عاشورا
/~ASurA/
معنی انگلیسی:
لغت نامه دهخدا
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
دانشنامه اسلامی
[ویکی شیعه] عاشورا (ابهام زدایی). عاشورا در ویکی شیعه به عناوین ذیل اشاره دارد:
wikishia: عاشورا_(ابهام زدایی)
دانشنامه آزاد فارسی
مصیبت کربلا، اثر استاد محمد مدبر
مصیبت کربلا، اثر استاد محمد مدبر
مصیبت کربلا، اثر استاد محمد مدبر
مصیبت کربلا، اثر استاد محمد مدبر
در فرهنگ تشیّع، روز دهم ماه محرم، یادبود شهادت امام حسین (ع) در واقعۀ کربلا (۶۱ق)، و بزرگ ترین روز عزاداری شیعیان. عاشورا در تاریخ جاهلیت عرب، عید رسمی و ملی بوده است. در آن روزگار، در چنین روزی روزه می گرفتند و شادمانی می کردند. با تشریع روزۀ ماه رمضان در اسلام، آن روزه نسخ شد. روز دَهم ماه محرم سال ۶۱ق (مصادف با ۲۱ مهر ماه ۵۹ش و ۱۰ اکتبر ۶۸۰م) روزی است که در آن امام حسین (ع) با فرزندان و یارانش در دفاع از اسلام راستین در برابر انحرافات و کج روی های دستگاه بنی امیّه به شهادت رسیدند. امام که به دعوت اهل کوفه از مکه عازم این شهر بود تا رهبری آنان را به عهده گیرد، پیش از رسیدن به کوفه، در کربلا به محاصره نیروهای ابن زیاد در آمد و چون حاضر به تسلیم و بیعت با حکومت فاسد یزید نشد، سپاه کوفه با او جنگیدند. در تعداد یاران امام اختلاف است و بنابر مشهور آنان، به جز زنان و کودکان، ۷۲تن بوده اند. در واقعۀ عاشورا هفت تن از فرزندان امام علی(ع)، که همگی به شهادت رسیدند، پنج تن از فرزندان امام حسن (ع) که سه تن از آن ها شهید شدند، و نیز سه تن از پسران امام حسین (ع) که دو تن از آن ها به جز امام زین العابدین (ع) به شهادت رسیدند، حضور داشتند. امام پیش از جنگ، طی سخنانی خود را به دشمن معرفی و حجت را بر آنان تمام کرد. با آغاز جنگ، ابتدا یاران امام یک به یک جنگیدند و به شهادت رسیدند. نخستین کسی که از بنی هاشم شهید شد، علی بن حسین (علی اکبر) بود و پس از او عبدالله بن مسلم و چند تن دیگر ازجمله قاسم بن حسن شهید شدند. در این جنگ، برادر و پرچمدار امام، حضرت ابوالفضل عباس، نیز که با شهامت و بزرگواری از امام دفاع می کرد، به شهادت رسید. حتی فرزند شیرخوار امام، معروف به علی اصغر، نیز در آغوش پدر شهید شد. آن گاه که همۀ یاران امام شهید شدند، او با خواهرش زینب، پسرش زین العابدین که در آن روز سخت بیمار بود، و فرزندان خردسالش وداع کرد و بر سپاه دشمن تاخت. جنگ تا ظهر عاشورا ادامه داشت و چون زخم های بدن امام فزونی یافت و تشنگی بر او غلبه کرد، بر او تاختند و سرانجام او را به شهادت رساندند. شمر بن ذی الجوشن، و به قولی سنان بن اَنَس، سر امام را از تن جدا کرد. پس از شهادت امام، شمر با گروهی دیگر، با رذالت تمام، خیمه های امام را غارت کرده و آتش زدند، بر جنازۀ شهدا اسب تاختند و سرهای شهیدان را از تن ها جدا و بر نیزه ها کردند. سر امام و سرهای شهدای دیگر را به کوفه نزد عبیدالله بن زیاد فرستادند. واقعۀ عاشورا از بزرگ ترین حوادث تاریخ اسلام است. در این فاجعه که پَستی و قساوت دشمن به نهایت رسید، ایمان و رشادت و پاک بازی امام و یارانش نیز به اوج خود