شوارق الالهام فی شرح تجرید الکلام

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] شوارق الالهام فی شرح تجرید الکلام (انتشارات مؤسسه الامام الصادق). شوارق الإلهام فی شرح تجرید الکلام، از آثار کلامی ملا عبدالرزاق لاهیجی است که همانند «کشف المراد» علامه حلی به شرح کتاب «تجرید الکلام» (تجرید الاعتقاد) خواجه نصیرالدین طوسی پرداخته؛ جز آنکه شرح علامه حلی کامل است، ولی حکیم لاهیجی موفق به اتمام شرحش نشده و فقط توانسته تا مقصد سوم، مسئله ششم (کلام خدای متعال) را توضیح دهد. این اثر بارها و به صورت دو جلدی نیز منتشر شده که متأسفانه تصحیح نشده است. درباره این نسخه چند نکته گفتنی است:
مجموعه مصنفات حکیم مؤسس آقا علی مدرس طهرانی
مطالعه کتاب شوارق الالهام فی شرح تجرید الکلام در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور

[ویکی نور] شوارق الالهام فی شرح تجرید الکلام (انتشارات مهدوی). شوارق الإلهام فی شرح تجرید الکلام یکی از مشهورترین و معتبرترین آثار کلامی و فلسفی علامۀ شهیر و حکیم و متکلم و عارف متأله مولی عبدالرزاق بن علی بن الحسینی اللاهیجی است.
این کتاب شرح مفصل و مستوفای متن «تجرید الاعتقاد»خواجه نصیرالدین طوسی است.
«شوارق الالهام» یکی از دو شرح لاهیجی بر متن تجرید است.جلد اول تا آخر بحث علت و معلول و جلد دوم از مباحث جواهر و اعراض آغاز و تا مسأله ششم از بحث صفات خداوند(مسألۀ کلام) ادامه دارد و پس از آن ناتمام مانده است؛یعنی مقداری از بحث اثبات صانع و صفات او و بحث نبوت و امامت و معاد نوشته نشده است و یا اگر نوشته شده چاپ نگردیده است.
علامه لاهیجی شرح خود را با یک مقدمۀ مفصل علمی دربارۀ تعریف، موضوع، فایده و مرتبۀ علم کلام
طی چهار مطلب آغاز کرده است.سپس دربارۀ امتیاز و اعتبار «تجرید الکلام» در بین متون کلامی متقدمان و متأخران بحث می کند.

[ویکی فقه] شوارق الالهام فی شرح تجرید الکلام (کتاب). «شوارق الالهام فی شرح تجرید الکلام» یکی از مشهورترین و معتبرترین آثار کلامی و فلسفی علامه شهیر و حکیم و متکلم و عارف متاله مولی عبد الرزاق بن علی بن الحسینی اللاهیجی است.
این کتاب شرح مفصل و مستوفای متن « تجرید الاعتقاد » خواجه نصیر الدین طوسی است. «شوارق الالهام» یکی از دو شرح لاهیجی بر متن تجرید است. جلد اول تا آخر بحث علت و معلول و جلد دوم از مباحث جواهر و اعراض آغاز و تا مساله ششم از بحث صفات خداوند (مساله کلام) ادامه دارد و پس از آن ناتمام مانده است؛ یعنی مقداری از بحث اثبات صانع و صفات او و بحث نبوت و امامت و معاد نوشته نشده است و یا اگر نوشته شده چاپ نگردیده است. علامه لاهیجی شرح خود را با یک مقدمه مفصل علمی درباره تعریف، موضوع، فایده و مرتبه علم کلام طی چهار مطلب آغاز کرده است. سپس درباره امتیاز و اعتبار «تجرید الکلام» در بین متون کلامی متقدمان و متاخران بحث می کند. شوارق همواره مورد توجه و عنایت اهل فن بوده و حاشیه های فراوانی بر آن نگاشته شده که از جمله آنها می توان به حاشیه محمد نصیر بن زین الدین لاهیجی چهاردهی (م ح ۱۲۷۰ ق)، حاشیه عبد الرحمن بن نصر الله شیرازی مدرس (م ۱۲۶۸ ق)، حاشیه ملا اسماعیل بن سمیع اصفهانی (م ۱۲۷۷ ق)، حاشیه هادی بن مهدی؛ ملا هادی سبزواری (م ۱۲۸۹ ق) و حاشیه آقا علی مدرس زنوزی اشاره کرد.
ویژگی ها
می توان ادعا کرد که شرح لاهیجی بر تجرید، جامع کلیه نظرات و آرای متکلمان و فلاسفه قبل از خود است. و نیز همانطور که «تجرید» اولین گرایش کلی کلام شیعه امامیه به فلسفه است، شرح تجرید لاهیجی هم چنین است. علاوه براینکه چاشنی ای از عرفان و تصوف که مسلک استاد وی ملا صدرا است در آن دیده می شود. لاهیجی در بحث وحدت وجود، تمام آراء و نظرات فلاسفه و متکلمان را با دقت نقل می کند. این شرح با این خصوصیت، معجونی از کلام و فلسفه و عرفان و تصوف است هرچند صبعه ظاهر آن کلام است. در این کتاب لاهیجی تسلط جدی خود را بر اندیشه های کلامی و فلسفی نشان داده است و با نهایت موشکافی و ریزبینی یکایک مسایل مطروحه در کلام، فلسفه الهی و تصوف را مورد مداقه و بحث قرار داده است. او در این کتاب ذوق و سلیقه آزادانه در انتخاب موضع شخصی خود را ارائه می نماید بطوری که در پاره ای از مسائل علیرغم سرسپردگی کلی به حکمت متعالیه، متمایل به حکمت مشاء نیز می باشد. درباره حرکت جوهری نیز در مساله ششم از جلد اول شوارق به انکار آن می پردازد و در این باره به شبهه معروف عدم بقای موضوع تمسک می کند. از ویژگی های اصلی «شوارق الالهام» اینست که حکیم لاهیجی در این کتاب علاوه بر طرح موضوعات کلامی شیعه به صورت استدلالی و دقیق، متعرض آرای بزرگترین متکلمان اهل تسنن نیز شده است. از جمله آرای شارحان «مقاصد» و «مواقف» که جزء مصنفان کتب مبسوط کلامی اهل تسنن هستند و همچنین متعرض آرای قاضی عبد الجبار در شرح اصول خمسه و آرای باقلانی و نیز ابو الحسن اشعری شده است. به همین دلیل خواندن کتاب شوارق، دانش پژوهان را از مطالعه کتب دیگر کلامی نظیر شرح مقاصد و شرح مواقف بی نیاز می نماید.
نسخه شناسی
...

پیشنهاد کاربران

بپرس