سد خونی مغزی

دانشنامه عمومی

سد خونی مغزی یا در اصطلاح پزشکی ( BBB ) محدودهٔ جداکننده بین مایع برون سلولی مغز در سیستم اعصاب مرکزی و جریان خون گردشی در بدن است بطوریکه اگر مواد رنگی به درون خون تزریق شود می توان مشاهده کرد که از این ماده درون مغز اثری دیده نمی شود. این پرده یا سد از مویرگ های ویژه تشکیل شده که بر خلاف ساختار عادی در مویرگ ها دارای منافذ معمول نبوده و اتصال بین سلولی در آن ها از نوع اتصال محکم است و در نتیجه بسیاری از ملکول ها و ریز ملکول ها و همچنین باکتری ها قادر به گذشتن از آن ها ( از طریق انتشار ) و رسیدن به مایع مغزی نخاعی در مغز نیستند. متقابلاً سطح اندوتلیال این مویرگ ها از پروتئین های ویژه پوشیده شده که توسط آن ها ورود گلوکز به مغز به عنوان تغذیه امکان پذیر می گردد. همچنین تبادل گازی ( اکسیژن - دی اکسید کربن ) بین خون گردشی و مغز از این سد بدون مشکل قابل انجام است. [ ۱] [ ۲] [ ۳]
برخی ذرات مانند آلکالوئید می تواند از این سد عبور کند ( نیکوتین موجود در سیگار هم یکی از آلکالوئیدهاست ) .
محافظت از سد خونی مغزی یکی از مهمترین عواملی است که انسان باید آن را رعایت کند با مصرف پروتئین و رژیم غذایی درست میتوان این سد و همچنین جمجمه را تقویت کرد تا از مغز محافظت کند و هر گونه خرابی که در این سد به وجود آمده است را ترمیم کند زدن واکسن پنوموکوک مننژیت هموفیلوس آنفولانزا نوع ب و هاری میتواند از سد خونی مغزی محافظت کند تا بدن فرد از این باکتری ها در امان باشد همچنین جلوگیری از ضربه ها میتواند سد خونی مغزی محافظت کند مصرف نکردن دخانیات سد خونی مغزی را نسبت به آلکالوئید مقاوم کند
وجود این "سد" حاصل از اتصالات محکم بین سلول های اندوتلیال در عروق سیستم اعصاب مرکزی ( CNS ) است که عبور املاح و مواد را محدود می کنند. بین سلول های اندوتلیال مویرگی توسط این اتصالات محکم، که از زیر واحدهای کوچکتر بنام دایمر ( بیوشیمی ) تشکیل شده٬ پروتئین های گذراننده مانند کلادینس ( claudins ) ، اکلودین ( occludin ) و مولکول چسبنده اتصال ( JAM ) که همگی درون سلول های اندوتلیال لنگر انداخته اند وجود دارد. سد خونی مغزی از سلول های با چگالی بالا تشکیل شده است و محدودیت تبادل از بین این سلول ها بسیار شدیدتر از سایر سلول های اندوتلیال مویرگی در دیگر نقاط بدن است. پشتیبانی بیوشیمیایی از این سلول ها به عهده سلول های ستاره ای یا آستروسیت ( Astrocyte ) است. [ ۴] این سد تمامی بخش های مغز را دربر نمی گیرد و در قسمت هایی چون سقف بطن سوم و چهارم مغز و همچنین اطراف غده پینه آل ( ترشحات هورمونی مستقیم وارد گردش خون می گردد ) وجود ندارد. [ ۵] [ ۶]
عکس سد خونی مغزیعکس سد خونی مغزی
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

دانشنامه آزاد فارسی

سدّ خونی مغزی (blood-brain barrier)
سدّ خونی مغزی
سدّ خونی مغزی
اصطلاحی نظری برای سازوکاری دفاعی که مانع ورود بسیاری از ترکیبات موجود در خون، مانند برخی از میکروب ها، به مغز می شود. سد خونی مغزی بخشی منفرد نیست، بلکه مجموعه ای دفاعی شامل عناصر فیزیکی و واکنش های شیمیایی مربوط به نفوذپذیری یاخته هاست. این مجموعه باعث می شود پروتئین های خارجی، که در رگ های خونی مغز وجود دارند، از دیوارۀ رگ عبور نکنند و وارد بافت مغز نشوند. بسیاری از داروها هم از این سد عبور نمی کنند.

پیشنهاد کاربران

بپرس