طریق انتاج استثنائی اتصالی

[ویکی فقه] طریق انتاج استثنائی اتصالی، به معنای شیوه اخذ نتیجه در قیاس های استثنائی اتصالی است.
قیاس استثنائی دو قسم است: متصل و منفصل. قیاس استثنائی متصل، قیاسی است که مقدمه اولش شرطیه متصله و مقدمه دومش حملیه (که مقدم یا تالی قضیه شرطیه را وضع یا رفع می کند) است.
انتاج در قیاس استثنائی متصل
انتاج در قیاس استثنائی متصل به دو طریق است: ۱. استثنای عین مقدم (وضع مقدم): در قیاس استثنائی متصل، از وضع مقدم، وضع تالی نتیجه می شود، زیرا وضع مقدم، مستلزم وضع تالی است؛ مانند: اگر آتش موجود باشد حرارت هم موجود است، لیکن آتش موجود است؛ پس حرارت موجود است. ۲. استثنای نقیض تالی (رفع تالی): در قیاس استثنائی متصل، از رفع تالی، رفع مقدم نتیجه می شود، زیرا رفع تالی، مستلزم رفع مقدم و رفع لازم، مستلزم رفع ملزوم است؛ مانند: اگر آتش موجود باشد حرارت هم موجود است، لیکن حرارت موجود نیست؛ پس آتش هم موجود نیست. در این نوع قیاس، رفع مقدم، منتج رفع تالی نیست و نیز وضع تالی، منتج وضع مقدم نیست. علت اینکه از وضع (اثبات) مقدم (یا استثنای عین مقدم) وضع تالی لازم می آید و از رفع (سلب) تالی (یا استثنای نقیض تالی) رفع مقدم لازم می آید این است که معمولاً تالی اعم از مقدم است و از وضع اخص، وضع اعم لازم می آید و از رفع اعم، رفع اخص لازم می شود.
انتاج در قیاس استثنائی منفصل
اما انتاج در قیاس استثنائی منفصل به چهار طریق است؛ یعنی از وضع هر یک از اجزای آن رفع جزء دیگر و از رفع هریک، وضع جزء دیگر نتیجه می شود: ۱. وضع مقدم رفع تالی را نتیجه می دهد؛ مانند: این جسم یا بسیط است یا مرکب، لیکن بسیط است؛ پس مرکب نیست. ۲. وضع تالی رفع مقدم را نتیجه می دهد؛ مانند: این جسم یا بسیط است یا مرکب، لیکن مرکب است؛ پس بسیط نیست. ۳. رفع مقدم وضع تالی را نتیجه می دهد؛ مانند: این جسم یا بسیط است یا مرکب، لیکن بسیط نیست؛ پس مرکب است. ۴. رفع تالی وضع مقدم را نتیجه می دهد؛ مانند: این جسم یا بسیط است یا مرکب، لیکن مرکب نیست؛ پس بسیط است. انتاج در قیاس استثنائی مانعة الجمع یا مانعة الخلو به دو طریق است. در مانعة الجمع از وضع هر جزء رفع دیگری نتیجه می شود و مانعة الخلو از رفع هر جزء وضع دیگری نتیجه می شود.
نکته
...