روز واقعه

[ویکی نور] روز واقعه یا مقتل مقرم، ترجمه ای است از کتاب «مقتل الحسین(ع)» سید عبدالرزاق مقرم که توسط محمدمهدی عزیزاللهی کرمانی به فارسی برگردانده شده است.
در ابتدای کتاب مقدمه ای به قلم عقیقی بخشایشی آمده که درباره امام حسین(ع) و قیام اوست. ایشان در این مقدمه به تعریف عزت نفس پرداخته، سپس با ذکر نمونه هایی از عزت نفس امام حسین(ع) و با برشمردن ده کتاب که در موضوع مقتل نوشته شده مقدمه را به پایان می برد.
مقتل الحسین (علیه السلام) (مقرم)

[ویکی شیعه] روز واقعه (فیلم). فیلم سینمایی روز واقعه، به نویسندگی بهرام بیضایی و به کارگردانی شهرام اسدی، ساخته شده در سال ۱۳۷۳ش. این فیلم به قیام حسینی می پردازد و ماجرای جوان نصرانی به نام عبدالله را روایت می کند که در عصر روز دهم محرم، به صحرای کربلا می رسد.
عبدالله جوان نصرانی تازه مسلمان شده ای است که در روز عروسی خود با راحله، ندایی می شنودکه کیست که مرا یاری کند؟ عبدالله پس از چند بار شنیدن آن صدا، منقلب شده و مجلس عروسی را ترک می کند. او به جستجوی صدا برمی آید. آن هم در حالی که برادران متعصب راحله ترک مجلس عروسی را توهینی به خود دانسته و در پی اش روان می شوند. عبدالله در طول مسیرش با اتفاقاتی روبه رو می شود و به نشانه هایی برمی خورد که نشان دهنده این است که امام حسین(ع) می دانسته او در جستجوی صدایی که به یاری اش می طلبد می رود. عبدالله به تاخت بیابان ها را طی می کند و خود را به صحرای کربلا می رساند. منتها وقتی به کربلا می رسد که عصر روز عاشورا است.

روز واقعه (فیلمنامه). روز واقعه فیلمنامه ای از بهرام بیضایی است از سالِ ۱۳۶۱.
بر اساسِ این کتاب شهرام اسدی فیلمی به همین نام به سالِ ۱۳۷۳ ساخته، مجید انتظامی سمفونیِ روز واقعه را ساخته و محمّد رحمانیان نیز نمایشنامه ای نوشته است. [ ۱]
شخصاً در همان بار اوّلی که فیلمنامه را خواندم، به واسطهٔ سبک و سیاق حاکم بر کار فهمیدم که احتمالاً بهرام بیضایی در نگارش آن نقش داشته است. وقتی حدسم را با فرهنگ در میان گذاشتم، او تأیید کرد که فیلمنامه کارِ بیضایی است . . .
عبدالله اسفندیاری[ ۲]
روز واقعه به سالِ ۱۳۶۱[ ۴] و به روایتِ دیگر به سالِ ۱۳۵۸[ ۵] نگاشته شد و کتابش نخستین بار به سالِ ۱۳۶۳ در انتشارات ابتکار طبع شد. [ ۶] سپس تر کتاب در انتشارات روشنگران و مطالعات زنان چاپ شد و چاپ های بعدی به وسیلهٔ همین ناشر و با نگارهٔ «نقارهٔ سفر» از مقاماتِ حریری کارِ بغداد ( ۶۳۵ هجریِ قمری ) بر روی جلد بوده است. [ ۷]
عبدالله اسفندیاری در گفتگویی به سالِ ۱۳۹۱ توضیح داده است که «حوالی سال ۱۳۶۰» که در شبکهٔ یکِ تلویزیونِ ایران کار می کرده، داستانِ مسلمان شدنِ یکی مسیحی در زمانِ واقعهٔ عاشورا را برای داریوش فرهنگ تعریف کرده و از او درخواسته تا فیلمنامه ای از این داستان بنویسد؛ ولی فرهنگ نپذیرفته و داستان را به دیگرانی از جمله کیهان رهگذار و محسن مخملباف بازگفته، مگر فیلمنامه اش را بنویسند؛ ولی کسی نخواسته و فیلمنامه ای نوشته نشده و موضوع فراموش شده؛ تا یک سالی سپس تر که داریوش فرهنگ بازمی گردد و فیلمنامهٔ روز واقعه را به نامِ نویسنده ای با نام مستعار «ع. سالک» به تلویزیون می دهد، که پروانه ساخت می گیرد؛ ولی تصمیم به ساخت فیلم تا پس از جنگ پس می افتد. [ ۲] [ ۸]
در این اثنا، نویسنده در سالِ ۱۳۶۳ کتابِ روز واقعه را چاپ کرد و نگارندهٔ واقعی فیلمنامه شناخته شد.
احمد طالبی نژاد خبر داده که کسانی بر این باور بوده اند که بیضایی روز واقعه را «برای تبرئه ی خود از برخی اتهامات» نوشته است. [ ۹]
ترکیبِ «روزِ واقعه» در شعرِ حافظ پیشینه دارد، و به معنیِ روزِ مرگ به کار رفته است. [ ۱۰] قرآن نیز سوره ای به نامِ «واقعه» دارد که دربارهٔ زندگی پس از مرگ و روزِ قیامت است. [ ۱۱]
جوانِ نصرانیاسلام آورده و اینک در روزِ عروسی، یک روز پیش از واقعهٔ عاشورا، آنگاه که اخبارِ کشتنِ مسلم بن عقیل می رسد، آوایی در سرش می پیچد که کمک می خواهد. شبلی پیِ آوا از جشنِ عروسی بیرون می زند و راهِ کوفه پیش می گیرد و به تاخت از بیابان می گذرد و در این سفر ماجراهایی از سر می گذراند؛ ولی سرانجام ساعتی پس از واقعهٔ عاشورا به کربلا می رسد.

فیلمی ساختۀ شهرام اسدی در ۱۳۷۴ش. ازجمله فیلم های شاخص و معیارگونۀ مذهبی سینمای ایران است که فیلم نامه آن را بهرام بیضایی نوشته است. داستان فیلم دربارۀ جوانی نصرانی است که تازه اسلام آورده و در جریان مراسم ازدواج اش ندایی او را به یاری می خواند. او درپی ندا روان می شود و پس از گذر از بیابان ها سرانجام در عصر روز عاشورا به کربلا می رسد. جایی که تن های پاره پاره را بر خاک و سرهای قربانیان واقعه کربلا را بر سر نیزه می بیند. در سیزدهمین جشنوارۀ فیلم فجر (۱۳۷۳) جوایز بهترین فیلم، بهترین موسیقی متن، بهترین صحنه آرایی و بهترین چهره پردازی به روز واقعه اهدا شد.