سادات مرعشی

لغت نامه دهخدا

سادات مرعشی. [ ت ِ م َ ع َ ] ( اِخ ) خاندانی است که از قرن هشتم تا دهم در مازندران حکومت کردند و فرمانروائی آنان با قیام قوام الدین علیه کیا افراسیاب بن چلاوی بسال 760 هَ. ق. آغاز و با عزل میر مرادبن میرزاخان که به دست امرای صفوی در اواخر قرن دهم واقعشد ختم گردید. حکام این خاندان عبارت اند از: قوام الدین بن عبداﷲبن صادق معروف به میرزا بزرگ ( 760 - 763 هَ. ق. ) کمال الدین بن قوام ( 763 - 795 ) ( که بدست تیمور در قلعه ماهانه سر نزدیک آمل محصور و اسیر و به کاشمر فرستاده شد و در آنجا به سال 801 وفات یافته )، علی بن کمال الدین ( 821 - 812 و813 - 820 )، مرتضی بن کمال الدین ( 837 - 856 )، مرتضی بن علی بن کمال الدین ( 821 - 838 )، محمدبن مرتضی ( 837 - 856 ) عبدالکریم بن محمد ( 856 - 865 )، عبداﷲبن عبدالکریم ( 865 - 872 ) کمال الدین بن محمد ( که حکومت را از عبداﷲبن عبدالکریم گرفت ولی نتوانست خویشتن را در ساری مستقر سازد ) زین العابدین کمال الدین محمد [ 872 - 897 ]، غیاث الدین بن محمدجلال الدین عبدالوهاب بن غیاث الدین بن کمال الدین بن قوام الدین ( فرمان حکومت مازندران را از حسن بیک گرفت ولی معلوم نیست که هرگز در ساری بنام حاکم مازندران مستقر شده باشد ). شمس الدین بن کمال الدین محمد ( 897 - 905 )، کمال الدین بن شمس الدین ( در 904 جانشین پدر شد )، عبدالکریم بن عبداﷲبن عبدالکریم ( 917 - 932 )، میرشاهی بن عبدالکریم ( 932 - 939 )، میر عبداﷲخان بن میر سلطان محمودبن عبدالکریم معروف به خان کوچک ( 939 - 968 )، میرسلطان مرادبن شاهی ( 969 - 972 )، میرعبدالکریم بن عبداﷲخان ( متوفی 972 )، میر عزیزخان بن میرعبداﷲ، سلطان محمودبن سلطان مراد، معروف به میرزاخان ، محمدبن سلطان مراد، میرعلی خان بن سلطان محمودبن عبدالکریم ، میرمرادبن سلطان محمودبن عبدالکریم ، میرمرادبن سلطان محمود( میرزاخان ) که در 960 حاکم مازندران بود. رجوع به ترجمه مازندران و استرآباد رابینو ص 189 و 190 شود.

فرهنگ فارسی

خاندانی است که از قرن هشتم تا دهم در مازندران حکومت کردند و فرمانروائی آنان با قیام قوامالدین علیه کیا افراسیاب بن چلاوی بسال ۷۶٠ آغاز و با عزل میر مرداد بن میرزا خان که بدست امرای صفوی در اواخر قرن دهم واقع شد ختم گردید

دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] سادات مرعشی سلسله ای از سادات حسینی و فرزندان سید علی مرعشی فرزند عبدالله بن محمد اکبر از نسل امام سجاد (ع) است. از آنجا که جد اعلای این سادات، سید علی معروف به مرعشی بوده، تبار وی به لقب «مرعشی» شناخته می شوند. شاخه هایی از این سلسله در شهرهای مختلف از جمله مازندران، شوشتر، قزوین، اصفهان و قم دیده می شوند. از شخصیت های مهم این خاندان می توان از قاضی نورالله شوشتری و آیت الله سید شهاب الدین مرعشی نجفی نام برد.
جد اعلای این سلسله، سید علی مرعشی نام داشت که در شهر مرعش در حوالی مرزهای سوریه و ترکیه فعلی و قلمرو عثمانی زندگی می کرد. وی در قرن سوم به ایران مهاجرت کرد و ظاهرا در مازندران ازدواج نمود.
نسل وی از هشت فرزندش به نام های ابوعبدالله حسین المامطری، ابوالقاسم حمزه، ابوالحسین ابراهیم مکاباذی، ابومحمدحسن، ابوالقاسم احمد، ابواسماعیل احمد، ابوالقاسم جعفر و ابوعلی محمد به جای ماند.

