دنیپر

لغت نامه دهخدا

دنیپر. [ دِ ی ِ پ ِ ] ( اِخ ) رودی در اروپای روسی و در قدیم موسوم به بوریستنی که پس از طی 1950هزار گز مسافت در دریای سیاه می ریزد. ( ناظم الاطباء ). نام باستانی بوروستنس ، رودی به طول 228هزارگز، یکی از طویلترین رودهای اروپا در روسیه شوروی است ، از ارتفاعات والدای در غرب مسکو سرچشمه می گیرد و عموماً به طرف جنوب جاری شده از اسمولنسک و روسیه سفید می گذرد و وارد اوکرائین میگردد، و پس از عبور از کیف ، دنیپروپتروفسک زاپاروژبه ( محل سد دنیپروگس )، نیکوپول ، و خرسون ، به دریای سیاه می ریزد. بعد از ساختن سد دنیپروگس تقریباً تمامش قابل کشتیرانی شده است و به وسیله کانال با بوگ غربی مرتبط است. در قرون 9 تا 11 م. از راههای تجارتی اسلاوها و روم شرقی بود. ( از دایرةالمعارف فارسی ).

فرهنگ فارسی

شطی در روسیه سفید و اوکرانی که در نجد والدائی سرچشمه میگیرد و پس از ورود رودهای پریپت و دسنا در آن عاقبت ببحر اسود میریزد . طول ۱۹۵٠ کیلومتر . نام قدیم آن بوریستن بود .

دانشنامه آزاد فارسی

دنیپِر (Dnieper)
دنیپِر
(به یونانی: بوریسْتِنِس) رودی به طول ۲,۲۵۰ کیلومتر. از ارتفاعات والدای در غرب مسکو، و در ناحیۀ اسمولنسک در فدراسیون روسیه سرچشمه می گیرد و با گذر از روسیۀ سفید (بلاروس) و اوکراین به سمت جنوب جریان می یابد و نزدیک خرسون به دریای سیاه می ریزد سومین رود بزرگ اروپا (پس از ولگا و دانوب) است. ریزابه های اصلی آن عبارت اند از بِرِزینا و پریپیات در کرانههای غربی و سوش و دیسنا در شرق. دنیپر رودی در زمین های پست با درهّ ای پهناور است که جریان کندی دارد، اما در بهار سیلابی می شود و از دسامبر تا مارس یا آوریل یخ می بندد. با احداث سّد دِنیپْروگِس، جریان های تند آب بین دنیپروپتروفسک و زاپاریژیه مهار شده است. دنیپر در مسیر پرپیچ و خم خود از مناطق جنگلی اسمولنسک می گذرد و وارد روسیۀ سفید می شود. در این جا، ذخایر فسفات و زغال سنگ وجود دارد و سیب زمینی و پنبه کشت می شود. در بخش پایینی خود، از استپ پُر درخت اوکراین با منابع غنی سنگ آهن و منگنز می گذرد و مزارع گندم، چغند رقند و پنبۀ آن را آبیاری می کند. دنیپر از دوروگوبوژ تا طول ۲هزار کیلومتر قابل کشتی رانی است. مواد معدنی، مصالح ساختمانی و الوار ازجمله کالاهای اصلی است که از این رود جا به جا می شود. موادی که به بخش علیای رود حمل می شوند عبارت اند از غلات، فرآورده های نفتی و زغال سنگ. کیف، دنیپروپتروفسک، زاپاریژیه، و خرسون بندرهای اصلی آن به شمار می روند. چندین نیروگاه برقابی در طول این رود احداث شده است. در قرون وسطا، این رود بخشی از راه اصلی تجارت بین اسکاندیناوی و بیزانس بوده و نقش بزرگی در تاریخ کیِف روس داشته است. نواحی میانی و جنوبی آن محل سنتی زندگی قزاق های اوکراین بوده است.

پیشنهاد کاربران

رود های دنیپر ، دانوب، دنیستر نام های با ریشه پارسی هستند.
دن: از واژه پارسی باستان دانو ( رودخانه )
دن و دانو به چَم ( رودخانه ) است.
دنیپر: دن، دانو ( رودخانه ) یپر، آپارا ( دور ) به چَم ( رودخانه دور )
...
[مشاهده متن کامل]

پارسی باستان: آپارا به چَم ( دور ) بوده است، یپر نیز از آپارا است یا یپر دگرگون آپارا است.
نکته: واژه آفریقا نیز دگرگون شده آپارا است ( به تاربرگ آفریقا بروید ) .
دنیستر: دن، دانو ( رودخانه ) نزدیا ( نزدیک ) به چم ( رودخانه نزدیک )
نیستر، یستر، نیسدر از نزدیا
دانوب: دن، دانو ( رودخانه ) ناو ( راه آبی ) سرجَم همان دارنده آب، جا و راهی که آب دارد ( رودخانه )
دانوب= داناب= آبدان= ناودان=ناودون همریشه هستند، به چم جایگاه آب، راه آب
نکته: دانوب به ریخت دانو و دن نیز همان چَم رودخانه را دارد.
پسگشت: برگه 42 از نبیگ ( ریشه شناسی واژگان شیرین ایرانی ) نوشته مجید قدیمی ( نوبت چاپ:یکم1401 ) .

دنیپر

بپرس