رسید و از این فاجعه حماسه ای جاودان ساخت. شیعیان در دوره های مختلف یاد و خاطرۀ این حماسه را زنده نگه داشتند و عاقبت توانستند عاشورا را به عنوان عظیم ترین روز سوگواری رسمیت دهند. امامان شیعه یاد این روز را زنده می داشتند، مجلس برپا می کردند، بر حسین بن علی (ع) می گریستند، بارگاه آن حضرت را زیارت و به عزاداری او تشویق می کردند. در دورۀ حکومت امویان، عاشورا روز فرخنده ای شمرده می شد و مردم در این روز به شادی می پرداختند. در این دوره و عهد عباسیان، شرایط اجتماعی و سیاسی اجازۀ برگزاری مراسم رسمی و گسترده در سوگ امام حسین (ع) را نمی داد. با وجود ممنوعیت زیارت کربلا و حتی در مواردی قطعِ دست زائران، بسیاری از شیعیان به زیارت مرقد مطهر آن حضرت می شتافتند. از این رو، حاکمان عباسی بارها در تخریب و محو آثار آن کوشیدند، ولی باز این مشهد عظیم زنده و پایدار ماند. عزاداری رسمی و آشکار شیعه برای شهدای کربلا در روز عاشورا، اولین بار در ۳۲۵ق نمودار شد. با قدرت یافتن حکومت شیعی آل بویه در بغداد، معزالدولۀ دیلمی اهل بغداد را به برگزاری مراسم سوگ و عزا برای سیدالشهدا واداشت و دستور داد که بازارها را ببندند، کارها را تعطیل کنند، و زنان سیاهپوش بیرون آیند و به عزاداری بپردازند. زمانی که فاطمیان سقوط کردند و ایوبیان روی کار آمدند، در برخی از کشورهای اسلامی، عاشورا بار دیگر به عنوان روز شادی قلمداد شد. اما در کشورهای شیعه نشین این سنت قرن ها همچنان ادامه داشت و، به ویژه از دورۀ صفویه به بعد، هر سال اهمیت فزون تری یافت. امروزه در ایران، عراق، لبنان، افغانستان و دیگر کشورهای اسلامی شیعیان در روز عاشورا، بازار و کار را تعطیل می کنند و به سوگواری می پردازند؛ در مساجد، تکیه ها، منازل، خیابان ها و کوچه ها مجالس عزا و دسته های سوگواری به راه می اندازند و با ذکر مصایب، دلاوری ها و فداکاری های بی نظیر امام و یارانش، خاطرۀ عاشورا را زنده نگه می دارند و آن را چون مشعلی فروزان در مسیر حق پرستی و احیای آرمان های انسانی و اسلامی سرمشق خود می سازند. نیز ← شهدای_کربلا
مصیبت کربلا، اثر استاد محمد مدبر
مصیبت کربلا، اثر استاد محمد مدبر
مصیبت کربلا، اثر استاد محمد مدبر
در فرهنگ تشیّع، روز دهم ماه محرم، یادبود شهادت امام حسین (ع) در واقعۀ کربلا (۶۱ق)، و بزرگ ترین روز عزاداری شیعیان. عاشورا در تاریخ جاهلیت عرب، عید رسمی و ملی بوده است. در آن روزگار، در چنین روزی روزه می گرفتند و شادمانی می کردند. با تشریع روزۀ ماه رمضان در اسلام، آن روزه نسخ شد. روز دَهم ماه محرم سال ۶۱ق (مصادف با ۲۱ مهر ماه ۵۹ش و ۱۰ اکتبر ۶۸۰م) روزی است که در آن امام حسین (ع) با فرزندان و یارانش در دفاع از اسلام راستین در برابر انحرافات و کج روی های دستگاه بنی امیّه به شهادت رسیدند. امام که به دعوت اهل کوفه از مکه عازم این شهر بود تا رهبری آنان را به عهده گیرد، پیش از رسیدن به کوفه، در کربلا به محاصره نیروهای ابن زیاد در آمد و چون حاضر به تسلیم و بیعت با حکومت فاسد یزید نشد، سپاه کوفه با او جنگیدند. در تعداد یاران امام اختلاف است و بنابر مشهور