روغن ارقان ( آرگان ) روغنی است که از هسته میوه درخت ارقان به دست می آید و مصرف غذایی و دارویی دارد. درخت ارقان بوم زاد ناحیه سوس در مراکش است. در گذشته به آن زیت الهرجان می گفتند و اکنون به نام روغن آرگان مشهور است. روغن حاصل از مغز دانه آرگان دارای اسیدهای چرب مرکب از اسید اولئیک به مقدار ۲۵ درصد، اسید پالمیتیک، اسید استئاریک به مقدار ۱٫۵ درصد و اسیدهای لینولنیک و آرشدیک ۱ درصد است. [ ۱] [ ۲] [ ۳] [ ۴]
میوهٔ درخت آرگان کوچک و مدور، بیضی یا مخروطی است. در میوهٔ تازه پوست ضخیمی سطح گوشته را پوشش می دهد. اطراف مغز را یک پوست سخت پوشانده که حدود ۲۵ درصد از وزن میوهٔ تازه را تشکیل می دهد. هسته معمولاً حاوی یک تا سه مغز غنی از روغن آرگان است. بسته به روش استخراج، از ۳۰ تا ۵۰ درصد مغز روغن است. [ ۵] [ ۶]
درخت آرگان بیشتر در جنوب غربی مراکش رشد می کند که ارتفاع آن از ۸ تا ۱۰ متر متفاوت است. این درخت دارای تنه ای باریک، سیاه با ترک های سفید می باشد که تاجی گسترده و خمیده به سمت زمین با برگ های کوچک و بیضی شکل که طول آن ها ۲ تا ۴ سانتی متر است و گل های ناقوسی شکل دارد. میوه آرگان بیضی شکل و بزرگ تر از زیتون است. [ ۷] [ ۸]
روغن ارقان سرشار از اسیدهای چربی چون اسید لینولئیک است که حاوی ویتامین E است. این روغن یک آنتی اکسیدان طبیعی است و می تواند اکسیژن رسانی درون سلولی را افزایش دهد. ترکیبات آنتی اکسیدانی ( توکوفرول ها – فنولها - کارتنوئیدها ) در غلظت بسیار زیادی در این روغن یافت می شوند. آسکولین نیز که یک ترکیب ضد سرطان است به میزان زیادی در این روغن وجود دارد. بسته به نوع استخراج این ماده در مقابل اکسید شدن بسیار مقاوم تر از روغن زیتون است. از مهم ترین خاصیت هایی که روغن آرگان برای پوست دارد، رفع ترک های پوستی ایجاد شده در زمان بارداری است. از طرفی آنتی اکسیدان های موجود در آن نیز، رادیکال های آزاد را از بین برده و باعث درخشش پوست می شود. [ ۹]
لغت نامه دهخدا[ ۱۰] از مفردات ابن بیتار جلد ۱ صفحه ۱۷۸ تا ۱۷۹ نقل می کند:
هرجان را قوم بربر از مغرب اقصی ارجان ( ارقان ) نامند و آن درخت بزرگی است خارناک و میوه دارد مانند بادام خرد و در آن هسته است که بز و شتر آن میوه را خورند و هسته آن را بیرون افکنند و مردم هسته ها را جمع می کنند و می شکنند و سپس از مغز آن روغن می گیرند و آن را در مراکش و اطراف آن قاتق غذا قرار دهند. کسانی که آن را خورده اند ادعا می کنند که مانند روغن زیتون شیرین است.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفمیوهٔ درخت آرگان کوچک و مدور، بیضی یا مخروطی است. در میوهٔ تازه پوست ضخیمی سطح گوشته را پوشش می دهد. اطراف مغز را یک پوست سخت پوشانده که حدود ۲۵ درصد از وزن میوهٔ تازه را تشکیل می دهد. هسته معمولاً حاوی یک تا سه مغز غنی از روغن آرگان است. بسته به روش استخراج، از ۳۰ تا ۵۰ درصد مغز روغن است. [ ۵] [ ۶]
درخت آرگان بیشتر در جنوب غربی مراکش رشد می کند که ارتفاع آن از ۸ تا ۱۰ متر متفاوت است. این درخت دارای تنه ای باریک، سیاه با ترک های سفید می باشد که تاجی گسترده و خمیده به سمت زمین با برگ های کوچک و بیضی شکل که طول آن ها ۲ تا ۴ سانتی متر است و گل های ناقوسی شکل دارد. میوه آرگان بیضی شکل و بزرگ تر از زیتون است. [ ۷] [ ۸]
روغن ارقان سرشار از اسیدهای چربی چون اسید لینولئیک است که حاوی ویتامین E است. این روغن یک آنتی اکسیدان طبیعی است و می تواند اکسیژن رسانی درون سلولی را افزایش دهد. ترکیبات آنتی اکسیدانی ( توکوفرول ها – فنولها - کارتنوئیدها ) در غلظت بسیار زیادی در این روغن یافت می شوند. آسکولین نیز که یک ترکیب ضد سرطان است به میزان زیادی در این روغن وجود دارد. بسته به نوع استخراج این ماده در مقابل اکسید شدن بسیار مقاوم تر از روغن زیتون است. از مهم ترین خاصیت هایی که روغن آرگان برای پوست دارد، رفع ترک های پوستی ایجاد شده در زمان بارداری است. از طرفی آنتی اکسیدان های موجود در آن نیز، رادیکال های آزاد را از بین برده و باعث درخشش پوست می شود. [ ۹]
لغت نامه دهخدا[ ۱۰] از مفردات ابن بیتار جلد ۱ صفحه ۱۷۸ تا ۱۷۹ نقل می کند:
هرجان را قوم بربر از مغرب اقصی ارجان ( ارقان ) نامند و آن درخت بزرگی است خارناک و میوه دارد مانند بادام خرد و در آن هسته است که بز و شتر آن میوه را خورند و هسته آن را بیرون افکنند و مردم هسته ها را جمع می کنند و می شکنند و سپس از مغز آن روغن می گیرند و آن را در مراکش و اطراف آن قاتق غذا قرار دهند. کسانی که آن را خورده اند ادعا می کنند که مانند روغن زیتون شیرین است.
wiki: روغن ارقان