رفرم

/reform/

لغت نامه دهخدا

رفرم. [ رِ فُرْ ] ( فرانسوی ، اِ ) تغییر اوضاع و تشکیلات بنگاه ، اداره ، شهر، کشور، مذهب و غیره. ( فرهنگ فارسی معین ). اصلاحات. || رفرم یا رفرماسیون ، اصلاح دینی. در نیمه اول قرن 16 م. از مهمترین نهضتهای دینی که در تاریخ دنیا مشهور است روی داد. باعث این جنب و جوش در آلمان لوتر و در فرانسه کالون بود. بواسطه ظهور این هیجان وحدت مسیحیت در اروپای غربی از میان رفت و از آن نتیجه های بسیار حاصل گشت و مذهب های چند مانند طریقه لوتر و طریقه کالون و طریقه آنگلکین در مقابل آیین ِ کاتولیک ایجاد گردید. درمذهب کاتولیک نیز اصلاحاتی بعمل آمد و در انجمن بزرگ موسوم به شورای ترانت اصول عقاید و نظامات آیین کاتولیک معین و مشخص شد. گذشته از نتایج مذهبی نتیجه های سیاسی نیز از آن حاصل آمد، چنانکه اول در آلمان و بعد در نیمه دوم قرن 16 م. در فرانسه آتش جنگ داخلی روشن شد و دول جدیدی مانند دوک نشین پروس و کشور سوئد و جمهوری ایالات متحده آمریکا تأسیس گردید. در میان علل و موجبات بسیار اصلاح دینی دو سبب از همه مهمتر است : یکی وضع خود دین درآغاز قرن 16 م. و دیگر انتشار کتاب مقدس بوسیله فن چاپ. کار اوضاع دینی در ابتدای قرن 16 م. بجایی کشید که اصلاح اساس و بنیان آن لازم آمد. فروش املاک و متعلقات کلیسا، حرص و آز و فساد اخلاق ، خلاصه همه عیبهایی که پانصد سال پیشتر یعنی در قرن 11 م. اصلاحات پاپ گرگوار هفتم را ضروری ساخت ، باز در روحانیون راه یافت و در این قرن روحانیت را ننگین تر از وضع روحانی قرن 11 م. کرد، زیرا که در عهد گرگوار هفتم فقط کشیشان ممالک عیسوی رفتار ناپسند داشتند و مقام پاپ از آلودگیها منزه بود، اما در قرن 16 م. شهر رم خود سرچشمه عیبها و پلیدیها شد. زندگانی الکساندر ششم ملقب به بورژیا سراسر با فسق و فجور گذشت. ژول دوم کلاه خود بر سرنهاده به فرماندهی سپاه می رفت. لئون به کارهای ادبی و هنرهای زیبا بیشتر از اعمال روحانی توجه داشت. همه پاپها می کوشیدند تا برعایدات خویش بیفزایند وبه این وسیله یا خانواده خود را توانگر سازند یا جاه و جلالی بپا کنند و به حمایت هنرمندان و نویسندگان بپردازند. یکی از مهمترین منابع عایدات پاپ انتخاب روحانیون مملکت آلمان بود. کارهای روحانی آن سرزمین یا به کسی که منظور نظر پاپ بود سپرده می شد یا به شخصی که برای تحصیل مقام بیش از دیگران پول می داد. به اصل و تبار خریدار شغل توجهی نمی شد لذا خارجیانی که یک