سید ابوالقاسم موسوی خویی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] آیة الله الـعظمی حاج سید ابوالقاسم خوئی، در شب نیمه رجب ۱۳۱۷ ه ق در شهرستان خوی از تـوابـع آذربایجان غربی، در یک خانواده علمی و مذهبی دیده به جهان گشود والد بزرگوار او، مـرحوم آیة الله سید علی اکبر خوئی، از شاگردان مبرز آیة الله شیخ عبداالله مامقانی بود که پس از فـراغت از تحصیل به زادگاه خود مراجعت نموده و به وظایف روحانی خود اشتغال می ورزید پس از مطرح شدن مشروطیت در ایران و موضع گیریهایی که دو طرف موافق و مخالف داشتند، او در سـال ۱۳۲۸ هـ ق شهرستان خوی را به قصد سکونت در نجف اشرف ترک گفت سید ابوالقاسم جوان نیز در سن ۱۳ سالگی، همراه برادرش سید عبداللّه خوئی در سال ۱۳۳۰ به پدر خودپیوستند و در نجف شروع به فراگرفتن ادبیات عرب، منطق و سطوح عالیه نمودند درحدود ۲۱ سالگی بود که شایستگی آن را پیدا نمود تا در درس خارج بزرگترین مدرس حوزه علمیه نجف، یعنی مرحوم آیة الله العظمی شیخ الشریعه اصفهانی حاضر شود و خوشه چین علوم و معارف او گردد البته جز آن استاد بزرگ، اساتیددیگری هم در رشته های مختلف و در مقاطع تحصیلی متفاوت داشته است که خودآن مرحوم در کتاب معجم رجال الحدیث به اسامی برخی از آن اعاظم تصریح دارد.
اساتید او در مراحل مختلف تحصیلی، بزرگان و استوانه های فقاهتی زیربوده اند:۱ ـ آیة الله شیخ الشریعه اصفهانی (۱۲۸۹ ـ ۱۳۶۱ ه ق).۲ ـ آیة الله شیخ مهدی مازندرانی (متوفی ۱۳۴۲ ه ق).۳ ـ آیة الله شیخ ضیا الدین عراقی (۱۲۸۹ ـ ۱۳۶۱ ه ق).۴ ـ آیة الله شیخ محمد حسین اصفهانی کمپانی (۱۲۹۶ ـ ۱۳۶۱ ه ق).۵ ـ آیة الله شیخ محمد حسین نائینی (۱۲۷۳ ـ ۱۳۵۵ ه ق).خـود آن مـرحـوم تـصریح دارد که: من از دو استاد اخیر الذکر (آیة الله نائینی و آیة الله کمپانی) بـیشترین بهره را برده ام و نزد هر کدام از بزرگان فوق الذکر، دوره کاملی از اصول و خارج فقه، یا کـتابهای متعددی از فقه را حاضر شده ام مرحوم نائینی آخرین استاد من بود که تا آخر عمر ملازم مـحـضر او بودم و از او اجازه روایتی گرفته ام او به من اجازه داد که کتب اربعه را از ایشان روایت کـنـم و ایـشان نیز از شیخ و استادخود محدث نوری (۱۲۵۴ ـ ۱۳۲۰ ه ق) و او از استاد خود، شیخ مرتضی انصاری (م۱۲۸۱ ه ق) روایت می نمود و طریقه شیخ انصاری نیز تا ائمه اطهار (علیهم السلام)، بسیار روشن و واضح است.
آثار و تالیفات
معظم له شاید یکی از موفق ترین مراجع عصر اخیر از نظر تالیف و تصنیف وتقریر بوده باشند، چون عـلاوه بـر تـالیفات گران سنگ و پرمحتوایی که خود انجام داده اند، به همان مقدار یا بیشتر از آن شاگردان و فارغ التحصیلان مکتب فقهی، اصولی و تفسیری او تقریرات او را نگاشته و نشر داده اند در دو جدول زیر ستون تالیفات وتقریرات او با استفاده از منبع پیشین اجمالا مشخص می گردد:.۱ ـ البیان فی تفسیر القرآن۱ ج (تفسیر).۲ ـ نفحات الاعجاز در دفاع از کرامت و عظمت قرآن۱ ج (علوم قرآن).۳ ـ اجود التقریرات ۲ ج (اصول).۴ ـ تکملة منهاج الصالحین۱ ج (فقه).۵ ـ مبانی تکملة منهاج الصالحین۲ ج (فقه).۶ ـ تهذیب و تتمیم منهاج الصالحین۲ ج (فقه).۷ ـ المسائل المنتخبه۱ ج (فقه).۸ ـ مستحدثات المسائل۱ ج (فقه).۹ ـ تعلیقه علی العروة الوثقی۱ ج (فقه).۱۰ ـ رساله فی اللباس المشکوک ۱ ج (فقه).۱۱ ـ منتخب الرسائل۱ ج (فقه).۱۲ ـ تعلیقه علی المسائل الفقهیه۱ ج (فقه).۱۳ ـ منتخب توضیح المسائل۱ ج (فقه).۱۴ ـ تعلیقه علی توضیح المسائل۱ ج (فقه).۱۵ ـ تلخیص المنتخب ۱ ج (فقه).۱۶ ـ مناسک الحج (عربی) ۱ ج (فقه).۱۷ ـ مناسک حج (فارسی) ۱ ج (فقه).۱۸ ـ تعلیقه المنهج لاحکام الحج۱ ج (فقه).۱۹ ـ معجم رجال الحدیث ۲۳ ج (رجال).۲۰.التنقیح فی شرح العروة الوثقی۲۱.مستند العروة الوثقیبه این ترتیب مجموع آثار چاپ شده ایشان ۴۳ جلد می باشد البته جز این آثارمطبوع، آثار مخطوط و چـاپ نـشـده و نـوارهای پیاده نشده بسیاری دارند که هنوز به مرحله استفاده همگانی نرسیده است.
مشایخ
آیة الله العظمی خوئی نزد مشایخ و اساتید مختلفی علم و دانش فراگرفته است اساتید او را در فقه و اصول در آغاز مقاله از خود او شنیدیم، اکنون به برخی از اساتیداو در علوم دیگر اشاره می کنیم:۱ ـ آیة الله شیخ محمد جواد بلاغی (۱۲۸۲ ـ ۱۳۵۲) وی استاد کلام و عقائد و تفسیر عصر خود در نجف اشرف بود مبارزات قلمی او با مسیحیان و یهودیان و مادیون مشهور و آثار او در این باره برای اهل تحقیق روشن است مرحوم آیة الله العظمی خوئی کلام و تفسیر را نزد او فرا گرفته و از او نیز در آثار خود یاد می کند.۲ ـ سید ابوتراب خوانساری: رجالی عصر خویش در نجف اشرف، آیة الله خوئی رجال و درایه را نزد او فرا گرفته و او حق عظیمی بر غالب رجالیون پس از خود دارد.۳ ـ سید ابوالقاسم خوانساری: ریاضی دان عصر خویش، حضرت آیة الله خوئی ریاضیات عالی را نزد او فرا گرفته است.۴ ـ سید حسین بادکوبه ای: استاد بلامنازع فلسفه و عرفان (۱۲۹۳ ـ ۱۳۵۸) وی استاد فلسفه آیة الله خوئی بوده است.۵ ـ حاج سید علی قاضی: عارف و سالک عصر خود که گروهی را در اخلاق و عرفان پرورش داده و مترجم ما مدتها در مکتب او به سیر و سلوک پرداخته است.
ویژگی ها
...

پیشنهاد کاربران

بپرس