شرح عیون الحکمه

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] شرح عیون الحکمة (فخر رازی). «شرح عیون الحکمة»، از تالیفات امام فخر رازی، به زبان عربی و در سه بخش منطقیات، طبیعیات و الهیات است که در سه جلد به چاپ رسیده است. فخر رازی غرض خود را از این شرح، پاسخ به درخواست عده ای از دوستان و علما، برای رفع پاره ای از معضلات و غوامض کتاب و بیان هدف و غایت آن بیان می کند.
جلد اول کتاب، مشتمل بر یک مقدمه از شارح، پنج مسئله تمهیدیه و نه فصل است. جلد دوم، حاوی شانزده فصل و جلد سوم دارای نه فصل است. شارح در هر مسئله و فصلی فقره هایی از کلام بو علی را ذکر کرده و به شرح و بررسی آن پرداخته است. فخر رازی، در ادامه متذکر می شود که من مخالف مضامین این کتاب و عقاید ابن سینا هستم، ولی از آن جایی که نام مؤلف در میان علما عظمت فراوانی دارد، آثارش نوعا تلقی به قبول می گردد، فلذا ناگزیر شدم مطالب آن را شکافته، ایرادات آن را مورد نقد و بررسی قرار دهم. وی، در ادامه می گوید: بسیار دیده شده که افرادی آمده اند و امثال این کتاب را دیده و مطالبش را نفهمیده اند و طبق فهم ناصواب خود چیزهایی را در حاشیه کتاب یادداشت کرده اند که صحیح نمی باشد و به مرور زمان افرادی جاهل تر آمده اند و در مورد آن حواشی غیر صحیح قضاوت کرده و بعضا آن را به پای مؤلف اصلی کتاب نوشته اند، به همین منظور شرحی که من بر این کتاب می نویسم این مشکل را نیز حل خواهد کرد.

[ویکی نور] شرح عیون الحکمة، از تألیفات امام فخر رازی، به زبان عربی و در سه بخش منطقیات، طبیعیات و الهیات است که در سه جلد به چاپ رسیده است. فخر رازی غرض خود را از این شرح، پاسخ به درخواست عده ای از دوستان و علما، برای رفع پاره ای از معضلات و غوامض کتاب و بیان هدف و غایت آن بیان می کند. وی، در ادامه متذکر می شود که من مخالف مضامین این کتاب و عقاید ابن سینا هستم، ولی از آن جایی که نام مؤلف در میان علما عظمت فراوانی دارد، آثارش نوعاً تلقی به قبول می گردد، فلذا ناگزیر شدم مطالب آن را شکافته، ایرادات آن را مورد نقد و بررسی قرار دهم.
وی، در ادامه می گوید: بسیار دیده شده که افرادی آمده اند و امثال این کتاب را دیده و مطالبش را نفهمیده اند و طبق فهم ناصواب خود چیزهایی را در حاشیه کتاب یادداشت کرده اند که صحیح نمی باشد و به مرور زمان افرادی جاهل تر آمده اند و در مورد آن حواشی غیر صحیح قضاوت کرده و بعضاً آن را به پای مؤلف اصلی کتاب نوشته اند، به همین منظور شرحی که من بر این کتاب می نویسم این مشکل را نیز حل خواهد کرد.
جلد اول کتاب، مشتمل بر یک مقدمه از شارح، پنج مسئله تمهیدیه و نه فصل است. جلد دوم، حاوی شانزده فصل و جلد سوم دارای نه فصل است. شارح در هر مسئله و فصلی فقره هایی از کلام بو علی را ذکر کرده و به شرح و بررسی آن پرداخته است.
شارح، بعد از خطبه ای که در آغاز کتاب نوشته است، اشاره ای به عظمت و جایگاه این کتاب در میان آثار عقلی دانشمندان اسلامی نموده است، سپس وارد مطالب خود کتاب شده و از اولین مسئله آن؛ یعنی «انّ المنطق ما هو؟» شروع می کند. اولین مطلبی که در این بخش مطرح گردیده فرق میان تصور و تصدیق است؛ او در این جا به علم ضروری و اکتسابی اشاره می کند و علم به شرایط کسب علم راجع به مسائل گوناگون را منطق می داند و در واقع منطق را علمی می شمارد که متکفل بیان شرایط کسب علم در زمینه های گوناگون است.
در ذیل همین بحث، فخر رازی، ایرادی وارد می کند و می گوید: همین علم منطقی که شما می گویید آیا اکتسابی است یا ضروری، اگر ضروری است پس دیگر نیازی به یادگیریش نیست و اگر اکتسابی است پس نیاز به علم منطق دیگری دارد تا چگونگی فراگیری آن را بیاموزد، سپس ایراد دومی نیز وارد می کند و می گوید: ما بسیار سراغ داریم عالمان بزرگی را که حرف های خوب و عالمانه بزرگی بیان کرده اند و اشکالی هم در آرایشان دیده نمی شود و در عین حال هیچ علمی نسبت به منطق ندارند.

[ویکی فقه] شرح عیون الحکمه (فخر رازی). «شرح عیون الحکمة»، از تالیفات امام فخر رازی، به زبان عربی و در سه بخش منطقیات، طبیعیات و الهیات است که در سه جلد به چاپ رسیده است. فخر رازی غرض خود را از این شرح، پاسخ به درخواست عده ای از دوستان و علما، برای رفع پاره ای از معضلات و غوامض کتاب و بیان هدف و غایت آن بیان می کند.
جلد اول کتاب، مشتمل بر یک مقدمه از شارح، پنج مسئله تمهیدیه و نه فصل است. جلد دوم، حاوی شانزده فصل و جلد سوم دارای نه فصل است. شارح در هر مسئله و فصلی فقره هایی از کلام بو علی را ذکر کرده و به شرح و بررسی آن پرداخته است. فخر رازی، در ادامه متذکر می شود که من مخالف مضامین این کتاب و عقاید ابن سینا هستم، ولی از آن جایی که نام مؤلف در میان علما عظمت فراوانی دارد، آثارش نوعا تلقی به قبول می گردد، فلذا ناگزیر شدم مطالب آن را شکافته، ایرادات آن را مورد نقد و بررسی قرار دهم. وی، در ادامه می گوید: بسیار دیده شده که افرادی آمده اند و امثال این کتاب را دیده و مطالبش را نفهمیده اند و طبق فهم ناصواب خود چیزهایی را در حاشیه کتاب یادداشت کرده اند که صحیح نمی باشد و به مرور زمان افرادی جاهل تر آمده اند و در مورد آن حواشی غیر صحیح قضاوت کرده و بعضا آن را به پای مؤلف اصلی کتاب نوشته اند، به همین منظور شرحی که من بر این کتاب می نویسم این مشکل را نیز حل خواهد کرد.
گزارش محتوا
۱. ↑ شرح عیون الحکمة، فخر رازی ، ج ۱، ص۵۱.۲. ↑ شرح عیون الحکمة، فخر رازی ، ج ۱، ص۹۵.۳. ↑ شرح عیون الحکمة، فخر رازی ، ج ۱، ص۱۱۷.۴. ↑ شرح عیون الحکمة، فخر رازی ، ج ۱، ص۱۶۱.۵. ↑ شرح عیون الحکمة، فخر رازی ، ج ۱، ص۱۹۷.۶. ↑ شرح عیون الحکمة، فخر رازی ، ج ۱، ص۲۲۳.۷. ↑ شرح عیون الحکمة، فخر رازی ، ج ۱، ص۲۳۹.۸. ↑ نحل/سوره۱۶، آیه۱۲۵.
...

پیشنهاد کاربران

بپرس