آنان، به جز زنان و کودکان، ۷۲تن بوده اند. در واقعۀ عاشورا هفت تن از فرزندان امام علی(ع)، که همگی به شهادت رسیدند، پنج تن از فرزندان امام حسن (ع) که سه تن از آن ها شهید شدند، و نیز سه تن از پسران امام حسین (ع) که دو تن از آن ها به جز امام زین العابدین (ع) به شهادت رسیدند، حضور داشتند. امام پیش از جنگ، طی سخنانی خود را به دشمن معرفی و حجت را بر آنان تمام کرد. با آغاز جنگ، ابتدا یاران امام یک به یک جنگیدند و به شهادت رسیدند. نخستین کسی که از بنی هاشم شهید شد، علی بن حسین (علی اکبر) بود و پس از او عبدالله بن مسلم و چند تن دیگر ازجمله قاسم بن حسن شهید شدند. در این جنگ، برادر و پرچمدار امام، حضرت ابوالفضل عباس، نیز که با شهامت و بزرگواری از امام دفاع می کرد، به شهادت رسید. حتی فرزند شیرخوار امام، معروف به علی اصغر، نیز در آغوش پدر شهید شد. آن گاه که همۀ یاران امام شهید شدند، او با خواهرش زینب، پسرش زین العابدین که در آن روز سخت بیمار بود، و فرزندان خردسالش وداع کرد و بر سپاه دشمن تاخت. جنگ تا ظهر عاشورا ادامه داشت و چون زخم های بدن امام فزونی یافت و تشنگی بر او غلبه کرد، بر او تاختند و سرانجام او را به شهادت رساندند. شمر بن ذی الجوشن، و به قولی سنان بن اَنَس، سر امام را از تن جدا کرد. پس از شهادت امام، شمر با گروهی دیگر، با رذالت تمام، خیمه های امام را غارت کرده و آتش زدند، بر جنازۀ شهدا اسب تاختند و سرهای شهیدان را از تن ها جدا و بر نیزه ها کردند. سر امام و سرهای شهدای دیگر را به کوفه نزد عبیدالله بن زیاد فرستادند. واقعۀ عاشورا از بزرگ ترین حوادث تاریخ اسلام است. در این فاجعه که پَستی و قساوت دشمن به نهایت رسید، ایمان و رشادت و پاک بازی امام و یارانش نیز به اوج خود رسید و از این فاجعه حماسه ای جاودان ساخت. شیعیان در دوره های مختلف یاد و خاطرۀ این حماسه را زنده نگه داشتند و عاقبت توانستند عاشورا را به عنوان عظیم ترین روز سوگواری رسمیت دهند. امامان شیعه یاد این روز را زنده می داشتند، مجلس برپا می کردند، بر حسین بن علی (ع) می گریستند، بارگاه آن حضرت را زیارت و به عزاداری او تشویق می کردند. در دورۀ حکومت امویان، عاشورا روز فرخنده ای شمرده می شد و مردم در این روز به شادی می پرداختند. در این دوره و عهد عباسیان، شرایط اجتماعی و سیاسی اجازۀ برگزاری مراسم رسمی و گسترده در سوگ امام حسین (ع) را نمی داد. با وجود ممنوعیت زیارت کربلا و حتی در مواردی قطعِ دست زائران، بسیاری از شیعیان به زیارت مرقد مطهر آن حضرت می شتافتند. از این رو، حاکمان عباسی بارها در تخریب و محو آثار آن کوشیدند، ولی باز این مشهد عظیم زنده و پایدار ماند. عزاداری رسمی و آشکار شیعه برای شهدای کربلا در روز عاشورا، اولین بار در ۳۲۵ق نمودار شد. با قدرت یافتن حکومت شیعی آل بویه در بغداد، معزالدولۀ دیلمی اهل بغداد را به برگزاری مراسم سوگ و عزا برای سیدالشهدا واداشت و دستور داد که بازارها را ببندند، کارها را تعطیل کنند، و زنان سیاهپوش بیرون آیند و به عزاداری بپردازند. زمانی که فاطمیان سقوط کردند و ایوبیان روی کار آمدند، در برخی از