[ویکی فقه] صید الخاطر ابن جوزی (کتاب). «صید الخاطر» اثر ابو الفرج عبد الرحمن بن علی بن محمد مشهور به ابن جوزی (۵۱۱- ۵۹۷ ق)، مشتمل بر موعظه ها و اندرزهایی است که نفس را به سوی آرامش و سکون فرا می خواند. ابن جوزی با اینکه در فصولی می کوشد مواعظ و اندرزهای خود را معطوف به قشر خاصی (صوفیه) نماید اما بر سر تعلیم همه انسانهاست و مخاطب او عموم مردم هستند.
اثر از یک مقدمه ی نسبتا مفصل به قلم «علی طنطاوی» که تعلیقه اثر محسوب می شود و متن اصلی مؤلف تشکیل یافته است. طنطاوی مطالب کتاب را در ۳۷۲ شماره تدوین و عنوان بندی کرده است. از آنجا که اندیشه ابن جوزی خوب شکل گرفته و ساختار یافته است لذا روش او در تدوین مباحث با عبارات کوتاه و روشن که در خور یک دایرة المعارف است، بیان می شود. بالاخره این که از روشهایی که خاص ادبیات اخلاقی است، مشتمل بر حکایات، اندرزها، کلمات قصار، اقوال بزرگان و قطعات منظوم کوتاه و به نحوی کاملا سنتی که روش او در تالیفاتش می باشد از آیات قرآنی و احادیث در استناد به مطالب و مباحث خود، فراوان استفاده کرده است.
گزارش محتوا
علی طنطاوی مقدمه اش بر کتاب از سیر آشنایی خود با کتب ابن جوزی که با کتاب سیره عمر بن عبد العزیز شروع و بعد با تلبیس ابلیس، الاذکیاء، عقود الجواهر و البدایة و النهایة ادامه می یابد، آغاز می کند و در آخر به «المنتظم فی تواریخ الامم من العرب و العجم» او می رسد. شاید بتوان گفت او به معرفی ابن جوزی از خلال کتب او پرداخته است. سپس دیدگاه بزرگان از جمله ابن خلکان را در مورد ابن جوزی مطرح می کند. بعد به فصول ۳۳۶، ۱۸۴، ۳۱۲، ۳۰۸، ۲۴۷، ۷۱، ۶۳، ۵۳ اشاره می کند که در همین اثر ابن جوزی از آنها نام برده و از این منابع در نگارش اثر سود جسته است. سپس به خرده گیری و طعن علما در خصوص نقد آثار ابن جوزی پرداخته و از آنها جواب می دهد. ذکر مجالس ابن جوزی و نقل بعضی از مشاهدات «ابن جبیر» و دیگران در خصوص مجالس او از دیگر مطالب مقدمه است. در ادامه به ذکر بعضی از خصوصیات شخصیتی ابن جوزی و در آخر به فوت و مراسم تشیع جنازه و ذکر اولاد او پرداخته می شود و در آخرین صفحات این مقدمه چهل صفحه ای به معرفی کتاب و فصول این اثر می پردازد.
بحث از نفس
در فصول مختلفی از کتاب مطالبی درباره نفس مورد بررسی قرار گرفته است. شناخت نفس و استخراج اسرار آن در فصول ۱، ۳۳، ۲۶۱، ۲۵۸، نجواها و گفتگوهای نفس در فصول ۲۱، ۳۲، ۴۸، فراموشی و جنایات نفس در فصل ۸۵ و ۹۹، صبر بر شبهات فصل ۱۲۵ و ۱۳۸، ناله و فریاد نفس از عدم اجابت دعا فصل ۱۴۸ و اجازه نفس در پیروی از بعضی از فرقه ها در فصل ۱۵۶.
انذار از خطر دنیا
...
اثر از یک مقدمه ی نسبتا مفصل به قلم «علی طنطاوی» که تعلیقه اثر محسوب می شود و متن اصلی مؤلف تشکیل یافته است. طنطاوی مطالب کتاب را در ۳۷۲ شماره تدوین و عنوان بندی کرده است. از آنجا که اندیشه ابن جوزی خوب شکل گرفته و ساختار یافته است لذا روش او در تدوین مباحث با عبارات کوتاه و روشن که در خور یک دایرة المعارف است، بیان می شود. بالاخره این که از روشهایی که خاص ادبیات اخلاقی است، مشتمل بر حکایات، اندرزها، کلمات قصار، اقوال بزرگان و قطعات منظوم کوتاه و به نحوی کاملا سنتی که روش او در تالیفاتش می باشد از آیات قرآنی و احادیث در استناد به مطالب و مباحث خود، فراوان استفاده کرده است.
گزارش محتوا
علی طنطاوی مقدمه اش بر کتاب از سیر آشنایی خود با کتب ابن جوزی که با کتاب سیره عمر بن عبد العزیز شروع و بعد با تلبیس ابلیس، الاذکیاء، عقود الجواهر و البدایة و النهایة ادامه می یابد، آغاز می کند و در آخر به «المنتظم فی تواریخ الامم من العرب و العجم» او می رسد. شاید بتوان گفت او به معرفی ابن جوزی از خلال کتب او پرداخته است. سپس دیدگاه بزرگان از جمله ابن خلکان را در مورد ابن جوزی مطرح می کند. بعد به فصول ۳۳۶، ۱۸۴، ۳۱۲، ۳۰۸، ۲۴۷، ۷۱، ۶۳، ۵۳ اشاره می کند که در همین اثر ابن جوزی از آنها نام برده و از این منابع در نگارش اثر سود جسته است. سپس به خرده گیری و طعن علما در خصوص نقد آثار ابن جوزی پرداخته و از آنها جواب می دهد. ذکر مجالس ابن جوزی و نقل بعضی از مشاهدات «ابن جبیر» و دیگران در خصوص مجالس او از دیگر مطالب مقدمه است. در ادامه به ذکر بعضی از خصوصیات شخصیتی ابن جوزی و در آخر به فوت و مراسم تشیع جنازه و ذکر اولاد او پرداخته می شود و در آخرین صفحات این مقدمه چهل صفحه ای به معرفی کتاب و فصول این اثر می پردازد.
بحث از نفس
در فصول مختلفی از کتاب مطالبی درباره نفس مورد بررسی قرار گرفته است. شناخت نفس و استخراج اسرار آن در فصول ۱، ۳۳، ۲۶۱، ۲۵۸، نجواها و گفتگوهای نفس در فصول ۲۱، ۳۲، ۴۸، فراموشی و جنایات نفس در فصل ۸۵ و ۹۹، صبر بر شبهات فصل ۱۲۵ و ۱۳۸، ناله و فریاد نفس از عدم اجابت دعا فصل ۱۴۸ و اجازه نفس در پیروی از بعضی از فرقه ها در فصل ۱۵۶.
انذار از خطر دنیا
...
wikifeqh: صید_الخاطر_ابن_جوزی_(کتاب)