شنگال ( به کردی: شه نگال ) ( به عربی: سنجار ) ( به سریانی: ܫܝܓܪ ) ( شنگار ) شهری در
استان نینوا در شمال باختری عراق است. جمعیت این شهر در سال ۲۰۰۶ میلادی ۳۹٫۸۷۵ نفر و جمعیت شهرستان در سال ۲۰۱۳ بیش از ۸۸ هزار نفر بود. [ ۱]
مردم این شهر را مردم
ایزدی آشوریان مسیحی و عرب های
سنی تشکیل داده اند. بخشی از صحنه های
فیلم جن گیر در شنگال فیلم برداری شده است.
در ۳ اوت ۲۰۱۴ نیروهای
دولت اسلامی عراق و شام به شنگال حمله کردند و خیلی سریع این شهر و روستاهای اطراف را به تصرف خود درآوردند. بیش از ۷ هزار نفر کشته شدند و حدود ۵ هزار زن و دختر ایزدی به عنوان برده های جنسی ربوده شدند. [ ۲] بعد از حمله داعش مردم این نواحی هیچ راهی جز پناه بردن به کوهستان شنگال را نداشتند، کوهستان باستانی و مقدسی که خاستگاه افسانه های منظوم کهن ایزدی همچون درویش عدی است. ده ها هزار ایزدی ۱۰ روز بدون آب و غذای کافی در این کوهستان در محاصره بودند.
شمار زیادی از زنان و مردان ایزدی کشته یا اسیر شدند. برخی زنان ایزدی نیز به عنوان "کنیزهای جنسی" مورد تجاوز اعضای داعش قرار گرفتند. اما با ورود نیروهای کرد، به ویژه
پ ک ک به شنگال داعش شکست خورد و از این منطقه فرار کرد.
یگان های مدافع سنجار یا ی. ب. ش که پیشتر سربازان ملک طاووس نامیده می شد، تشکلی از شبه نظامیان یزیدی در عراق است که در سال ۲۰۰۷ برای محافظت از جامعه یزیدیان عراق و کردستان عراق در مقابل حمله شورشیان عراقی توسط نیروهای پ ک ک شکل گرفت.
به لحاظ جغرافیایی منطقه شنگال در شمال غرب موصل واقع است و از توابع استان نینوا محسوب می شود.
سیطره بر شنگال به این معنی بود که می تواند قبضه امنیتی بر بخش وسیعی از مرزهای عراق و سوریه از ربیعه گرفته تا مرزهای الانبار شمالی را تثبیت کند. [ ۳]
در سال ۲۰۲۱، دولت عراق از نیروهای محلی که حفاظت از ایزدی ها ( که با داعش جنگیده بودند ) در سنجار را بر عهده داشتند درخواست عقب نشینی کردند که توسط دولت ایزدی رد شد. این امر منجر به فراخوان های بین المللی از
ارتش عراق برای کاهش تنش و خروج از منطقه شده است. [ ۴] [ ۵] [ ۶]
در دشت شنگال بیش از ۲۰۰ کاوشگاه باستانی یافت شده است، از آن جمله مکان هایی مربوط به تمدن های شش هزارسالهٔ حسونه، حلف و عُبَید. منطقه شنگال از نگاه تاریخ باستان در محدودهٔ فرهنگ عبید واقع شده است.