کشورهای اسلامی، عاشورا بار دیگر به عنوان روز شادی قلمداد شد. اما در کشورهای شیعه نشین این سنت قرن ها همچنان ادامه داشت و، به ویژه از دورۀ صفویه به بعد، هر سال اهمیت فزون تری یافت. امروزه در ایران، عراق، لبنان، افغانستان و دیگر کشورهای اسلامی شیعیان در روز عاشورا، بازار و کار را تعطیل می کنند و به سوگواری می پردازند؛ در مساجد، تکیه ها، منازل، خیابان ها و کوچه ها مجالس عزا و دسته های سوگواری به راه می اندازند و با ذکر مصایب، دلاوری ها و فداکاری های بی نظیر امام و یارانش، خاطرۀ عاشورا را زنده نگه می دارند و آن را چون مشعلی فروزان در مسیر حق پرستی و احیای آرمان های انسانی و اسلامی سرمشق خود می سازند. نیز ← شهدای_کربلا
wikijoo: عاشورا
پیشنهاد کاربران
عاشورا یا آشور راه هیچ ارتباطی با عشر عربی ندارد چون مصدر فاعولا در عربی موجود نیست این الهه شرارت است که توسط اجوج یا اگوگ وارد جریان برحق تشییع شد
تشریح کلمه ی � عاشورا � به � سبک سبا � ، یعنی بیان جامع اما خلاصه ی یک واژه یا عبارت بر اساس تک ، تک حروف آن کلمه :
عاشورا : � ع ، ا ، ش ، و ، ر ، ا � ( 6/5/1402 )
* ع :
عطفی در تاریخ اسلام در جهت ماندگاری گفتمان ( روز دهم ماه محرم سال 61 هجری قمری ) :
... [مشاهده متن کامل]
* مبارزه با ظلم و جور ،
* اصلاح طلبی ( اصلاح خود و جامعه ی خویش )
* عدالت طلبی و آزادی خواهی ،
* ا :
اصلاح دین امت پیامبر ( ص ) ( از اهداف قیام عاشورا )
* ش :
شجاعت ، دلیری ، پایداری و از خودگذشتگی
* و :
وحدت ، انسجام و خالی نکردن پشت رهبری نهضت حق
* ر :
رسیدن به رستگاری به دلیل عمل به تکلیف خویش :
** مبارزه با ظلم و ستم جباران و منحرف کنندگان مسیر دین حق
** اصلاح خود و جامعه ی خویش ( امر به معروف و نهی از منکر )
* ا :
آزادی از نفس اماره و وسوسه های شیطان ( خود پرستی ، دنیا طلبی ) و آزادگی ( جمله معروف حضرت امام حسین ( ع ) : � اگر دین ندارید ، آزاده باشید � )
عاشورا : � ع ، ا ، ش ، و ، ر ، ا � ( 6/5/1402 )
* ع :
عطفی در تاریخ اسلام در جهت ماندگاری گفتمان ( روز دهم ماه محرم سال 61 هجری قمری ) :
... [مشاهده متن کامل]
* مبارزه با ظلم و جور ،
* اصلاح طلبی ( اصلاح خود و جامعه ی خویش )
* عدالت طلبی و آزادی خواهی ،
* ا :
اصلاح دین امت پیامبر ( ص ) ( از اهداف قیام عاشورا )
* ش :
شجاعت ، دلیری ، پایداری و از خودگذشتگی
* و :
وحدت ، انسجام و خالی نکردن پشت رهبری نهضت حق
* ر :
رسیدن به رستگاری به دلیل عمل به تکلیف خویش :
** مبارزه با ظلم و ستم جباران و منحرف کنندگان مسیر دین حق
** اصلاح خود و جامعه ی خویش ( امر به معروف و نهی از منکر )
* ا :
آزادی از نفس اماره و وسوسه های شیطان ( خود پرستی ، دنیا طلبی ) و آزادگی ( جمله معروف حضرت امام حسین ( ع ) : � اگر دین ندارید ، آزاده باشید � )
تشریح کلمه ی � عاشورا � به � سبک سبا � ، یعنی بیان جامع اما خلاصه ی یک واژه یا عبارت بر اساس تک ، تک حروف آن کلمه :
عاشورا : � ع ، ا ، ش ، و ، ر ، ا � ( 6/5/1402 )
* ع :
عطفی در تاریخ اسلام در جهت ماندگاری گفتمان :
... [مشاهده متن کامل]
