[ویکی اهل البیت] سید علی طباطبایی دانشمند بزرگ، فقیه اصولی و محدث و نابغه قرن سیزدهم است.
دانشمند بزرگ، فقیه، اصولی، محدث و نابغه قرن سیزدهم هجری قمری، سید علی طباطبایی در ربیع الاول 1161 هـ.ق در شهر کاظمین دیده به جهان گشود. وی فرزند محمدعلی، فرزند ابوالمعالی صغیر و او فرزند ابوالمعالی کبیر و از تبار سادات حسنی، معروف به طباطبایی می باشد که در قرن دوازدهم هجری قمری از اصفهان به کربلا آمد و همان جا ماندگار و منشأ خیر و برکت برای جهان اسلام شد.
مادرش، خواهر وحید بهبهانی و همسرش نیز دختر ایشان است. از این رو، سید علی طباطبایی هم خواهرزاده وحید بهبهانی است و هم داماد او. جد مادری او به علامه مجلسی اول (متوفی: 107 هـ.ق) می رسد؛ زیرا مادر ایشان، خواهر وحید بهبهانی است و مادر وحید بهبهانی، دختر نورالدین، پسر ملا صالح مازندرانی است و مادر نورالدین، آمنه بیگم دختر ملا محمدتقی، پسر مقصود علی اصفهانی معروف به مجلسی اول، پدر علامه مجلسی معروف به صاحب بحارالانوار می باشد.
سید علی طباطبایی در ابتدای جوانی به کسب علم و فضیلت پرداخت. وی در تحصیل مقدمات نحو، صرف و سایر علوم از خود نبوغ فراوان نشان داد؛ به طوری که مورد توجه علامه بزرگ، وحید بهبهانی قرار گرفت. از این رو، وحید بهبهانی از فرزندش، محمدعلی بهبهانی خواست که استادی سید علی را به عهده بگیرد و درس فقه «مدارک الاحکام»، او را بپذیرد. بدین صورت، سید علی در زمره شاگردان محمدعلی بهبهانی درآمد.
وی در اندک زمانی، درجات ترقی را طی کرد و با این که از نظر سن، از همه هم شاگردی های خود بسیار جوان بود، گوی سبقت را از همه آن ها ربود و از همه پیشی گرفت؛ به طوری که بعد از مدت کمی، در سال 1186 هـ.ق نزد دائی بزرگوارش (وحید بهبهانی) افتخار شاگردی پیدا کرد و به درجه اجتهاد رسید و از بزرگانی همچون وحید بهبهانی و دیگران، اجازه نامه اجتهاد و روایت دریافت کرد.
بزرگان کوشش بی دریغ او را در راه تحصیل علم ستوده اند و گفته اند: او در راه کسب علم، سختی ها و تلخی های فراوانی را متحمل شد و علم را با گریه و زاری و مناجات به درگاه باری تعالی تحصیل نموده است؛ زیرا ظاهراً مدت تحصیل ایشان آن قدر نبوده است که بتوان در آن مدت کم به این رتبه عالی رسید. ولی ایشان با همه این مشکلات و موانع، به درجات عالی علم رسید و شهره آفاق شد و این جز همت والای او و فضل خداوند منان چیز دیگری نبود.
سید علی طباطبایی در فقه، اصول و حدیث تخصص کافی داشت. گرچه تبحرش در اصول بیش از فقه بود، ولی شهرتش در فقه بیش از اصول می باشد؛ بر عکس میرزای قمی که هم عصر ایشان بود. میرزای قمی تبحرش در فقه بیش از اصول بود، ولی شهرتش در اصول بیشتر است. از این رو، از سید علی طباطبایی به صاحب ریاض که کتابی است فقهی و از میرزای قمی به صاحب قوانین که کتابی است اصولی، تعبیر آورده می شود و این شاید به خاطر آن بود که آن دو بزرگوار کتابی جامع در موضوع مورد تخصصشان تألیف نکردند.
صاحب ریاض از نظر سجایای اخلاقی و فضائل معنوی، یگانه زمان خویش و انسانی کامل بود. صاحب مرآت الاحوال در مورد ویژگی های اخلاقی وی چنین می گوید: «وی عالمی است کم نظیر، و فضایل و محامدش عالمگیر و از بزرگان فضلای دوران و عمده علمای این خاندان و متخلق به اخلاق حمیده مصطفوی و متأدب به آداب مرضیه، مرتضوی است. ماه ها و سال های بسیار باید بیاید تا مثل او عالمی به وجود آید».