کلمه آلمانی نمی دانستند یا طباخانی که معنی اعتبارنامه ها و اوارق راجع به خود را هم نمی فهمیدند به کارهای مهم روحانی گماشته می شدند. در فرانسه هم مفاسد روحانی کم نبود و بواسطه عهدنامه ای که فرانسوای اول در سال 1516 م. با پاپ لئون دهم بست ، فساد بیشتر شد، زیرا شاه که به پاپ پول فراوان داده بود به رضای او حق اعطای شغلهای مذهبی داشت. از این رو همه مشاغل ومناصب کلیسا به کسانی که روحانی نبودند همچنین بر اهل شمشیر و به مردان و زنان محبوب شاه سپرده شد و حتی در مساکن اسقفها و در دیرها و صومعه ها نیز زن و شوهر میان دیرنشینان زندگانی می کردند و نفرت و انزجارمردم را سبب شدند. جمع کثیری از کشیشان پیوسته در جوار پادشاه عهد بسر می بردند و در سلک درباریان و سیاستمداران و بعضی در صف لشکریان قرار داشتند. بنابراین مردم دیندار و با تقوی و بسیاری از روحانیون مخصوصاً گروهی از کشیشان فرانسه آرزومند شدند که این مفاسد از میان برود. علت دیگر ظهور جنبش دینی اختراع چاپ بود، زیرا بدین وسیله سرچشمه و اساس آیین مسیح در دسترس خلق گذاشته شد. و از سال 1458 تا سال 1517 م. انجیل چهار بار به طبع رسید. مسیحیان تا این عهد جز بعضی قطعات آن را نمی دانستند و به متن کتاب دینی خود آشنایی نداشتند، اما بوسیله انتشار کتاب مقدس کلام عیسی بدست عیسویان افتاد و چون گفته های مسیح چشم پوشی از علایق دنیوی ، فقر و مسکنت ، نرمخویی و فروتنی و خاکساری را می آموخت ، کبر و نخوت و تجمل و ثروت روحانیون در نظرها بیشتر از پیش ناپسند آمد. پس بواسطه تأثیر کلمات عیسی میل اصلاح دین قوت یافت و همه خواستار آن شدند که وضع کلیسا و دین بسادگی نخستین بازگردد. باید دانست که اساس مذهب کاتولیک و اصول آن یعنی جمیع عقاید کاتولیکی بر کتاب انجیل نهاده است. روایات وسنن و تعبیرات پاپها و انجمنهای مذهبی که جانشین پطرس و حواریون بشمار می روند، در درجه دوم قرار دارد.در قرن 16 م. جماعتی که کتاب مقدس را بسیار محترم می شمردند با خود اندیشیدند که چون انجیل کلام خداوندی است باید به آن اکتفا کرد، و به این نظر شرح و تفسیرهایی که ثمره فکر بشری بود در نظر ایشان بی قدر و قیمت گشت آنان تفسیر پاپها و انجمنهای مذهبی را با تعبیرات دیگران فرقی نمی نهادند. پس هر کس می توانست کتاب مقدس را مطابق وجدان خویش تفسیر کند. اصول عقاید لوتر و کالون چنین بود و این طریقه یکی از موجبات نابودی وحدت مسیحیت گشت. ( فرهنگ فارسی معین بخش اعلام ).