* مبارزه با ظلم و جور ،
* اصلاح طلبی ( اصلاح خود و جامعه ی خویش )
* عدالت طلبی و آزادی خواهی ،
* ا :
اصلاح دین امت پیامبر ( ص ) ( از اهداف قیام عاشورا )
* ش :
شجاعت ، دلیری ، پایداری و از خودگذشتگی
* و :
وحدت ، انسجام و خالی نکردن پشت رهبری نهضت حق
* ر :
رسیدن به رستگاری به دلیل عمل به تکلیف خویش :
** مبارزه با ظلم و ستم جباران و منحرف کنندگان مسیر دین حق
** اصلاح خود و جامعه ی خویش ( امر به معروف و نهی از منکر )
* ا :
آزادی از نفس اماره و وسوسه های شیطان ( خود پرستی ، دنیا طلبی ) و آزادگی ( جمله معروف حضرت امام حسین ( ع ) : � اگر دین ندارید ، آزاده باشید � )
عاشورا : � ع ، ا ، ش ، و ، ر ، ا � ( 6/5/1402 )
* ع :
عطفی در تاریخ اسلام در جهت ماندگاری گفتمان :
... [مشاهده متن کامل]
* مبارزه با ظلم و جور ،
* اصلاح طلبی ( اصلاح خود و جامعه ی خویش )
* عدالت طلبی و آزادی خواهی ،
* ا :
اصلاح دین امت پیامبر ( ص ) ( از اهداف قیام عاشورا )
* ش :
شجاعت ، دلیری ، پایداری و از خودگذشتگی
* و :
وحدت ، انسجام و خالی نکردن پشت رهبری نهضت حق
* ر :
رسیدن به رستگاری به دلیل عمل به تکلیف خویش :
** مبارزه با ظلم و ستم جباران و منحرف کنندگان مسیر دین حق
** اصلاح خود و جامعه ی خویش ( امر به معروف و نهی از منکر )
* ا :
آزادی از نفس اماره و وسوسه های شیطان ( خود پرستی ، دنیا طلبی ) و آزادگی ( جمله معروف حضرت امام حسین ( ع ) : � اگر دین ندارید ، آزاده باشید � )
فقط خواستم بگم اسم منم عاشورا هسته ، تو بهار متولد شدم ، شنیدم یه معنی دیگه عاشورا روز روشن یا روشنایی هم معنی میده . نمیدونم از این اسم خوشم بیاد یا نه ولی همیشه دلم میخواست عوضش کنم که نکردم چون بار غم داره به نظرم
باید تحریفی در میان باشد وگرنه چرا واژه ای که نماد شرارت است باید وصف حادثه ای خداجویانه باشد!!!!
عاشورا در فرهنگ عربی، اشاره به دهمین روز هر ماه است و در گذشته، بیش از آن که روز سوگ باشد، از روزهای جشن و شادی بود اما امروزه از معنای عام و اولیه خود خارج شده و در برخی کشورها از جمله عراق و ایران، بزرگترین روز سوگواری است. در این سوگ، نغمه سرایی و حتی پایکوبی هم به چشم می خورد اما با محوریت یک تراژدی و همراه با نوعی اعلام برائت از دشمنی و کم کاری ها درباره چهره محبوب تاریخی می باشد. تا پیش از سوگ حسینی، سووشون یا سوگ سیاوش در آستانه نوروز و مهرگان میان ایرانیان، رواج بیشتری داشت.
... [مشاهده متن کامل]
پیشینه سوگواری آیینی مخصوصا در لب رود فرات به مدتها پیش از عاشورای محرم ۶۱ برمی گردد؛ اما به دلیل ویژگی های نهضت حسینی، چنین آیینی به شدت، متوجه آن رویداد می شود. سوگ عاشورا بسترساز و تکان دهنده از زمان جنبش توابین و قیام مختار در همان دهه ۶۰ تا جریانهای معاصر پس از هزار و اندی سال گشت اما به شدت آیینی بودن آن نیز می تواند موجب انزوا و انحراف جامعه از جریانهای روزگار باشد. نمونه آن، به هنگام تسخیر شدن ایران بدست اجانب، بازگشت مستبدان به کار و اعدام ثقةالاسلام در جریانات پس از مشروطیت است که سیداحمد کسروی به ماجرای تاریخی آن عاشورا، اشاره دارد.
