صفات باری
لغت نامه دهخدا
فرق اسم و صفت : اضافه ذات باری تعالی را به یکی از صفات عامه یا خاصه وی اسم گویند مثلاً اضافه ذات او به صفت عامه رحمت اسم رحمان و اضافه آن به صفت خاصه رحمت اسم رحیم است ، پس اسمأاﷲ مرکب اند نه بسیط. اما این ترکیب موجب ترکیب ذات واجب نیست. لکن در ممکنات اسم را بنامهای ذات گویند و صفت را به ثبوت امری برای ذات ، مثلاً زید را که نام ذات است اسم گویند و عالم را که نام ثبوت علم برای ذات است صفت نامند.
پس در ممکنات اسماء بسیطاند و صفات مرکب ولی در واجب اسماء مرکبند و صفات بسیط.
تقسیم صفات باری : صفات باری تعالی به تقسیم نخستین بر دو قسم است : 1- صفات ثبوتی. 2- صفات سلبی. و به اعتبار دیگر صفات ثبوتی را صفات جمال و صفات سلبی را صفات جلال نامند.
صفات ثبوتی : یا صفات جمال ، صفاتی را گویند که ذات باری تعالی بدان متصف است مانند علم و قدرت.
صفات سلبی : یا صفات جلال ، صفاتی است که ذات باری از آنها منزه است چون ترکیب و مانند آن. و صفات ثبوتی سه قسم است : 1- حقیقیه محضه. 2- اضافیه محضه. 3- ذات اضافه.
حقیقیه محضه : صفتی است که به ذات نسبت داده شود و اضافه در آن معتبر نیست مانند حیات.
اضافیه محضه : صفاتی است که مفهوم آن اضافی بود و بدون طرف اضافه تحقق نیابد چون خالق ، رازق که تامخلوق و مرزوقی نباشد صفت رازقیت انتزاع نشود.
ذات اضافه : صفتی است که اضافه در مفهوم آن معتبر است اما در تحقق آن معتبر نیست چون عالم که در مفهوم آن اضافه موجود است ولی در تحقق وجود آن ، اضافه معتبر نبود. از این سه قسم اضافیه محضه عین ذات نیست و زاید بر ذات است و چون این صفات موجب کمال نیست خلو ذات از آنها موجب نقص نمیباشد. صفات حقیقه و حقیقیه ذات ، اضافه بقول اکثر عین ذات است. تذکر: بازگشت صفات اضافیه بقیمومیت است و بازگشت صفات حقیقیه بصفت حیات زیرا علم و قدرت و اراده بر حیات متوقف بود. و بازگشت همه صفات سلبیه بصفت ثبوتی است چه نتیجه این صفات سلب امکان است و امکان امری عدمی است و سلب ِ سلب ثبوتی است. ( تلخیص از اسفار ). جرجانی در تعریفات آرد: صفات جمالیه صفاتی است که به لطف و رحمت متعلق باشد و صفات جلالیه صفاتی است که متعلق بقهر و عزت و عظمت است... - انتهی.بیشتر بخوانید ...
فرهنگ فارسی
پیشنهاد کاربران
پیشنهادی ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید