سید حسن طباطبایی قمی

دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] سیدحسن طباطبایی قمی مشهور به سید حسن قمی ( ۱۲۹۰-۱۳۸۶ش) مجتهد و فقیه شیعی ساکن مشهد و از مبارزین علیه حکومت پهلوی. وی به تصویب لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی و اصلاحات ارضی در سال ۱۳۴۱ اعتراض کرد. در روزهای پیش از قیام ۱۵ خرداد ۴۲ دستگیر و به همراه امام خمینی زندانی شد. وی فرزند آیت الله سید حسین قمی و برادر آیت الله سید تقی قمی است.
سید حسن قمی در سال ۱۲۸۹ ش در شهر نجف به دنیا آمد و پس از تحصیلات مقدماتی در دروس محمد حسین نائینی ، محمدحسین غروی اصفهانی (کمپانی) ، شیخ کاظم شیرازی و میرزا محمد آقازاده به تعلیم علوم دینی و حوزوی پرداخت.
پس از چند سال همراه پدر به ایران آمده و در مشهد مقیم شده و به ادامه تحصیل و تدریس علوم دینی پرداخت. پس از واقعه مسجد گوهرشاد در ۱۳۱۴ ش ، همراه پدر به عراق رفت و به تحصیل و تدریس در حوزه های علمیه عراق پرداخت . سید حسن قمی بعد از درگذشت پدر ، در اواخر دهه ۱۳۲۰ ش از عراق به ایران مراجعت کرد و در شهر مشهد سکونت گزید. وی بعد از اقامت در مشهد به تدریس علوم دینی در حوزه های دینی خراسان پرداخت .

[ویکی اهل البیت] آیت الله العظمی سید حسین طباطبایی قمی فرزند حاج سید محمود قمی از مراجع بزرگ تقلید، در شهر قم در رجب سال 1282 هجری قمری دیده به جهان گشود.
آیت الله العظمی قمی تحصیلات ابتدایی خود را در قم شروع کرد و تا اوان بلوغ در قم به تحصیل مبادرت ورزید و سپس در پی تکمیل تحصیلات راهی تهران شد و درس های دوره سطح مانند معالم، قوانین، شرح لمعه و رسائل و مکاسب را نزد اساتید آن حوزه خواند و سپس در 22 سالگی عازم مکه و مدینه شد. در بازگشت از سرزمین وحی، وارد نجف اشرف گردید و پس از زیارت راهی سامرا شد و در جلسه درس آیت الله میرزا محمدحسن شیرازی شرکت کرد و پس از دو سال اقامت در سال 1306 قمری بار دیگر به تهران بازگشت.
این بار در شهر تهران از محضر اساتید بزرگی همچون: آقا علی مدرس، میرزا ابوالحسن جلوه، میرزا علی اکبر حکمی یزدی، میرزا هاشم رشتی، شیخ علی نوری، میرزا ابوالحسن کرمانشاهی، میرزا محمود قمی، شیخ عبدالمحسن مدرس ریاضی، شیخ فضل الله نوری و میرزا محمدحسن آشتیانی کسب فیض کرد و پس از پنج سال تحصیل تهران را به مقصد عراق ترک کرد.
حاج آقا حسین در شهر مقدس نجف اشرف در محفل درس اساتیدی چون: میرزا حبیب الله رشتی، حاج آقا رضا همدانی، آخوند ملا علی نهاوندی، آخوند محمدکاظم خراسانی، سید محمدکاظم یزدی و دیگر بزرگان کسب فیض کرد. سپس در سال 1321 قمری وارد سامرا گردید و در درس های آیت الله میرزا محمدتقی شیرازی شرکت جست و مراتب عالی علمی را یکی پس از دیگری پشت سر نهاد. استاد بزرگوارش نیز عنایت خاصی به وی داشت و مقلدان خود را در مسائل احتیاطی به ایشان ارجاع می‎داد که این امر به این معنی بود که آیت الله قمی پس از میرزا، اعلم مجتهدان آن زمان می‎باشد.
با توجه به درخواست اهالی مشهد از محضر آیت الله میرزا محمدتقی شیرازی در فرستادن عالمی باتقوا و مجتهدی دانا، ایشان حاج آقا حسین قمی را در پذیرش این امر خطیر مناسب دانسته و سفر به مشهد و اقامت در آن جا را به وی پیشنهاد کرد. ایشان پس از ده سال سکونت در سامرا به سوی آستان قدس امام هشتم علیه السلام عزم سفر کرد.
آیت الله حاج آقا حسین قمی با ورود به مشهد با برپایی نماز جماعت، ارتباط خود را با مردم برقرار کرد و با پاسخگویی به سؤالات مردم و رسیدگی به وضعیت محرومان و مستضعفان پرداخت و زعامت و سرپرستی حوزه علمیه را به عهده گرفت و علاوه بر رسیدگی به امور محصلان علوم دینی، دانش فقه و اصول را برای طالبان علم در منزل خود تدریس می‎کرد.
گرچه مرحوم قمی از دادن رساله و قبول مسئولیت مرجعیت امتناع می کرد ولی با اصرار و مراجعه فراوان جمع زیادی از متدینین، رساله احکام فارسی ایشان در سال 1351 قمری به چاپ رسید و مرجعیت ایشان از آن تاریخ آغاز گردید.
از آنجایی که مرحوم حاج آقا حسین نسبت به اقدامات ضدمذهبی رضاخان همیشه موضع سختی می گرفت. سرانجام پس از قیام خونین مسجد گوهرشاد، رژیم ستم شاهی پهلوی مدتی ایشان را در تهران توقیف و در نهایت در سال 1354 قمری به عراق تبعید کرد. به همین علت از این سال به بعد مرجعیت ایشان به کربلا منتقل شد. با وجود حاج آقا حسین قمی، وضع عمومی حوزه تغییر یافت و جلسات درس و بحث رونق دیگری گرفت. ایشان در کنار اداره حوزه و زعامت دینی مردم و انجام رسالت عظیت مرجعیت، از تدریس و تربیت شیفتگان علم دریغ ننمود و دروس خارج فقه و اصول را برای جویندگان آن بیان می‎کرد.

پیشنهاد کاربران

بپرس