زبان کاتالان، کاتالانی یا کاتالونیایی ( به کاتالان: Català ) زبانی رومی تبار است که زبان رسمی کشور آندورا و یکی از زبان های رسمی در سه بخش خودمختار کاتالونیا، والنسیا و جزایر بالئاری در شمال کشور اسپانیا به شمار می رود. این زبان در شهرستان آلگرو ایتالیا نیز وضعیت رسمی دارد. [ ۵] کاتالان همچنین در دپارتمان پیرنه - اورینتال فرانسه و دو منطقه لا فرانژا در آراگون و کارچه در مورسیا در شرق اسپانیا گفتگو می شود.
مجموع گویشوران کاتالان بیش از ۱۰ میلیون نفر برآورد می شود. کاتالان در قرون وسطی از لاتین عامیانه در شرق پیرنه پدید آمد. این زبان در قرن نوزدهم میلادی شاهد یک احیای ادبی بود که در اوایل دهه ۱۹۰۰ به اوج خود رسید. به مناطق کاتالان زبان سرزمین های کاتالان ( Països Catalans ) می گویند. کاتالان دارای دو گونه معیار است. یکی که بر پایه کاتالان مرکزی ( گویش بارسلونا ) است و سازمان پژوهش های کاتالان در کاتالونیا آن را تنظیم می کند و دیگری که بر پایه گویش والنسیایی ( گویش والنسیا ) است و آکادمی زبان والنسیایی آن را تنظیم می کنند
واژه کاتالان برگرفته از واژه کاتالونیا، نام منطقه ای که زبان در آن گفتگو می شود، است. برخی از زبان شناسان کاتالونیا ( Catalunya ) را از ریشه لاتین گاتیا لونیا ( Gathia Launia ) می دانند که از واژه گوتیا یا گاتیا آمده و به معنی «سرزمین گوت ها» است. [ ۶] [ ۷]
نام کاتالان ( català ) در گویش های شرقی این زبان به صورت کَتَلا و در گویش های غربی به صورت کاتالا است. در بخش خودمختار والنسیا و کارچه به این زبان والنسیایی ( valencià ) گفته می شود؛ بنابراین، نام «والنسیایی» اگرچه اغلب برای ارجاع به گویش های والنسیا و کارچه استفاده می شود، اما توسط والنسیایی ها به عنوان یک نام برای کل زبان و هم معنی با کاتالان استفاده می شود. [ ۸]
در قرن نهم، کاتالان در دو طرف انتهای شرقی پیرنه، و همچنین سرزمین های استان رومی هیسپانیا تاراکوننسیس در جنوب از لاتین عامیانه تکامل یافت. [ ۹] از قرن هشتم به بعد، کاتالان ها با دفع مسلمانان قلمرو خود را به سمت جنوب و غرب گسترش دادند و زبانشان را در آن مناطق گستردند. [ ۹] با جدایی شهرستان بارسلونا از امپراتوری کارولنژی در سال ۹۸۸، روند گسترش زبان کاتالان بیش از پیش تقویت شد. [ ۱۰]
در قرن یازدهم، تلمیع های لاتین این مناطق شروع به نشان دادن عناصر کاتالان کرد. [ ۱۱] کاتالان باستان اشتراکات بسیاری با گالی - رومی داشت و حاصل واگرایی از اکسیتان باستان بین قرن ۱۱ و ۱۴ بود. [ ۱۲]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفمجموع گویشوران کاتالان بیش از ۱۰ میلیون نفر برآورد می شود. کاتالان در قرون وسطی از لاتین عامیانه در شرق پیرنه پدید آمد. این زبان در قرن نوزدهم میلادی شاهد یک احیای ادبی بود که در اوایل دهه ۱۹۰۰ به اوج خود رسید. به مناطق کاتالان زبان سرزمین های کاتالان ( Països Catalans ) می گویند. کاتالان دارای دو گونه معیار است. یکی که بر پایه کاتالان مرکزی ( گویش بارسلونا ) است و سازمان پژوهش های کاتالان در کاتالونیا آن را تنظیم می کند و دیگری که بر پایه گویش والنسیایی ( گویش والنسیا ) است و آکادمی زبان والنسیایی آن را تنظیم می کنند
واژه کاتالان برگرفته از واژه کاتالونیا، نام منطقه ای که زبان در آن گفتگو می شود، است. برخی از زبان شناسان کاتالونیا ( Catalunya ) را از ریشه لاتین گاتیا لونیا ( Gathia Launia ) می دانند که از واژه گوتیا یا گاتیا آمده و به معنی «سرزمین گوت ها» است. [ ۶] [ ۷]
نام کاتالان ( català ) در گویش های شرقی این زبان به صورت کَتَلا و در گویش های غربی به صورت کاتالا است. در بخش خودمختار والنسیا و کارچه به این زبان والنسیایی ( valencià ) گفته می شود؛ بنابراین، نام «والنسیایی» اگرچه اغلب برای ارجاع به گویش های والنسیا و کارچه استفاده می شود، اما توسط والنسیایی ها به عنوان یک نام برای کل زبان و هم معنی با کاتالان استفاده می شود. [ ۸]
در قرن نهم، کاتالان در دو طرف انتهای شرقی پیرنه، و همچنین سرزمین های استان رومی هیسپانیا تاراکوننسیس در جنوب از لاتین عامیانه تکامل یافت. [ ۹] از قرن هشتم به بعد، کاتالان ها با دفع مسلمانان قلمرو خود را به سمت جنوب و غرب گسترش دادند و زبانشان را در آن مناطق گستردند. [ ۹] با جدایی شهرستان بارسلونا از امپراتوری کارولنژی در سال ۹۸۸، روند گسترش زبان کاتالان بیش از پیش تقویت شد. [ ۱۰]
در قرن یازدهم، تلمیع های لاتین این مناطق شروع به نشان دادن عناصر کاتالان کرد. [ ۱۱] کاتالان باستان اشتراکات بسیاری با گالی - رومی داشت و حاصل واگرایی از اکسیتان باستان بین قرن ۱۱ و ۱۴ بود. [ ۱۲]
wiki: زبان کاتالان