فرهنگ فارسی

در نیمه اول قر.۱۶م.یکی از مهمترین نهضتهای دینی که در تاریخ دنیا مشهور است روی داد.باعث این جنب و جوش در آلمان لوتر (ه.م. ) و در فرانسه کالون بود. بواسطه ظهور این هیجان وحدت و مسیحیت در اروپای غربی از میان رفت و از آن نتیجه های بسیار حاصل گشت و مذهبهای چند مانند طریق لوتر و طریقه آنگلیکن در مقابل آیین کاتولیک ایجاد گردید. در مذهب کاتولیک نیز اصلاحاتی بوجود آمد و در انجمنی بزرگ موسوم به شورای ترانت اصول عقاید و نظامات آیین کاتولیک معین و مشخص شد .گذشته از نتایج مذهبی نتیجه های سیاسی نیز از آن حاصل آمده در آلمان و بعد در نیمه دوم قر.۱۶ م. در فرانسه آتش جنگ داخلی روشن شد و دول جدیدی مانند دوک نشین پروس و کشور سوئد و جمهوری ایالات متحده آمریکا تاسیس گردید.در میان علل و موجبات بسیار اصلاح دینی دو سبب از همه مهمتر است : یکی وضع خود دین در آغاز قر. ۱۶ و دیگر انتشار کتاب مقدس بوسیله فن چاپ کار اوضاع دینی در ابتدای قر. ۱۶ بجایی کشید که اصلاح اساس و بنیان آن لازم آمد.فروش املاک و متعلقات کلیساحرص و آز و فساد اخلاق خلاصه همه عیبهایی که پانصد سال پیشتر یعنی در قر.۱۱ م. اصلاحات پاپ گرگوار هفتم را ضروری ساخت باز در روحانیون راه یافت و در این قرن روحاینت را ننگین تر از وضع روحانی قر. ۱۱ م. کرد زیرا که در عهد گرگوار هفتم فقط کشیشان ممالک عیسوی رفتار ناپسند داشتند و مقام پاپ از آلودگیها منزه بود اما در قر. ۱۶ م. شهر رم خود سرچشمه عیبها و پلیدها شد . زندگانی الکساندر ششم ملقب به بورژیا سراسر با فسق و فجور گذشت . ژول دوم کلاهخود بر سر نهاده بفرماندهی سپاه میرفت . لئون بکارهای ادبی و هنرهای زیبا بیشتر از اعمال روحانی توجه داشت .همه پاپها میکوشیدند تا برعایات خود بیفزایند و باین وسیله یا خانواده خود را توانگر سازند و یا جاه و جلالی بپا کنند و بحمایت هنرمندان و نویسندگان بپردازند.یکی از مهمترین منابع عایدات پاپ انتخاب روحانیون مملکت آلمان بود.کارهای روحانی آن سرزمین یا بکسی که منظور نظر پاپ بود سپرده میشد یا بشخصی که برای تحصیل مقام بیش از دیگران پول میداد.باصل و تبار خریدار شغل توجهی نمیشد لذا خارجیان که یک کلمه آلمانی نمی دانستند یا طباخانی که معنی اعتبار نامه ها و اوراق راجع به خود هم نمی فهمیدند بکارهای مهم روحانی گماشته میشدند. در فرانسه هم مفاسد روحانی کم نبود و بواسطه عهد نامه ای که فرانسوی اول در سال ۱۵۱۶ م. با پاپ لئون دهم بست فساد بیشتر شد زیرا شاه که بپاپ پول فراوان داده بود بر ضای او حق اعطای شغلهای مذهبی داشت .از این رو همه مشاغل و مناصب کلیسا بکسانی که روحانی نبودند همچنین با اهل شمشیر و بمردان و زنان محبوب شاه سپرده شد و حتی در مساکن اسقفها و در دیرها و صومعه ها نیز زن و شوهر میان دیرنشینان زندگانی کردند و نفرت و انزجار مردم را سبب شدند. جمع کثیری از مشیشان پیوسته در جوار پادشاه عهد بسر میبردند و در سلک درباریان و سیاستمداران و بعضی در صف لشکریان قرار داشتند.بنابرین مردم دیندار و با تقوا و بسیاری از روحانیون مخصوصا گروهی از کشیشان فرانسه آرزومند شدند که این مفاسد از میان برود .علت دیگر ظهور جنبش دینی اختراع فن چاپ بود زیرا بدین وسیله سرچشمه و اساس آیین مسیح در دسترس خلق گذاشته شد و از سال ۱۴۵۷ تا ۱۵۱۷ م.انجیل چهار بار بطبع رسید.مسیحیان تا این عهد جز بعضی قطعات آنرا نمی دانستند و بمتن کتاب دینی خود آشنایی نداشتند اما بوسیله انتشار کتاب مقدس کلام عیسی بدست عیسویان افتاد و چون گفته های مسیح چشم پوشی از علایق دنیوی فقر و مسکنت نرمخویی و فروتنی و خاکساری را می آموخت کبر و نخوت و تجمل و ثروت روحانیون در نظرها بیشتراز پیشتر ناپسند آمد.پس بواسطه تاثیر کلمات عیسی میل اصلاح دین قوت یافت و همه خواستار آن شدند که وضع کلیسا و دین بسادگی نخستین باز گردد.باید دانست که اساس مذهب کاتولیک بر کتاب انجیل نهاده است .روایات و سنن و تعبیرات و تفسیرات پاپها و انجمنهای مذهبی که جانشین پطرس و حواریان بشمار میروند در درجه دوم قرار دارد.در قر. ۱۶ جماعتی که کتاب مقدس را بسیار محترم میشمردند با خود اندیشیدند که چون انجیل کلام خداوندیست باید بان اکتفا کرد و باین نظر شرح و تفسیرهایی که ثمره فکر بشری بود در نظر ایشان بی قدر و قیمت گشت . آنان تفسیر پاپها و انجمنهای مذهبی را با تعبیرات دیگران فرقی نهادند . پس هر کسی میتوانست کتاب مقدس را مطابق وجدان خویش تفسیر کند.اصول عقاید لوتر وکالون چنین بود و این طریقه یکی از موجبات نابودی وحدت مسیحیت گشت .
اصلاح، تغییر، تصحیح، تهذیب، تغییردادن کاری
( اسم ) تغییر اوضاع و تشکیلات بنگاه اداره شهر کشور مذهب و غیره .