در سوگ آیینی، ممکن است میزان شعور، محتوا و کیفیت، چندان کافی و رسا نباشد اما شور و حرارت و احساس با کمیتی مضاعف و آلوده به مبالغه دیده شود. پررنگ ساختن لعاب شیعگی از دید اهل کمیت و تظاهر، بستر و زمینه ای است برای رسیدن به عمق و اصل تشیع. ظواهر و کمیتهای سوگ آیینی، در ظرفی از چند آبشخور به چشم می خورد؛ از جمله ادبیات کلامی و شعر حماسی، آوازخوانی و نوازندگی، نمایش و عرض اندام، خوراک و پذیرایی، لباس و رنگ آمیزی، . . . سوگ آیینی، فرصتی برای تقویت یک نظم است در حالی که سوءمدیریت در آن و مخصوصا فاصله زیاد از کیفیت و محتوای فکری، می تواند در میان مدت و بلندهنگام، آثار معکوس به دنبال داشته باشد و مایه دلزدگی و گریز از مرکز نظم شود. افرادی چون دکتر شریعتی، به این موضوع به عنوان مصادیقی از تشیع صفوی، از آفات وارد شده، فریبنده و منحرف ساز در مسیر تشیع علوی می نگرند. در نهج البلاغه نیز از زبان علی المرتضی، غالیان یا اهل غلو و زیاده روی، مشروعیت ندارند.
سوگهای آیینی در برخی شهرها و محلات، به شدت متمرکز دیده می شوند و جمعیتی انبوه از سوگواران، مایل به یکصدایی و هماهنگی شده اند اما محتوا در ایشان غنایی ندارد چرا که هسته و ساختار مدیریت آنها، بسیار بسته به نظر می رسد. بر سر به کرسی نشستن، جنگ قدرت در میان گردانندگان مجلس، پنهان و غیررسمی و در عین حال، جدی و خشن می نماید و افرادی که یکبار پشت تریبون می روند و نوحه می خوانند، گویی به بهای گران آن را خریده اند که دیگر به آسانی میکروفون را رها نمی کنند.
از سوی دیگر، چندصدایی در ساختارهای نامنظم تا بدان جاست که گاهی در یک محله کوچک، در هر چند متر، یکی بلندگو بدستش در حال خواندن می گردد و هر چند نفر در پی یک نوحه خوان با دیگر دسته ها و گروهها، تضاد و ناهمخوانی دارند. به همین دلیل، بهترین صداها و سخنان و نمایشها انعکاس چندانی در میان آنها پیدا نمی کنند و ضریب تاثیر ایشان بالا نیست.
همواره ساختارهای میانه رو با چندصدایی منظم و یک گردش کار رسمی، کارکرد مناسبتری از خود نشان می دهند. آنچه در پس عاشورای محرم ۶۱ به چشم می خورد، نیاز به آسیب شناسی جامعه و ایجاد یک فضای سالم و رشد فکری در پرتو تحلیل رفتارها و نگاه انتقادی متفکران آزاد، برای کاستن از تاثیر زور، زر و تزویر در سرنوشت مسلمانان است.
... [مشاهده متن کامل]
پیشینه سوگواری آیینی مخصوصا در لب رود فرات به مدتها پیش از عاشورای محرم ۶۱ برمی گردد؛ اما به دلیل ویژگی های نهضت حسینی، چنین آیینی به شدت، متوجه آن رویداد می شود. سوگ عاشورا بسترساز و تکان دهنده از زمان جنبش توابین و قیام مختار در همان دهه ۶۰ تا جریانهای معاصر پس از هزار و اندی سال گشت اما به شدت آیینی بودن آن نیز می تواند موجب انزوا و انحراف جامعه از جریانهای روزگار باشد. نمونه آن، به هنگام تسخیر شدن ایران بدست اجانب، بازگشت مستبدان به کار و اعدام ثقةالاسلام در جریانات پس از مشروطیت است که سیداحمد کسروی به ماجرای تاریخی آن عاشورا، اشاره دارد.