دانشمند بزرگ، فقیه، اصولی، محدث و نابغه قرن سیزدهم هجری قمری، سید علی طباطبایی در ربیع الاول 1161 هـ.ق در شهر کاظمین دیده به جهان گشود. وی فرزند محمدعلی، فرزند ابوالمعالی صغیر و او فرزند ابوالمعالی کبیر و از تبار سادات حسنی، معروف به طباطبایی می باشد که در قرن دوازدهم هجری قمری از اصفهان به کربلا آمد و همان جا ماندگار و منشأ خیر و برکت برای جهان اسلام شد.
مادرش، خواهر وحید بهبهانی و همسرش نیز دختر ایشان است. از این رو، سید علی طباطبایی هم خواهرزاده وحید بهبهانی است و هم داماد او. جد مادری او به علامه مجلسی اول (متوفی: 107 هـ.ق) می رسد؛ زیرا مادر ایشان، خواهر وحید بهبهانی است و مادر وحید بهبهانی، دختر نورالدین، پسر ملا صالح مازندرانی است و مادر نورالدین، آمنه بیگم دختر ملا محمدتقی، پسر مقصود علی اصفهانی معروف به مجلسی اول، پدر علامه مجلسی معروف به صاحب بحارالانوار می باشد.
سید علی طباطبایی در ابتدای جوانی به کسب علم و فضیلت پرداخت. وی در تحصیل مقدمات نحو، صرف و سایر علوم از خود نبوغ فراوان نشان داد؛ به طوری که مورد توجه علامه بزرگ، وحید بهبهانی قرار گرفت. از این رو، وحید بهبهانی از فرزندش، محمدعلی بهبهانی خواست که استادی سید علی را به عهده بگیرد و درس فقه «مدارک الاحکام»، او را بپذیرد. بدین صورت، سید علی در زمره شاگردان محمدعلی بهبهانی درآمد.
وی در اندک زمانی، درجات ترقی را طی کرد و با این که از نظر سن، از همه هم شاگردی های خود بسیار جوان بود، گوی سبقت را از همه آن ها ربود و از همه پیشی گرفت؛ به طوری که بعد از مدت کمی، در سال 1186 هـ.ق نزد دائی بزرگوارش (وحید بهبهانی) افتخار شاگردی پیدا کرد و به درجه اجتهاد رسید و از بزرگانی همچون وحید بهبهانی و دیگران، اجازه نامه اجتهاد و روایت دریافت کرد.
بزرگان کوشش بی دریغ او را در راه تحصیل علم ستوده اند و گفته اند: او در راه کسب علم، سختی ها و تلخی های فراوانی را متحمل شد و علم را با گریه و زاری و مناجات به درگاه باری تعالی تحصیل نموده است؛ زیرا ظاهراً مدت تحصیل ایشان آن قدر نبوده است که بتوان در آن مدت کم به این رتبه عالی رسید. ولی ایشان با همه این مشکلات و موانع، به درجات عالی علم رسید و شهره آفاق شد و این جز همت والای او و فضل خداوند منان چیز دیگری نبود.
سید علی طباطبایی در فقه، اصول و حدیث تخصص کافی داشت. گرچه تبحرش در اصول بیش از فقه بود، ولی شهرتش در فقه بیش از اصول می باشد؛ بر عکس میرزای قمی که هم عصر ایشان بود. میرزای قمی تبحرش در فقه بیش از اصول بود، ولی شهرتش در اصول بیشتر است. از این رو، از سید علی طباطبایی به صاحب ریاض که کتابی است فقهی و از میرزای قمی به صاحب قوانین که کتابی است اصولی، تعبیر آورده می شود و این شاید به خاطر آن بود که آن دو بزرگوار کتابی جامع در موضوع مورد تخصصشان تألیف نکردند.
صاحب ریاض از نظر سجایای اخلاقی و فضائل معنوی، یگانه زمان خویش و انسانی کامل بود. صاحب مرآت الاحوال در مورد ویژگی های اخلاقی وی چنین می گوید: «وی عالمی است کم نظیر، و فضایل و محامدش عالمگیر و از بزرگان فضلای دوران و عمده علمای این خاندان و متخلق به اخلاق حمیده مصطفوی و متأدب به آداب مرضیه، مرتضوی است. ماه ها و سال های بسیار باید بیاید تا مثل او عالمی به وجود آید».
wikiahlb: سید_علی_طباطبائی