فرهنگ معین

(رِ فُ ) [ فر. ] (اِ. ) تغییر، اصلاح .

فرهنگ عمید

ایجاد تغییرات در ساختارهای سیاسی، اقتصادی یا، اداری یک کشور.

دانشنامه آزاد فارسی

رجوع شود به:اصلاح دین

پیشنهاد کاربران

بهبود اقتصادی ـ اجتماعی
برای واژه ی از ریشه لاتینی �رِفُرم�، شوربختانه برابری تکواژه ای در پارسی نداریم. به این ترتیب، آنچه کاربران در بالا آورده اند، همگی دچار نارسایی است؛ زیرا به عنوان نمونه هایی چند، �بهبود حال بیمار�، �بهسازی ساختمان� و �اصلاحات اداری� به هیچ رو، مانش �بهبود اقتصادی ـ اجتماعی� را دربرندارند.
...
[مشاهده متن کامل]

**********
�رفرم� ( reforme )
رفرم که به پارسی آن را اصلاح ( و بیش تر به صورت جمع ـ اصلاحات ) می گویند، اقداماتی است که برای دگرگونی و جابجایی برخی از سویه های زندگی اقتصادی و اجتماعی و سیاسی انجام می گیرد، بی آنکه بنیاد جامعه را دگرگون سازد؛ از آن میان: رفرم اراضی، رفرم اداری، رفرم آموزشی، رفرم بازرگانی، رفرم انتخاباتی و غیره.
رفرم آن چنان دگرگونی هایی است که از چارچوب سامانه ی اجتماعی معین فراتر نمی رود و تناسب نیروی سیاسی لحظه موجود را کم و بیش بازمی تاباند. رفرم یا اصلاحات در هر پهنه ای از زندگی جامعه فرآورده ی پیکار طبقاتی است؛ ولی طبقه ی حاکمه می کوشد برای از میان برداشتن فشار طبقه کارگر و سایر زحمتکشان، تنها به آن رفرم هایی بسنده کند که به هستی و چیرگی آن زیان نزند و آماجش پایداری وضع و جلوگیری از دگرگونی بنیادیست و بیگمان در جریان کار همیشه می کوشد تا آنچه را که به زور از دستش گرفته اند، دوباره بگیرد یا به شکل نیمه کاره و تکه تکه شده، کار را فرجام دهد.
( فشرده ای برگرفته از �واژه نامه ی سیاسی�، زنده یاد امیر نیک آیین با ویرایش و پارسی نویسی اینجانب: ب. الف. بزرگمهر )
برگرفته از پانوشتِ نوشتار �کوک های ریز� ب. الف. بزرگمهر ۲۷ تیر ماه ۱۳۹۳
https://www. behzadbozorgmehr. com/2014/07/blog - post_8336. html

اصلاح
بهسازی

تغییر

بپرس