سوریوگین انتوان

سوریوگین آنتوان. سِوْریوگین، آنتوان (۱۲۴۹ـ۱۳۱۲ش)
(ملقب به: خانی) عکاس روس تبار ایرانی. در سفارت روسیه در تهران از پدر و مادری گرجی متولد شد. پدرش، واسیلی، مستشرق و دیپلمات سفارت روسیۀ تزاری در تهران بود. سوریوگین پس از مرگ پدر به تفلیس رفت و در آن جا هنر عکاسی را فراگرفت. پس از بازگشت به ایران، در تبریز به مظفرالدین میرزا ولیعهد نزدیک شد و از او لقب خانی گرفت. چندی بعد در تهران استودیو عکاسی دایر کرد و به عنوان عکاسی حرفه ای و موفق به کار پرداخت. سپس، برای تکمیل مجموعۀ عکس های خود، تمام ایران را سیاحت کرد و همۀ زوایای زندگی ایرانیان را سوژۀ خود قرار داد. تصویربرداری از میرزا رضا کرمانی پس از قتل ناصرالدین شاه قاجار و مراسم تشییع جنازۀ شاه و رخدادهای نهضت مشروطیت از آن جمله است. در سال های حدود ۱۲۸۷ش، به سبب انفجار بمبی در جوار عکاس خانه اش، از حدود ۷هزار نگاتیو شیشه ای او، فقط ۲هزار قطعه سالم ماند. با تغییر رژیم از سلسلۀ قاجار به پهلوی، آ ن ها هم توقیف شد، تا آن که دخترش ماری که عکاس خانه را اداره می کرد ۶۹۶ قطعه از نگاتیوهای باقی مانده را از توقیف درآورد. شماری از عکس های سوریوگین بعدها در اختیار کلیسای پروتستان امریکایی تهران قرار گرفت و در ۱۹۵۱ تا ۱۹۵۲ به مؤسسۀ اسمیت سونیان واشینگتن منتقل شد که هم اکنون در گالری هنر فریر است. نمایشگاهی از عکس های او در ۱۳۶۲ در آن جا برگزار و ۱۶۸ قطعه نیز به موزۀ نژادشناسی شهر لیدن اهدا شده است. عکس های او در نمایشگاه پاریس (۱۹۰۰) و نمایشگاه بروکسل (۱۹۸۷) موفق به دریافت مدال شد و خود او نیز دارای نشان شیروخورشید الماس نشان از دولت ایران بود. بهترین نمونۀ عکس های او را در کتاب از خراسان تا بختیاری هانری رنه می توان دید. وی همچنین سهم مهمی در تهیۀ عکس های کتاب بررسی هنر ایران نوشتۀ آرتور پوپ داشته است.