شلمنسر سوم یا شَلْمانَسَّر سوم یا سالماناسار سوم ( آوانویسی کتیبه ها: Šulmānu - ašarēdu ) پادشاه آشور در میان سالهای ۸۵۸ تا ۸۲۳ پ. م بود. وی پسر فرمانروای پیشین آشور یعنی آشور - ناصیر - پال دوم بود. معنی واژه شولانو - آشارِدو، «ایزد شولمانو برتر است. » می باشد.
شلمنسر سوم طی فرمانروایی طولانی خود همواره در حال لشکرکشی به کشورهای سمت شرق خود بود. لشکریان او به دریاچه وان و کوه های توروس رخنه کرده، هیتی های کارکمیش را ناچار به پرداخت باج کرده و بر پادشاهی های هماث و دمشق چیره شدند.
نام ماد برای نخستین بار در یک سنگ نگاره متعلق به شلمنسر سوم در سال ۸۳۵ پیش از میلاد ظاهر گردید. [ ۱]
حسن پیرنیا آورده است، پادشاهان آشوری که از جنگ های خود در ارمنستان و نواحی مجاور یاد کرده اند، تا سال ۸۳۷ پیش از میلاد اسمی از مادها و پارس ها نبرده اند، در این سال شلمنسر سوم یک سفر جنگی به کردستان کرده و برای نخستین بار نام از دو نوع مردم می برد، یکی را پارسوا و دیگری را آمادای می نامند. به طوری که آمده پارسواها در کوهستان ها مابین رود ذهاب و رود دیاله و آمادای ها در جلگه های اطراف این ناحیه سکنی داشته اند. مردم آمادای همان مادها بوده اند زیرا بعدها هم آشوریان به طوری که از کتیبه ها و بیانیه های آشوری دیده می شود، مادها را به این عنوان می نامیدند. [ ۲]
آشوریان تا پایان دوران حکومت آشور - ناصیر - پال دوم از قلل مرزی زاگرس نگذشته به نقاط دور دست داخلی آن نفوذ نمی کردند؛ ولی بعد از آنکه پایگاه جنگی در زاموا برای خود ایجاد کردند در جهت سرزمین ماد و دریای کاسپی[ ۳] تهاجمات سریع به عمل آوردند. لشکریان شلمنسر سوم پس از قلع و قمع امارات کوچک زاموای خارجی، [ ۴] در سال ۸۵۵ پ. م از طریق گردنهٔ بونائیس به خاک مک تیارا شاهک ماننایی حمله کردند، و چون وی خواست از راه دریاچه با استفاده از قایق هایی که از شاخهٔ بید بافته و ساخته بودند از چنگ آشوریان فرار کند، شلمنسر سوم[ ۵] به تعقیب او پرداخت و بر دریاچه با وی پیکار کرد ولی چندان توفیقی حاصل نکرد و بر روی هم در طی سه ربع اول قرن نهم پ. م جریان تأسیس دولت ها در خطهٔ ارومیه و رود زرین رود بدون برخورد به دشواری های بزرگ تعقیب شد.
در سال - ۸۵۹ پ. م. - سلمنسر سوم ( شلمانسرسوم ) به زاموا[ ۶] لشکر کشید و پادشاهی نینی که مرکز آن قلعهٔ «آریدو» در گردنهٔ سیمه سی قرار داشت ظاهراً در حدود جنوب ماننا بوده است. باردیگر سلمنسر سوم در سال - ۸۴۲ پ. م. - آشوب نامار را خاموش کرد پیشوای بیت همبان را که مجاور نامار بود به پادشاهی آنجا مستقر ساخت. پیشوای مزبور در سال ۸۳۴ از اطاعت آشور سرپیچی کرد و این بهانه ای برای نخستین لشکرکشی سلمنسر سوم به خاک ماد شد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفشلمنسر سوم طی فرمانروایی طولانی خود همواره در حال لشکرکشی به کشورهای سمت شرق خود بود. لشکریان او به دریاچه وان و کوه های توروس رخنه کرده، هیتی های کارکمیش را ناچار به پرداخت باج کرده و بر پادشاهی های هماث و دمشق چیره شدند.
نام ماد برای نخستین بار در یک سنگ نگاره متعلق به شلمنسر سوم در سال ۸۳۵ پیش از میلاد ظاهر گردید. [ ۱]
حسن پیرنیا آورده است، پادشاهان آشوری که از جنگ های خود در ارمنستان و نواحی مجاور یاد کرده اند، تا سال ۸۳۷ پیش از میلاد اسمی از مادها و پارس ها نبرده اند، در این سال شلمنسر سوم یک سفر جنگی به کردستان کرده و برای نخستین بار نام از دو نوع مردم می برد، یکی را پارسوا و دیگری را آمادای می نامند. به طوری که آمده پارسواها در کوهستان ها مابین رود ذهاب و رود دیاله و آمادای ها در جلگه های اطراف این ناحیه سکنی داشته اند. مردم آمادای همان مادها بوده اند زیرا بعدها هم آشوریان به طوری که از کتیبه ها و بیانیه های آشوری دیده می شود، مادها را به این عنوان می نامیدند. [ ۲]
آشوریان تا پایان دوران حکومت آشور - ناصیر - پال دوم از قلل مرزی زاگرس نگذشته به نقاط دور دست داخلی آن نفوذ نمی کردند؛ ولی بعد از آنکه پایگاه جنگی در زاموا برای خود ایجاد کردند در جهت سرزمین ماد و دریای کاسپی[ ۳] تهاجمات سریع به عمل آوردند. لشکریان شلمنسر سوم پس از قلع و قمع امارات کوچک زاموای خارجی، [ ۴] در سال ۸۵۵ پ. م از طریق گردنهٔ بونائیس به خاک مک تیارا شاهک ماننایی حمله کردند، و چون وی خواست از راه دریاچه با استفاده از قایق هایی که از شاخهٔ بید بافته و ساخته بودند از چنگ آشوریان فرار کند، شلمنسر سوم[ ۵] به تعقیب او پرداخت و بر دریاچه با وی پیکار کرد ولی چندان توفیقی حاصل نکرد و بر روی هم در طی سه ربع اول قرن نهم پ. م جریان تأسیس دولت ها در خطهٔ ارومیه و رود زرین رود بدون برخورد به دشواری های بزرگ تعقیب شد.
در سال - ۸۵۹ پ. م. - سلمنسر سوم ( شلمانسرسوم ) به زاموا[ ۶] لشکر کشید و پادشاهی نینی که مرکز آن قلعهٔ «آریدو» در گردنهٔ سیمه سی قرار داشت ظاهراً در حدود جنوب ماننا بوده است. باردیگر سلمنسر سوم در سال - ۸۴۲ پ. م. - آشوب نامار را خاموش کرد پیشوای بیت همبان را که مجاور نامار بود به پادشاهی آنجا مستقر ساخت. پیشوای مزبور در سال ۸۳۴ از اطاعت آشور سرپیچی کرد و این بهانه ای برای نخستین لشکرکشی سلمنسر سوم به خاک ماد شد.
wiki: شلمنسر سوم