دهستان مرگور

مه ڕگه وه ڕ نام دهستانی است از بخش سیلوانه در ایران شمالی قدیم ( ۸۰۵۰ سال ق. م ) در شهرستان ارومیه از استان آذربایجان غربی کشور ایران که در ۵۵–۲۰کیلومتری جنوبِ غربی ارومیه و در امتداد جاده بند قرار دارد. مرگور منطقه ای مرزی و سرسبز است و ساکنان آن را کردهای کرمانجی از ایل هرکی تشکیل می دهند. زبان گفتاری مردم این منطقه گویش کرمانجی است که یکی از گویش های کردی به شمار می رود. دین کردهای منطقه دین اسلام از شاخه سنی شافعی است. در گذشته اقلیت بزرگی از آشوریان در منطقه ساکن بود که امروزه شمار کمی از ایشان بجا مانده است. گفته می شود که در زمان رضا شاه پهلوی جزو بزرگ ترین مناطق گردشگری و روستایی ایران بوده که الان نیز در رتبه هفتم قرار دارد.
به دلیل وجود منطقه استراتژیکی در سال های دور عَده خان یکی از بزرگان قبیله مرگور برای مبارزه با دیکتاتوری رضا شاه آن منطقه را انتخاب کرد و به مرور زمان طرفداران زیادی پیدا کرد و در مقاومت در برابر کشور استعمارگر شوروی بسیار کمک کرد.
از سکونتگاه های این منطقه می توان از روستای های زیوه، براسب، راژان، هاشم آباد و شهرک دیزج مرگور نام برد. جمعیت این دهستان الان بالای ۵۰۰۰۰ نفر می باشد.
از کوه های منطقه می توان به کوه های ستاره لوند در جاده مرگور به ترگور و کوه های بوز سینا و دالانپر نام برد.
آب و هوای خنک که حتی در تابستان هم شب ها ادم احتیاج به لحاف و پتو برای خوابیدن پیدا می کند، درهٔ بنار واقع در روستای سوسن آباد آبشار زیبای سوله دوکل، جنگلهای رل باوان، روستای پلکانی کچله، گذر زیبای رودخانه از کنار تپه های هاشم آباد، چشمه های آب گرم هفت آباد، روستاهای بسیار زیبا و ییلاقی نوی، چریک آباد، گسیان بهمراه باغات سیب و انواع میوه های تابستانی و شالیزارهای برنج از جاذبه های گردشگری این منطقه می باشند.
گاهنامه ای نیز به نام پیام مرگور وجود دارد.
• حدود ۱۸۸۰ ایل های مامش و منگور با همکاری ایل هرکی به یاری شیخ عبیدالله نهری به قیام شیخ عبیدالله دست زدند.
• در فوریه ۱۹۰۶ سربازان ترک عثمانی با همدستی شیخ محمدصادق وارد مرگور شدند.
• در ۱۹۱۴ منطقه مرگور به همراه ترگور و شمزینان ( در کردستان ترکیه ) جزو اسقف نشین مطران یوسف خنانیشو آشوری شد.
• دههٔ ۱۹۴۰، ملا مصطفی بارزانی در حین سفر به شوروی به همراه گروه خود از مرگور گذشت.