دانشنامه آزاد فارسی

سادات مرعشی (حک: ۷۶۰ـ۹۸۷ق)
(یا: آل مرعش) سلسله ای از حکّام سادات مازندران که نسب خود را به سیدعلی مرعش ، نوادۀ امام زین العابدین (ع )، می رساندند و به چهار شعبۀ مرعشیۀ مازندران، قزوین، اصفهان، و شوشتر تقسیم می شدند. نخستین حکمران این سلسله سیدقوام الدین مرعشی است که در ۷۶۰ق، مقارن دورۀ تیمور، با کمک سادات و مریدان خود کیا افراسیاب چلابی از افراسیابیان مازندران را برانداخت و حکومت مرعشیان را پایه گذاری کرد. جانشینان او هم حوزۀ حکمرانی مرعشیان را گسترش دادند و علاوه بر تمام مازندران ، استرآباد و حتی طالقان و قزوین را نیز در اختیار گرفتند. لشکرکشی تیمور به مازندران در ۷۹۵ق، و تبعید مرعشیان به سمرقند، پایان دورۀ اول حکومت مرعشیان مازندران بود. با بازگشت خاندان مرعشی به مازندران در اواخر عمر تیمور، و با عقب راندن حکّام تیموری از مازندران ، دورۀ دوم حکومت آنان آغاز شد. ساری و آمل پایتخت فرمانروایان آل مرعش بود. جنگ های داخلی برای کسب قدرت بین اعضای خاندان مرعشیان مهم ترین علل ضعف آنان بود. در دورۀ صفویه سادات مرعشی به سبب انتساب به ائمۀ شیعه ، قدرت و جایگاه بیشتری یافتند. مهدعلیا، مادر شاه عباس اول ، نیز از این خاندان بود. آخرین امیر سلسلۀ آل مرعش محمد بن مراد نام داشت که با قتل او در ۹۸۷ق، فرمانروایی این سلسله بر مازندران به پایان رسید. از سادات مرعشی معاریف بسیاری برخاسته اند که از آن جمله می توان به سید ظهیرالدین مرعشی، مؤلف تاریخ طبرستان و رویان و مازندران، و قاضی نورالله شوشتری، مؤلف مجالس المؤمنین، اشاره کرد.

پیشنهاد کاربران

خاندان معظم لواسانی
این سلسله سیادت که در زمره اصیل ترین سادات و
قدیمی ترین خاندان های ساکن شهر طهران هستند ،
دارای نسب و وصلت های خوب و اصیلی با خاندان های
محترم دیگر نیز می باشند که این مراتب باعث رفیع تر
...
[مشاهده متن کامل]

نمودن جایگاه این سلسله معظم می باشد.
یکی از چهره های برجسته و محترم این دودمان در قرن
سیزدهم ه ق ، علامه حاجی سید ابراهیم مجتهد لواسانی
فرزند علامه حاجی سید صادق لواسانی بوده است که
از مرتبه بالای علمی و جایگاه والای اجتماعی برخوردار بوده
و نسل او نیز در طهران ، جملگی از افراد اهل علم و محترم
و صاحب عنوان می باشند که در شجره نامه ای مفصل با
تشریحات و تأئیدات ، تبیین و ترسیم شده است .
در جلالت شأن نسب این سلسله جلیله ، همین مقدار بس
که علامه حاجی سید ابراهیم مجتهد لواسانی نوه دختری
علامه حاجی میرزا محمدمهدی مجتهد حسینی خراسانی
( شهید رابع ) بوده است و دیگر آنکه جدهء مجتهد لواسانی
صبیه مرحوم حاج میرزا حسن شیخ الاسلام طهران بوده و
یکی از قدماء جدات مرحوم حاجی سید ابراهیم لواسانی
صبیه مرضیه شاه عباس کبیر صفوی و جده دیگری از او
زبیده بیگم صبیه مرضیه شاه سلیمان صفوی بوده است.
هر چند که سلسله سادات حسینی لواسانی از سادات
محترم و قدیمی شهر طهران محسوب میشوند و جملگی
آنها از نسل میر مقیم الدین طاهر الحسینی اللواسانی اند
ولیکن جلالت شأن و اصل حفظ اصالت در این سلسله ،
فقط در نسل حاجی سید ابراهیم مجتهد حسینی لواسانی
قرار گرفته که نسل وی را خاندان معظم لواسانی گویند.

بپرس