طراحی

طراحی به دانش ایجاد یک طرح از تصویری ذهنی، خیالی یا واقع گرایانه گفته می شود. طراحی در معنای تخصصی، مفاهیم و کاربردهای متنوعی را دربر می گیرد، از این رو مانند واژهٔ هنر با یک تعریف مشخص نمی توان تمام جنبه های آن را بیان کرد.
در هنرهای تجسمی، طراحی یا به صورت یک اثر مستقل؛ یا به عنوان پیش طرحی برای یک اثر هنری انجام می گیرد که در این صورت طرح مقدماتی[ ۱] نیز خوانده می شود. طراحی در دو حوزهٔ کلی مطرح می شود: یکی drawing است که شامل برداشت های شخصی، احساسات فی البداهه و تجربه های آزاد طراح از موضوعات گوناگون با بیان مستقل و به روش های متنوع می باشد؛ و دیگری design است که شامل مراحل ترکیب عناصر بصری و فضا بر پایهٔ اصول طرح، برای مخاطبی معین است و جنبهٔ کاربردی دارد، مانند رشته های طراحی صنعتی، طراحی معماری، و طراحی لباس. [ ۲]
سابقه اولین طراحی ها بسیار کهن است. شاید بتوان گفت قدیمی ترین طرح ها مربوط به دورانی است که بشر درون غارها زندگی می کرده است. نقش های درون غار لاسکو و آلتامیرا در فرانسه نمونه هایی از این قبیل هستند. طراحی مردمان غارنشین با آئین ویژه و به دست افراد معدودی انجام می گرفت. اینطور حدس زده شده که هدف از این نقوش جنبه جادویی برای جلوگیری از سوانح طبیعی و افزایش قدرت در طبیعت بکار می رفته است. ابزار طراحی بشر اولیه بسیار ابتدایی بود و از سوخته چوب همراه با چربی و پیه حیوانات استفاده می کردند. [ ۳]
بین سده شانزدهم تا سده نوزدهم اهمیت طراحی در مقایسه با اهمیت رنگ پردازی بحث اصلی هنرمندان غربی بود و بر این مبنا هنر فلورانسی نیکولا پوسن و انگر از هنر ونیزی روبنس و دلاکروا متمایز شد. در شرق دور از گذشته تاکنون مرزی میان نقاشی و طراحی وجود نداشت و قلمو وسیله اصلی هر دو شاخه محسوب می شده است. در ایران پس از اسلام طراحی به عنوان نقشه ای برای نگارگری به حساب می آمد و ابتدا طرح را با خطوط بیرنگ بروی کاغذ می کشیدند و سپس به رنگ پردازی می پرداختند. در اواخر سده دهم هجری/شانزدهم میلادی طراحی از نگارگری مستقل شد و هنرمندانی مانند رضا عباسی، محمدی و شیخ محمد آن را به کمال رساندند. [ ۴]
امروزه، اجرای طراحی، محدود به استفاده از ابزارهای سنتی ( مداد، زغال و غیره ) نیست بلکه روش های متنوع ترکیب مواد، چسباندن وسایل، استفاده از مواد و ابزار تازه و غیرمتعارف نیز رواج یافته است. علاوه بر این، رایانه، دورنگار، ویدئو و انواع وسایل پیشرفتهٔ دیگر نیز امکانات تازه ای در این زمینه به وجود آورده اند. [ ۵] با این همه، آموزش طراحی از مسیر همان ابزارهای سنتی عبور می کند و از این طریق است که طراح قادر به استفادهٔ ماهرانه و خلاقانه از ابزارهای تازه می گردد.