[ویکی فقه] دین پژوهی عبارت است از رشته های مختلفی که با روش های گوناگون به تحقیق ، مطالعه و بررسی ابعاد مختلف دین می پردازد. با توجه به این که ادیان و به خصوص دین اسلام ، مشتمل بر ابعاد عقیدتی، فقهی و حقوقی، فردی، اجتماعی، تربیتی و سیاسی اند، دانش های دین پژوهی از اهمیت خاصی برخوردارند.رشته های دین پژوهی عبارتند از:
در فرهنگ اسلامی برای فلسفه ، تعریف های گوناگونی ارایه شده است. برخی از آن ها مجموعه معارف بشری را در بر می گیرند (ان الحکمة هی العلم بحقایق الاشیاء علی ما هی علیه بقدر الطاقة البشریه) (ان الفلسفه استکمال النفس الانسانیه بمعرفه حقائق الموجودات علی ما هی علیها و الحکم بوجودها تحقیقا بالبراهین لا اخذا بالظن و التقلید بقدر الوسع الانسانی) و پاره ای دیگر، تنها به علم الهی که مشتمل بر امور عامه و الهیات بالمعنی الاخص است، اختصاص داده شده اند. (الحکمة الالهیه علم یبحث فیه عن احوال الموجود بما هو موجود فالحکمة الالهیه هی العلم الباحث عن احوال الموجود بما هو موجود ویسمی ایضا الفلسفة الاولی و العلم الاعلی)
تعریف ملاصدرا از فلسفه
صدر المتالهین در تعریف فلسفه می نویسد:«البحث فی الفلسفة الاولی و الحکمة القصوی عن عوارض الوجود بما هو وجود فضرب منها ذوات مجردة عن المواد بالکلیة و الحکمة الباحثة عنها یسمی باثولوجیا فی لغة یونان ای العلم الربوبی و ضرب منها معان و مفهومات کلیه لا یابی عن شمولها الطبایع المادیه لا بما هی بل حیث هی موجودات مطلقة». ایشان در تعلیقات خود بر شفا، ضمن معرفی کتاب اسفار اربعه و حکمت متعالیه، تمام مباحث فلسفی را به الهیات اختصاص می دهد و آن را به دو بخش فلسفه اولی و فن مفارقات تقسیم می کند.
فلسفه دین
فلسفه دین به معنای تفکر فلسفی در زمینه دین است. حال اگر آن را دفاع عقلانی و فلسفی از اعتقادات دینی معرفی کنیم، در آن صورت، ادامه دهنده نقش و کارکرد الهیات طبیعی (عقلی) که متمایز از الهیات وحیانی بوده شناخته می گردد.غایت فلسفه دین، اثبات وجود خدا از طریق براهین عقلی می باشد؛ ولی امروزه تنها به تفکر فلسفی و عقلانی درباره دین اطلاق می شود و نمی توان آن را وسیله ای برای آموزش دین تلقی کرد.حتی لاادریون و کسانی که به خدا اعتقاد ندارند نیز می توانند هم چون افراد متدین به تفکر فلسفی در زمینه دین بپردازند. برخی از نویسندگان در تبیین فلسفه دین چنین انگاشته اند که فلسفه دین عبارت است از ژرف کاوی فلسفی دین و کارهای جدید در این زمینه که به دو نوع تقسیم می گردد:۱ـبررسی و ارزیابی عقلانیت یا معقولیت عقاید دینی، با توجه به انسجام آنها و اعتبار براهین مربوط به توجیه آنها؛۲ ـ تحلیل توصیفی و روشن سازی زبان و عقیده و اعمال دینی با توجه خاص به قوانین حاکم بر آنها و زمینهی آنها در حیات دینی.
مهمترین مبحث دین پژوهی
...
در فرهنگ اسلامی برای فلسفه ، تعریف های گوناگونی ارایه شده است. برخی از آن ها مجموعه معارف بشری را در بر می گیرند (ان الحکمة هی العلم بحقایق الاشیاء علی ما هی علیه بقدر الطاقة البشریه) (ان الفلسفه استکمال النفس الانسانیه بمعرفه حقائق الموجودات علی ما هی علیها و الحکم بوجودها تحقیقا بالبراهین لا اخذا بالظن و التقلید بقدر الوسع الانسانی) و پاره ای دیگر، تنها به علم الهی که مشتمل بر امور عامه و الهیات بالمعنی الاخص است، اختصاص داده شده اند. (الحکمة الالهیه علم یبحث فیه عن احوال الموجود بما هو موجود فالحکمة الالهیه هی العلم الباحث عن احوال الموجود بما هو موجود ویسمی ایضا الفلسفة الاولی و العلم الاعلی)
تعریف ملاصدرا از فلسفه
صدر المتالهین در تعریف فلسفه می نویسد:«البحث فی الفلسفة الاولی و الحکمة القصوی عن عوارض الوجود بما هو وجود فضرب منها ذوات مجردة عن المواد بالکلیة و الحکمة الباحثة عنها یسمی باثولوجیا فی لغة یونان ای العلم الربوبی و ضرب منها معان و مفهومات کلیه لا یابی عن شمولها الطبایع المادیه لا بما هی بل حیث هی موجودات مطلقة». ایشان در تعلیقات خود بر شفا، ضمن معرفی کتاب اسفار اربعه و حکمت متعالیه، تمام مباحث فلسفی را به الهیات اختصاص می دهد و آن را به دو بخش فلسفه اولی و فن مفارقات تقسیم می کند.
فلسفه دین
فلسفه دین به معنای تفکر فلسفی در زمینه دین است. حال اگر آن را دفاع عقلانی و فلسفی از اعتقادات دینی معرفی کنیم، در آن صورت، ادامه دهنده نقش و کارکرد الهیات طبیعی (عقلی) که متمایز از الهیات وحیانی بوده شناخته می گردد.غایت فلسفه دین، اثبات وجود خدا از طریق براهین عقلی می باشد؛ ولی امروزه تنها به تفکر فلسفی و عقلانی درباره دین اطلاق می شود و نمی توان آن را وسیله ای برای آموزش دین تلقی کرد.حتی لاادریون و کسانی که به خدا اعتقاد ندارند نیز می توانند هم چون افراد متدین به تفکر فلسفی در زمینه دین بپردازند. برخی از نویسندگان در تبیین فلسفه دین چنین انگاشته اند که فلسفه دین عبارت است از ژرف کاوی فلسفی دین و کارهای جدید در این زمینه که به دو نوع تقسیم می گردد:۱ـبررسی و ارزیابی عقلانیت یا معقولیت عقاید دینی، با توجه به انسجام آنها و اعتبار براهین مربوط به توجیه آنها؛۲ ـ تحلیل توصیفی و روشن سازی زبان و عقیده و اعمال دینی با توجه خاص به قوانین حاکم بر آنها و زمینهی آنها در حیات دینی.
مهمترین مبحث دین پژوهی
...
wikifeqh: رشته_های_دین_پژوهی