شرطی شدن کلاسیک ( نام های دیگر:شرطی شدن واکنشی، شرطی شدن نوع I ) یک نوع یادگیری همخوان یا تداعی است. در شرطی شدن کلاسیک جانور یادمی گیرد که بین یک محرک بی اثر، با یک پاداش یا تنبیه کردن ارتباط برقرار کند.
اصطلاح شرطی شدن کلاسیک نخستین بار توسط ایوان پاولف، فیزیولوژیست روسی، پیشنهاد شد. مشاهده ابتدایی ای که پاولف را به سمت این نظریه سوق داد، این بود که بزاق دهان سگ ها صرفاً با دیدن کسی که قبلاً چندبار به آنها غذا داده است، ترشح می شود؛ حتی اگر شخص اکنون غذایی به همراه نداشته باشد. [ ۱]
ترشح بزاق نوعی پاسخ طبیعی به غذاست؛ هرگاه پاولف پودر گوشت ( محرک طبیعی، غیرشرطی ) را به سگ گرسنه می داد، بزاق سگ ( پاسخ طبیعی ) ترشح می شد. [ ۲]
پاولف پس از مدتی متوجه شد که حتی اگر غذایی به همراه نداشته باشد، با دیدن او بزاق سگ ترشح می شود. پاولف بر این اساس آزمایشی را طراحی کرد. او هم زمان با دادن پودر گوشت زنگی را به صدا درمی آورد. صدای زنگ محرکی بود که ارتباطی با غذا نداشت و به تنهایی برای سگ بی مفهوم بود؛ امّا به دنبال تکرار این کار، سگ بین صدای زنگ و غذا ارتباط برقرار کرد؛ به طوری که با صدای زنگ، حتی بدون وجود غذا بزاق او ترشح می شد. به عبارتی سگ نسبت به همراه بودن صدای زنگ و پودر گوشت، شرطی شده بود. [ ۲]
در این نوع یادگیری، هرگاه یک محرک بی اثر ( مثلاً صدای زنگ ) ، به همراه یک محرک طبیعی ( مثلاً غذا ) به جانور عرضه شود، پس از مدتی محرک بی اثر به تنهایی سبب بروز پاسخ ( مثلاً ترشح بزاق ) در جانور می شود. به این محرک جدید محرک شرطی می گویند؛ زیرا به شرطی می تواند سبب بروز رفتار شود که پیش از آن همراه با یک محرک طبیعی باشد. به محرک طبیعی، محرک غیرشرطی نیز گفته می شود. [ ۲]
پیش از شرطی شدن، محرک طبیعی یا غیرشرطی ( US ) باعث پاسخ طبیعی یا غیرشرطی ( UR ) می شود. در جانوری که شرطی شده است؛ محرک شرطی یا بی اثر ( CS ) نیز، باعث پاسخ شرطی ( CR ) می شود. [ ۳]
هر نوبت که CS و US باهم ارائه شوند؛ یک کوشش ( T ) نامیده می شود. در اثر تکرار کوشش ها جاندار در مسیر فراگیری ( A ) قرار می گیرد؛ یعنی دوره ای که جانور در حال تداعی دو محرک و ایجاد ارتباط میان آن هاست. [ ۳]
بر اساس فاصلهٔ زمانی ارائهٔ محرک های شرطی و غیرشرطی سه حال پیش می آید:
• شرطی شدن همزمان:ارائهٔ همزمان محرک شرطی و غیرشرطی؛ و محرک شرطی تا آغاز پاسخ باقی می ماند.
• شرطی شدن تأخیری ( Delayed ) :ارائهٔ محرک شرطی چند ثانیه پیش از محرک غیر شرطی؛ و محرک شرطی تا آغاز پاسخ باقی می ماند.
• شرطی شدن ردی ( Trace ) :ارائهٔ محرک شرطی چند ثانیه پیش از محرک غیر شرطی؛ و قبل از ارائهٔ محرک غیرشرطی، محرک شرطی حذف می شود.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاصطلاح شرطی شدن کلاسیک نخستین بار توسط ایوان پاولف، فیزیولوژیست روسی، پیشنهاد شد. مشاهده ابتدایی ای که پاولف را به سمت این نظریه سوق داد، این بود که بزاق دهان سگ ها صرفاً با دیدن کسی که قبلاً چندبار به آنها غذا داده است، ترشح می شود؛ حتی اگر شخص اکنون غذایی به همراه نداشته باشد. [ ۱]
ترشح بزاق نوعی پاسخ طبیعی به غذاست؛ هرگاه پاولف پودر گوشت ( محرک طبیعی، غیرشرطی ) را به سگ گرسنه می داد، بزاق سگ ( پاسخ طبیعی ) ترشح می شد. [ ۲]
پاولف پس از مدتی متوجه شد که حتی اگر غذایی به همراه نداشته باشد، با دیدن او بزاق سگ ترشح می شود. پاولف بر این اساس آزمایشی را طراحی کرد. او هم زمان با دادن پودر گوشت زنگی را به صدا درمی آورد. صدای زنگ محرکی بود که ارتباطی با غذا نداشت و به تنهایی برای سگ بی مفهوم بود؛ امّا به دنبال تکرار این کار، سگ بین صدای زنگ و غذا ارتباط برقرار کرد؛ به طوری که با صدای زنگ، حتی بدون وجود غذا بزاق او ترشح می شد. به عبارتی سگ نسبت به همراه بودن صدای زنگ و پودر گوشت، شرطی شده بود. [ ۲]
در این نوع یادگیری، هرگاه یک محرک بی اثر ( مثلاً صدای زنگ ) ، به همراه یک محرک طبیعی ( مثلاً غذا ) به جانور عرضه شود، پس از مدتی محرک بی اثر به تنهایی سبب بروز پاسخ ( مثلاً ترشح بزاق ) در جانور می شود. به این محرک جدید محرک شرطی می گویند؛ زیرا به شرطی می تواند سبب بروز رفتار شود که پیش از آن همراه با یک محرک طبیعی باشد. به محرک طبیعی، محرک غیرشرطی نیز گفته می شود. [ ۲]
پیش از شرطی شدن، محرک طبیعی یا غیرشرطی ( US ) باعث پاسخ طبیعی یا غیرشرطی ( UR ) می شود. در جانوری که شرطی شده است؛ محرک شرطی یا بی اثر ( CS ) نیز، باعث پاسخ شرطی ( CR ) می شود. [ ۳]
هر نوبت که CS و US باهم ارائه شوند؛ یک کوشش ( T ) نامیده می شود. در اثر تکرار کوشش ها جاندار در مسیر فراگیری ( A ) قرار می گیرد؛ یعنی دوره ای که جانور در حال تداعی دو محرک و ایجاد ارتباط میان آن هاست. [ ۳]
بر اساس فاصلهٔ زمانی ارائهٔ محرک های شرطی و غیرشرطی سه حال پیش می آید:
• شرطی شدن همزمان:ارائهٔ همزمان محرک شرطی و غیرشرطی؛ و محرک شرطی تا آغاز پاسخ باقی می ماند.
• شرطی شدن تأخیری ( Delayed ) :ارائهٔ محرک شرطی چند ثانیه پیش از محرک غیر شرطی؛ و محرک شرطی تا آغاز پاسخ باقی می ماند.
• شرطی شدن ردی ( Trace ) :ارائهٔ محرک شرطی چند ثانیه پیش از محرک غیر شرطی؛ و قبل از ارائهٔ محرک غیرشرطی، محرک شرطی حذف می شود.
wiki: شرطی شدن کلاسیک