلقه نخست، به معرفی علم اصول و بیان تعریف و موضوع و اهمیت آن پرداخته و از اینکه علم اصول منطق برای علم فقه است و این دو، به ترتیب، عهده دار جنبه نظری و تطبیقی در عمل استنباطند و از اهمیت علم اصول در کار استنباط و تأثیر متقابل میان تفکر فقهی و اصولی و جایز بودن استنباط و تعریف حکم شرعی و تقسیم آن به وضعی و تکلیفی و اقسام حکم تکلیفی سخن گفته است.

[ویکی شیعه] دروس فی علم الاصول (کتاب). دروس فی علم الأصول یا حلقات الأصول، کتاب سید محمدباقر صدر در زمینه اصول فقه. شهید صدر این کتاب را برای تدریس در دروه سطح حوزه های علمیه تألیف کرده است و آن را جایگزین مناسبی با کتاب های معالم، قوانین، رسائل و کفایه می دانست.
وی این کتاب را حاوی مسائل جدید اصول فقه می داند که کتاب های پیش از آن فاقد چنین مباحثی بودند.
کتاب حلقات سه بخش اصلی دارد که هر بخش شامل یک دوره کامل علم اصول است؛ در بخش اول، موضوعات اصول فقه به صورت ساده و روان بیان شده است. در بخش دوم، همان موضوعات با تفصیل و عمق بیشتری شرح داده شده است و در بخش سوم، مسائل به صورت کاملا تخصصی گفته شده است.

دانشنامه آزاد فارسی

دروس فی علم الاصول (الدروس ). دروس فی علم الاصول (الدّروس...)
تألیف سید محمدباقر صدر، کتابی به عربی، در علم اصول فقه امامیه. هدف مؤلف از تألیف این اثر تحول در نظام آموزشی حوزه های علمیه بوده است. به اعتقاد او، کتاب های درسی علم اصول فقه، مانند معالم الاصولِ شیخ حسن؛ قوانین الاصول میرزای قمی؛ رسائل شیخ انصاری؛ کفایةالاصول آخوند خراسانی و حتی اصول فقه محمدرضا مظفر که اخیراً جای قوانین را گرفته است، هیچ کدام شرایط کتاب های درسی را ندارند. در حقیقت آن ها تدوین شده بودند تا فقط آرای مؤلفانشان را بازگو کنند. به گمان مؤلف اشکال دیگر این آثار دربرداشتن سیر تاریخی مسائل علم اصول، تا آخوند خراسانی است، به همین سبب طلب های که با خواندن این آثار دورۀ سطح را می گذراند، از جدیدترین آرای اصولیان بزرگ بعد از آخوند خراسانی؛ مانند آقا ضیاء عراقی و محمدحسین نائینی که در درس های خارج از اصول فقه مطرح می شد، اطلاعی نداشت و آمادگی ورود به درس خارج را پیدا نمیکرد. نظیر این اشکالات موجب شد تا مؤلف کتابی تدوین کند که در آن افزون بر رعایت مراحل تدریس از مطالب ساده به پیچیده، جدیدترین آرای اصولی را نیز بگنجاند. دروس فی علم الاصول دورهای کامل در علم اصول فقه امامیه است و مؤلف آن را در سه جلد و بر مبنای سه مرحلۀ درسی، برای تدریس در دورۀ سطح تألیف کرده است. این اثر گرچه در شماری اندک از حوزه های علمیۀ شیعی تدریس میشود؛ اما هنوز نتوانسته است جایگزین آثاری چون معالم الاصول، رسائل و کفایه شود (چاپ لبنان، ۱۴۰۶).

پیشنهاد کاربران

بپرس