بهرام بیضایی در ۵ دیِ ۱۳۱۷ در تهران در خانواده ای اهلِ فرهنگ و ادب و جدااُفتاده از عوام به دنیا آمد. پدرش شاعری آرانی بود.
بهرام از مدرسه می گریخت و در سینه کلوب فیلم تماشا می کرد. همین زمان با کار و زندگی صادق هدایت آشنا شد، و از او تأثیر گرفت. سپس تر از رشته ادبی دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران کناره گرفت؛ ولی حاصل پژوهش هایش را به صورتِ کتابِ نمایش در ایران ( ۱۳۴۴ ) چاپ کرد، که یگانه تاریخنامهٔ مهمِّ نمایش ایرانی شد. [ ۱]
هم زمان به نمایشنامه نویسی گرایید، آن هم با بهره گرفتن از شیوه های تعزیه که نیاکانش در آران برپا می کردند. بیشترِ نمایشنامه های آغازینش – مانند پهلوان اکبر می میرد – با نمایش گروه هنر ملّی کامیابی یافت؛ هرچند گاه جلال آل احمد کارش را سخت نکوهید، و گاه نمایشش از صحنه پایین کشیده شد.
سالِ ۱۳۴۴ با منیراعظم رامین فر ازدواج کرد. بیضایی در اوایل دههٔ ۱۳۴۰ عضو گروه طرفه و از هنگام تشکیل کانون نویسندگان ایران از بنیان گذارانش و به همین خاطر آماج بدگمانی ساواک بود. وی سالِ ۱۳۵۷ از کانون کناره گرفت. دههٔ ۱۳۵۰ را به استادی در دانشکدهٔ هنرهای زیبای دانشگاه تهران و نیز فیلم سازی گذرانید. سالِ ۱۳۵۸، پس از ده سالی که نمایشی اجرا نکرده بود، مرگ یزدگرد را بر صحنه برد، که در ۱۳۶۰، سال اخراج دوباره اش این بار از کرسی استادی دانشگاه تهران، فیلم هم شد.
پس از نمایش مرگ یزدگرد تا هجده سال امکان کار تئاتری نیافت، هرچند با پیگیری فراوان توانست چند فیلم بسازد: شاید وقتی دیگر، باشو، غریبه ی کوچک، مسافران. در این اثنی از همسرش هم جدا شد.
سالِ ۱۳۷۱ با مژده شمسایی ازدواج کرد. [ ۲] از ۱۳۷۶ دوباره کارِ تئاتر دست داد و بیضایی به شوق نمایش از اقامت کوتاهش در استراسبورگ دست شست و تا ۱۳۸۶ به تفاریق توانست برای چند نمایش و فیلم و کتاب پروانه بگیرد، هرچند گاه نمایشی از صحنه پایین کشیده شد، فیلمی دچار سانسور شد یا کتابی در محاق توقیف ماند.
سالِ ۱۳۸۹ به استادیِ بخشِ ایران شناسیدانشگاه استنفورد به آمریکا رفت. [ ۳] این مهاجرت بیضایی دیرانجام ترین اقامتش دور از ایران بوده. او در آمریکا نیز پُرکار بوده و غیر از تدریس، به نوشتن و نمایش پرداخته است.
چهارراه جدیدترین کارِ نمایشی بیضایی بوده است که فروردینِ ۱۳۹۷ در استنفورد به نمایش درآمد.
بیضایی از ۱۳۸۹ به بعد، غیر از ماهی ( ۱۳۹۹ ) و مجلس شبیه؛ در ذکر مصایب استاد نوید ماکان و همسرش مهندس رُخشید فرزین ( ۱۴۰۲ ) ، کتابی در آمریکا منتشر نکرده است؛ هرچند دیگران ترجمه هایی از کارهایش منتشر کرده اند.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفبهرام از مدرسه می گریخت و در سینه کلوب فیلم تماشا می کرد. همین زمان با کار و زندگی صادق هدایت آشنا شد، و از او تأثیر گرفت. سپس تر از رشته ادبی دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران کناره گرفت؛ ولی حاصل پژوهش هایش را به صورتِ کتابِ نمایش در ایران ( ۱۳۴۴ ) چاپ کرد، که یگانه تاریخنامهٔ مهمِّ نمایش ایرانی شد. [ ۱]
هم زمان به نمایشنامه نویسی گرایید، آن هم با بهره گرفتن از شیوه های تعزیه که نیاکانش در آران برپا می کردند. بیشترِ نمایشنامه های آغازینش – مانند پهلوان اکبر می میرد – با نمایش گروه هنر ملّی کامیابی یافت؛ هرچند گاه جلال آل احمد کارش را سخت نکوهید، و گاه نمایشش از صحنه پایین کشیده شد.
سالِ ۱۳۴۴ با منیراعظم رامین فر ازدواج کرد. بیضایی در اوایل دههٔ ۱۳۴۰ عضو گروه طرفه و از هنگام تشکیل کانون نویسندگان ایران از بنیان گذارانش و به همین خاطر آماج بدگمانی ساواک بود. وی سالِ ۱۳۵۷ از کانون کناره گرفت. دههٔ ۱۳۵۰ را به استادی در دانشکدهٔ هنرهای زیبای دانشگاه تهران و نیز فیلم سازی گذرانید. سالِ ۱۳۵۸، پس از ده سالی که نمایشی اجرا نکرده بود، مرگ یزدگرد را بر صحنه برد، که در ۱۳۶۰، سال اخراج دوباره اش این بار از کرسی استادی دانشگاه تهران، فیلم هم شد.
پس از نمایش مرگ یزدگرد تا هجده سال امکان کار تئاتری نیافت، هرچند با پیگیری فراوان توانست چند فیلم بسازد: شاید وقتی دیگر، باشو، غریبه ی کوچک، مسافران. در این اثنی از همسرش هم جدا شد.
سالِ ۱۳۷۱ با مژده شمسایی ازدواج کرد. [ ۲] از ۱۳۷۶ دوباره کارِ تئاتر دست داد و بیضایی به شوق نمایش از اقامت کوتاهش در استراسبورگ دست شست و تا ۱۳۸۶ به تفاریق توانست برای چند نمایش و فیلم و کتاب پروانه بگیرد، هرچند گاه نمایشی از صحنه پایین کشیده شد، فیلمی دچار سانسور شد یا کتابی در محاق توقیف ماند.
سالِ ۱۳۸۹ به استادیِ بخشِ ایران شناسیدانشگاه استنفورد به آمریکا رفت. [ ۳] این مهاجرت بیضایی دیرانجام ترین اقامتش دور از ایران بوده. او در آمریکا نیز پُرکار بوده و غیر از تدریس، به نوشتن و نمایش پرداخته است.
چهارراه جدیدترین کارِ نمایشی بیضایی بوده است که فروردینِ ۱۳۹۷ در استنفورد به نمایش درآمد.
بیضایی از ۱۳۸۹ به بعد، غیر از ماهی ( ۱۳۹۹ ) و مجلس شبیه؛ در ذکر مصایب استاد نوید ماکان و همسرش مهندس رُخشید فرزین ( ۱۴۰۲ ) ، کتابی در آمریکا منتشر نکرده است؛ هرچند دیگران ترجمه هایی از کارهایش منتشر کرده اند.
wiki: سال شمار بهرام بیضایی