رجال الطوسی

[ویکی نور] رجال الطوسی تألیف شیخ الطائفة، ابوجعفر، محمد بن حسن بن علی طوسی (385 - 460 هجری)، از بزرگترین علمای شیعه در قرن پنجم هجری و بارزترین شاگرد شیخ مفید می باشد.
نام دیگر این کتاب «الأبواب» است، زیرا برای اصحاب هر یک از معصومین علیهم السلام بابی مستقل گشوده است.
شکی نیست که مهمترین راه دستیابی به احکام و دستورات الهی بعد از قرآن کریم سنت پیامبر و ائمه صلوات الله علیهم اجمعین می باشد که عبارت است از هزاران روایتی که در کتب متعدد روایی موجود است.
اما استفاده از این گنجینۀ پربها نیازمند طی مقدماتی است که یکی از آنها اطمینان به وثاقت راویان حدیث است که نوعا از این طریق نسبت به صدور روایت از معصوم علیه السلام اطمینان حاصل می شود.
پس ناچار باید تمام کسانی که در سلسلۀ ناقلان احادیث شریف قرار دارند بررسی شوند تا حدیث صحیح از غیر صحیح باز شناخته شود.

[ویکی فقه] رجال الطوسی (کتاب). ابو جعفر محمد بن حسن بن علی طوسی، (۳۸۵ - ۴۶۰ ق) ملقّب به شیخ الطائفه، کنیه اش ابوجعفر، فقیه، محدّث و متکلم امامی قرن پنجم است وی مؤلف کتاب رجال الطوسی می باشد.
رجال الطوسی تالیف شیخ الطائفة، ابو جعفر، محمد بن حسن بن علی طوسی (۳۸۵- ۴۶۰ هجری)، از بزرگترین علمای شیعه در قرن پنجم هجری و بارزترین شاگرد شیخ مفید می باشد. نام دیگر این کتاب « الابواب » است، زیرا برای اصحاب هر یک از معصومین علیهم السّلام بابی مستقل گشوده است.
ویژگی های کتاب
این کتاب، یکی از چهار کتاب اصلی رجال شیعه به حساب می آید که مشتمل بر فهرستی از اسامی اصحاب و راویان معصومان (علیهم السلام)، شامل اشخاص امامی و غیر امامی است که در مجموع، ۶۴۲۹ مورد را شامل می شود.از خصوصیات این کتاب این است که مؤلف، روات را بر اساس زمان طبقه بندی کرده است؛ مثلاً راویانی را که از اصحاب رسول الله (صلّی الله علیه وآله وسلم) بوده اند، اول ذکر کرده؛ بعد کسانی را که از اصحاب امام امیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) بوده اند؛ تا اصحاب امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) به ترتیب نقل کرده است.خصوصیت دوم کتاب این است که ذکر روات به ترتیب حروف الفبا است. این کتاب را شیخ طوسی به درخواست قاضی ابن براج طرابلسی نگاشته و از او در مقدمه یاد کرده است.
اهمیت موضوع
شکی نیست که مهمترین راه دستیابی به احکام و دستورات الهی بعد از قرآن کریم سنت پیامبر و ائمه صلوات الله علیهم اجمعین می باشد که عبارت است از هزاران روایتی که در کتب متعدد روایی موجود است.اما استفاده از این گنجینه پربها نیازمند طی مقدماتی است که یکی از آنها اطمینان به وثاقت راویان حدیث است تا انسان نسبت به صدور روایت از معصوم علیه السّلام اطمینان کافی پیدا نماید.پس ناچار باید تمام کسانی که در سلسله ناقلان احادیث شریف قرار دارند بررسی شوند تا حدیث صحیح از غیر صحیح باز شناخته شود.متکفل این امر مهم نیز تنها علم رجال است که با بررسی تک تک راویان حدیث، پیرامون مذهب و وثاقت آنان دقت نظر به خرج می دهد و در نتیجه به محقق پیرامون اعتبار و عدم اعتبار هر روایت اطمینان خاطر می دهد.با این مقدمه، شدت نیاز به علم رجال و لزوم فراگیری آن برای هر محقق علوم اسلامی و متتبع در احادیث معصومین علیهم السّلام واضح و روشن شد.
پیشینه تالیف
...

[ویکی شیعه] رجال الطوسی (کتاب). رجال طوسی، که با نام الابواب هم شناخته می شود، از کتاب های اصلی رجال شیعه و تالیف شیخ طوسی است که بین سالهای ۴۲۳ تا ۴۳۶ قمری نوشته شده است. نویسنده، اصحاب پیامبر(ص) و ائمه(ع) را به ترتیب عصر و زمان آنها معرفی کرده است. سبک شیخ در این کتاب، با دیگر کتاب های رجالی همچون الفهرست خودش و رجال نجاشی، فرق دارد؛ او در این کتاب اسامی راویان از صحابه، راویان امیر المؤمنین(ع)، راویان امام حسن(ع) و... را برای دسترسی آسان به ترتیب حروف الفبای عربی آورده و در آخر کتاب، نام کسانی را که از هیچ امامی روایت نقل نکرده اند آورده است. این کتاب در ۱۳ باب تنظیم شده که در آن نام ۶۴۲۹ تن از راویان آمده است.
محمد بن حسن بن علی بن حسن (۳۸۵ق-۴۶۰ق)، مشهور به شیخ طوسی و شیخ الطائفه (به معنای بزرگ قوم/بزرگ شیعیان)، از بزرگترین محدثان و فقیهان شیعه است. او مؤلف دو کتاب التهذیب و الاستبصار از کتاب های چهارگانه حدیثی شیعه است. در ۲۳ سالگی از خراسان به عراق آمد و از شیخ مفید، سید مرتضی و دیگران بهره برد. خلیفه عباسی کرسی کلام بغداد را بدو سپرد. هنگامی که کتابخانه شاپور در آتش سوخت، شیخ به نجف رفت و حوزه علمیه را برپا ساخت. شیخ طوسی، بعد از وفات سید مرتضی زعامت مذهب جعفری را بر عهده گرفت.
نظریات و تالیفات فقهی او مثل نهایه و کتاب الخلاف و مبسوط مورد توجه فقیهان شیعه است. التبیان کتاب مهم تفسیری او است. طوسی در سایر علوم اسلامی مثل رجال و کلام و اصول فقه نیز صاحب نظر است و کتاب های او جزء کتاب های مرجع علوم دینی محسوب می شوند.او تحول در اجتهاد شیعی را آغاز کرد و فروع آن را گسترش داد و در برابر اجتهاد اهل سنّت به آن استقلال بخشید.