شهرستان ملایر

شهرستان ملایر یکی از شهرستان های استان همدان ایران است که دارای فرمانداری ویژه می باشد. ادارات ملایر هم به معاونت سازمان و ادارات کل ارتقاء پیدا کرده اند. مرکز این شهرستان، شهر ملایر است. این شهرستان پس از همدان بزرگ ترین شهرستان استان همدان است. شهرستان ملایر به دلیل داشتن زمین های کشاورزی گسترده، جمعیت روستایی زیادی دارد. شهرستان ملایر از شمال به شهرستان همدان، از شمال غربی به شهرستان تویسرکان و از غرب به شهرستان نهاوند در استان همدان محدود است. همچنین این شهرستان از جنوب به شهرستان بروجرد در استان لرستان، از شرق به شهرستان خنداب و نهایتاً از جنوب شرقی به شهرستان شازند در استان مرکزی محدود می شود. وبگاه استانداری همدان این شهرستان را سکونتگاه مردم لر با گویش ملایری زبان لری معرفی می کند. [ ۹]
از حیث دانشگاه ها و مراکز آموزشی ملایر دارای ۱۳ دانشگاه مستقل می باشد و بالغ بر ۳۰٫۰۰۰دانشجو و ۶۰۰ نفر عضو هیئت علمی در آن به تحصیل، آموزش و پژوهش مشغولند. ملایر تنها شهرستان در غرب کشور است که دانشگاه ملی مستقل از مرکز استان دارد. دانشگاه ملی ملایر یکی از مجهزترین دانشگاه های ایران است که در حال حاضر پذیرای بالغ بر ۶۰۰۰ دانشجو در مقاطع مختلف است. .
شهرستان ملایر با وسعتی معادل ۳۴۱۰ کیلومتر مربع در جنوب شرقی استان همدان واقع شده است این شهرستان بادارا بودن ۶ شهر ( ملایر، سامن، ازندریان، جوکار، زنگنه، اسلام شهر آق گل ) [ ۱۰] ۴بخش ( مرکزی، سامن، جوکار، زند ) و ۱۵ دهستان و ۲۲۰ روستای دارای سکنه، حدود ۲۹۰٬۰۰۰ نفر را در خود جای داده است که بیش از ۱۸۱٬۰۰۰ نفر آن در شهر ملایر سکونت دارند. وسعت شهرستان نسبت به کل استان ۴۷٫۱۶ درصد، سهم جمعیتی آن نسبت به جمعیت استان ۷۰٫۱۷ درصد است. [ ۱۱] [ ۱۲]
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهرستان ۲۹۰٬۱۳۷ نفر ( در ۸۹٬۷۶۲ خانوار ) بوده است. [ ۱۳]
جمعیت شهرستان ملایر به طور فصلی می باشد به طوری که در اواخر بهار و اوایل تابستان جمعیت این شهرستان رشد چشم گیری پیدا می کند که بنابر علائم سازمان نظام پزشکی ملایر تا سقف دو برابر شدن جمعیت این شهرستان نیز پیش می رود اما جمعیت مهاجر در جمعیت کل شهرستان و شهر حساب نمی شود با این وجود جمعیت شهرستان ملایر بر پایه آمار سال ۱۳۹۰ بالغ بر ۲۸۷٬۹۸۲ بوده است. شهر ملایر مرکز این شهرستان در سال ۱۳۸۵ جمعیتی برابر با ۰۰۰'۱۶۰ هزار نفر داشته است[ ۳] و در استان رتبه دوم را دارد. [ ۱۴] البته برخی منابع رسمی و غیررسمی جمعیت شهر ملایر را ۱۹۰٬۰۰۰ نفر و شهرستان ملایر را ۳۵۰٬۰۰۰ نفر در سال ۸۹ ذکر نموده اند که دلیل این اختلاف آمار فصلی بودن جمعیت این شهرستان است. [ نیازمند منبع] این شهرستان با دارا بودن ۶ شهر ( ملایر، سامن، ازندریان، جوکار، زنگنه، اسلام شهر آق گل ) ، ۴ بخش ( مرکزی، سامن، جوکار، زند ) و ۱۵ دهستان و۲۴۰ روستای دارای سکنه حدود ۲۹۰۰۰۰ نفر را درخود جای داده است که بیش از ۱۷۰۰۰۰ نفر آن در شهر ملایر سکونت دارند. [ ۱۰] [ ۱۵] [ ۱۶]