زنون الیایی

دانشنامه آزاد فارسی

زِنونِ اِلِئایی (۴۹۰ـ۴۳۰پ م)(Zeno of Elea)
ریاضی دان و فیلسوف یونانیِ مکتب الئایی. به مناسبت پارادوکسهای فلسفی اش شهرت دارد. در الئا، واقع در بخش جنوب غربیِ ایتالیا، متولد شد. شاگرد مورد علاقه پارمِنیدس، فیلسوف یونانی، شد و در حدود ۴۰ سالگی همراه او به آتن رفت. زنون در آتن چند سال فلسفه تدریس کرد و تأکیدش بر نظام مابعدالطبیعۀ الئایی بود. پریکلس، سیاست پیشۀ آتنی، و کالیاسزیر نظر او درس خواندند. زنون بعداً به الئا بازگشت و، برطبق آنچه روایت شده است، به ماجرای توطئه ای پیوست تا همشهریانش را از شرّ وجود نِئارخوسخودکامه برهاند؛ توطئه به شکست انجامید و زنون به شدت شکنجه شد، اما از افشای هویّت همدستانش سر باز زد. از اوضاع و احوال زندگی بعدی او اطلاعی در دست نیست. زنون از لحاظ فلسفی، اعتقاد پارمنیدس را می پذیرفت که جهان هستی، یا وجود، جوهر یگانه ای است یکپارچه و واحد، اگرچه ممکن است برای حواس متنوّع به نظر آید. منظور زنون بی اعتبار جلوه دادن حواس بود و برای اجرای این منظور به ساخته و پرداخته کردن یک سلسله استدلال های درخشان یا پارادوکس هایی دربارۀ زمان و مکان همت گماشت که به صورت معماهای فکریِ پیچیده ای تا این روزگار باقی مانده اند، شهرت زنون نه تنها به مناسبت پارادوکس هایش بلکه به مناسبت ابداع آن نوع استدلال فلسفی ای است که پارادوکس ها نمونه هایی از آن به شمار می روند. به همین سبب، ارسطو او را مبدع استدلال دیالکتیکینامیده است.

پیشنهاد کاربران

بپرس