رادیوم

لغت نامه دهخدا

رادیوم. [ ی ُ ] ( فرانسوی ، اِ ) ماده ای است فلزی که در سال 1898 م. بتوسط پیر کوری و زنش مادام کوری و ژبمون کشف شد، مادام کوری در ضمن تجسس خاصیت رادیوآکتیویته در سنگهای معدنی اورانیوم متوجه شد که بعضی از این سنگها خاصیت رادیوآکتیو شدیدتری از املاح خالص اورانیوم دارند و حدس زد که علت آن وجودعنصر جدیدی در اینگونه سنگها باشد که از اورانیوم رادیوآکتیوتر است ، در سال مزبور آقا و خانم کوری این عنصر جدید یعنی رادیوم را مجزا کردند و فعالیت شدید آن را نشان دادند. مهمترین سنگ معدنی محتوی رادیوم پشبلاند است که معادن اصلی آن در کنگوی بلژیک و کانادای شمال غربی وجود دارد.
استخراج : رادیوم همراه با باریومی که از املاح اورانیوم طبیعی مانند پشبلاند مجزا میشود وجود دارد، مادام و مسیو کوری با کمک یک سری تبلور فراکسیونل موفق شدند کلرورهای رادیوم و باریوم را جدا کنند ولی اکنون رادیوم را بصورت برومور با روش ساده تری جدا میکنند. در سال 1910 م. روش الکترولیز با کاتد جیوه ای برای جدا کردن رادیوم خالص از کلرور آن بکار رفت در این واکنش ملقمه رادیوم با خارج کردن جیوه در آتمسفر هیدرژن به رادیوم تبدیل میشود.
خواص - فلزی که بطریقه الکترولیز مجزا میشود از لحاظ خواص مشابه فلزات قلیایی خاکی میباشد و خواص عمومی آن متعادل با وزن وشماره اتمی بروز میکند فقط بعلت داشتن خاصیت رادیوآکتیو از گروه فلزات قلیایی خاکی متمایز است. رادیوم فلزی است برنگ سفید نقره ای که در 200 درجه ذوب میشودو از لحاظ شیمیایی خیلی شبیه باریوم است با این تفاوت که بشدت الکتروپوزیتیف میباشد و در هوا بسرعت تبدیل به اکسیدونیترور رادیوم میگردد و رنگش کدر میشود،آب را تجزیه میکند و هیدرژن متصاعد میسازد. هرچند املاح خالص رادیوم سفید یا بیرنگ هستند تماس آنها با باریوم رنگ میخکی تیره ای تولید میکند ولی مقادیر ناچیز ناخالصیها بر شفافیت آنها میافزاید. حل کردن نمکهای رادیوم در آب تولید آب اکسیژنه میکند و مرتباً هیدرژن و اکسیژن بصورت گاز متصاعد میسازد. نمکهای جامد رادیوم در تاریکی با تابش سبزرنگ فلوئورسان میدرخشند. طیف بینایی نمکهای رادیوم مشابه سایر فلزات قلیایی خاکی است و از چند خط تیره تشکیل شده است که خطوط اصلی در ناحیه قرمز و آبی طیف قرار میگیرند مشتقات رادیوم رنگ شعله چراغ بنس را قرمز تیره میکنند. رادیوم و املاح آن در نتیجه خاصیت رادیوآکتیو سه نوع اشعه پخش میکنند که به اسامی آلفا، بتا و گاما نامیده شده اند.بیشتر بخوانید ...

فرهنگ فارسی

( اسم ) عنصریست طبیعی و کمیاب و پرقیمت دارای تشعشعی خاص که در ۱۸۹۸ به وسیله مادام کوری و شوهرش در معادن اورانیوم کشف گردیده این عنصر جسمی است سفید رنگ درخشنده ( در تاریکی مانند چراغ میدرخشد ) و موجد حرارت .

فرهنگ معین

(یُ ) [ فر. ] (اِ. ) عنصری است طبیعی و کمیاب و پرقیمت . دارای تشعشع خاص که در ۱۸۹۸ به وسیلة مادام کوری و شوهرش در معادن اورانیوم کشف گردید. این عنصر جسمی است سفید و درخشنده و موجد حرارت .

فرهنگ عمید

عنصری کمیاب، گران بها، سفید، و درخشان شبیه نمک کوبیده که در مجاورت هوا سیاه می شود و در رادیوتراپی کاربرد دارد.

دانشنامه آزاد فارسی

رادیوم (radium)
برگرفته از واژه ای لاتینی به معنی «اشعه». عنصری فلزی، پرتوزا، سفیدرنگ، با نماد Ra، عدد اتمی ۸۸، و جرم اتمی نسبی ۲۲۶.۰۲. از فلزات قلیایی خاکی است. در طبیعت، در کانی پیچِ بلند و دیگر سنگ های معدن اورانیوم یافت می شود. از بین شانزده ایزوتوپ آن، ایزوتوپ ۲۲۶Ra فراوان تر و نیم عمر آن برابر ۱۶۲۰ سال است. در ۱۸۹۷، پیِر و ماری کوری، حین بررسی پسماندهای کانی پیچ بلند، این عنصر را کشف و نام گذاری کردند. رادیوم در مراحل متوالی واپاشی می کند و به رادون (گازی)، پولونیوم، و نهایتاً ایزوتوپ پایداری از سرب تبدیل می شود. ایزوتوپ ۲۲۳Ra به صورتی غیرعادی و با گسیل یون سنگین واپاشی می کند و با تولید کربن ۱۴ ، مستقیماً به سرب تبدیل می شود. سابقاً به سبب درخشش رادیوم در شبرنگ ها به کار می رفت. بعداً خطرات ناشی از پرتوزایی آن شناخته، و استفاده از آن ممنوع شد، ولی کارخانه ها و محل دفع زباله های آن آلوده باقی ماند و بسیاری از کارگران مزارع و ساکنان مجاور این نواحی دچار سرطان های مهلک شدند.

مترادف ها

radium (اسم)
رادیوم

پیشنهاد کاربران

بپرس