در سوگ آیینی، ممکن است میزان شعور، محتوا و کیفیت، چندان کافی و رسا نباشد اما شور و حرارت و احساس با کمیتی مضاعف و آلوده به مبالغه دیده شود. پررنگ ساختن لعاب شیعگی از دید اهل کمیت و تظاهر، بستر و زمینه ای است برای رسیدن به عمق و اصل تشیع. ظواهر و کمیتهای سوگ آیینی، در ظرفی از چند آبشخور به چشم می خورد؛ از جمله ادبیات کلامی و شعر حماسی، آوازخوانی و نوازندگی، نمایش و عرض اندام، خوراک و پذیرایی، لباس و رنگ آمیزی، . . . سوگ آیینی، فرصتی برای تقویت یک نظم است در حالی که سوءمدیریت در آن و مخصوصا فاصله زیاد از کیفیت و محتوای فکری، می تواند در میان مدت و بلندهنگام، آثار معکوس به دنبال داشته باشد و مایه دلزدگی و گریز از مرکز نظم شود. افرادی چون دکتر شریعتی، به این موضوع به عنوان مصادیقی از تشیع صفوی، از آفات وارد شده، فریبنده و منحرف ساز در مسیر تشیع علوی می نگرند. در نهج البلاغه نیز از زبان علی المرتضی، غالیان یا اهل غلو و زیاده روی، مشروعیت ندارند.
سوگهای آیینی در برخی شهرها و محلات، به شدت متمرکز دیده می شوند و جمعیتی انبوه از سوگواران، مایل به یکصدایی و هماهنگی شده اند اما محتوا در ایشان غنایی ندارد چرا که هسته و ساختار مدیریت آنها، بسیار بسته به نظر می رسد. بر سر به کرسی نشستن، جنگ قدرت در میان گردانندگان مجلس، پنهان و غیررسمی و در عین حال، جدی و خشن می نماید و افرادی که یکبار پشت تریبون می روند و نوحه می خوانند، گویی به بهای گران آن را خریده اند که دیگر به آسانی میکروفون را رها نمی کنند.
از سوی دیگر، چندصدایی در ساختارهای نامنظم تا بدان جاست که گاهی در یک محله کوچک، در هر چند متر، یکی بلندگو بدستش در حال خواندن می گردد و هر چند نفر در پی یک نوحه خوان با دیگر دسته ها و گروهها، تضاد و ناهمخوانی دارند. به همین دلیل، بهترین صداها و سخنان و نمایشها انعکاس چندانی در میان آنها پیدا نمی کنند و ضریب تاثیر ایشان بالا نیست.
همواره ساختارهای میانه رو با چندصدایی منظم و یک گردش کار رسمی، کارکرد مناسبتری از خود نشان می دهند. آنچه در پس عاشورای محرم ۶۱ به چشم می خورد، نیاز به آسیب شناسی جامعه و ایجاد یک فضای سالم و رشد فکری در پرتو تحلیل رفتارها و نگاه انتقادی متفکران آزاد، برای کاستن از تاثیر زور، زر و تزویر در سرنوشت مسلمانان است.
عاشورا برگرفته شده از ریشهٔ �عَشر�، به معنای ده و عاشورا به معنای دهم است. عاشورا دهمین روز از ماه محرم در گاه شماری هجری قمری است. بیشترِ شیعیان به دلیلِ شهادتِ امام حسین در روز ۱۰محرم سال ۶۱ هجری قمری عاشورا را عزا می گیرند و اکثر سنّی ها به دلیل شروع سالِ نوِ قمری، این ماه را شاد برگزار می کنند. بعضی شیعیان این حادثه را موجب شادی و باعثِ دوام و افتخار شیعه می دانند.
... [مشاهده متن کامل]
حضرت زینب:ما رَاَیتُ اِلّا جَمیلا جز زیبایی چیزی ندیدم
مولوی:چونک ایشان خسرو دین بوده اند، وقتِ شادی شد چو بشکستند بند
علامه حسینی تهرانی:عاشورا به تحقیق روزِشادی ومسرّتِ اهلِ بیت است.
... [مشاهده متن کامل]
حضرت زینب:ما رَاَیتُ اِلّا جَمیلا جز زیبایی چیزی ندیدم
مولوی:چونک ایشان خسرو دین بوده اند، وقتِ شادی شد چو بشکستند بند
علامه حسینی تهرانی:عاشورا به تحقیق روزِشادی ومسرّتِ اهلِ بیت است.
عاش فی نورا که تبدیل شده به عاشورا
دهم
دهم