عبدالله بن زبیر

دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] عَبْدُاللّه بْن الزُبَیْر بْن الْعَوام مشهور به ابن زبیر (۱-۷۳ق)، از داعیه داران خلافت پس از مرگ معاویه که حکومت آل زبیر را در مکه پایه گذاری کرد. او فرزند زبیر بن عوام است و به علت سن کمش در زمان حیات پیامبر(ص) او را جزو صحابه صغار قرار می دهند. او نخستین مولود مهاجران در مدینه بود. شهرت ابن زبیر بیشتر به واسطه بیعت نکردن با یزید بن معاویه، ادعای خلافت و پناه بردنش به مکه است که منجر به حمله سپاه یزید به این شهر شد. ابن زبیر در ۶۴ق خود را خلیفه خواند و بسیاری از اهالی شام و حجاز از جمله مکه و مدینه با او بیعت کردند. یکی از بازسازی های مشهور کعبه را به او نسبت می دهند. ابن زبیر از عوامل موثر در فتنه جنگ جمل بود و با امام علی(ع) جنگید ولی پس از شکست اصحاب جمل، مشمول عفو عمومی امام علی(ع) شد. او در هفتاد دو سالگی در مکه به دست سپاهیان شام به فرماندهی حجاج بن یوسف ثقفی کشته شد.
عبدالله بن زبیر بن عوّام بن خُوَیلد از تیره بنی اسد، با کنیه های ابوبکر و ابوخُبَیب. پدرش زبیر بن عوام، صحابی مشهور و عمه زاده پیامبر و مادرش اسماء دختر ابوبکر است.
روایات تاریخی، سال تولد ابن زبیر را با اختلافی اندک گزارش کرده اند. بنا بر سخن مشهور، او نخستین مولود مسلمانان پس از هجرت، در شهر مدینه بود و در شوال سال اول ق. زاده شد.مسلمانان با شنیدن خبر تولد او، به اظهار شادمانی پرداختند؛ زیرا یهودیان ادعا کرده بودند که با جادو، مانع تولد نوزادان مسلمانان می شوند و نسل مسلمانان را منقرض می کنند. گفته اند که پیامبر(ص) نیز شاد شد و کام ابن زبیر را با خرما برداشت و او را عبدالله نامید و ابوبکر در گوش هایش اذان گفت.

[ویکی حج] عبدالله بن زبیر بن عوام بن خُوَیلد مکنّا به ابوبکر و ابوخُبَیب، صحابی خردسال و از مدعیان خلافت در مکه بود. او در هفت یا هشت سالگی، در میان جمعی از کودکان مسلمان با پیامبر گرامی(ص) بیعت کرد. در زمان عثمان در روند یکسان سازی مصاحف، درکنار زید بن ثابت و سعید بن عاص، در زمره کاتبان نسخه های قرآن بود. با عایشه ارتباط نزدیکی داشت و در لشکرکشی اصحاب جمل به بصره، سگان سرزمین حَوْأب به عایشه پارس کردند و او به یاد حدیث پیامبر افتاد که همسرانش را بر حذر داشته بود که سگ های حوأب سر راهشان را بگیرند. در این هنگام، ابن زبیر ۵۰ تن از بنی عامر بن صعصعه را واداشت تا نزد عایشه شهادت دهند که آن ناحیه حوأب نیست. او پس از کناره گیری از طرفین درگیر در صفین، به دعوت معاویه، در جمع کناره گیران از امام علی برای نظارت بر حکمیت به دومة الجندل رفت. با معاویه بیعت کرد ولی از بیعت با یزید به مکه پناه برد. بن زبیر پس از مرگ یزید از دیگران بیعت گرفت و به خلافت رسید. بزرگان بنی هاشم در مکه با او بیعت نکردند. وی پس از خلافت به تعمیر و تجدید بنای کعبه (که در لشکرکشی یزید خراب شده بود) پرداخت. او در محاصره دوم مکه به دست حجاج، کشته شد.
عبدالله بن زبیر بن عوام بن خُوَیلد از تیره بنی اسد قریش ، مکنّا به ابوبکر و ابوخُبَیب و پدرش عمه زاده پیامبر و مادرش اسماء، دختر ابوبکر است. ابن زبیر بارها به این نسبت ها افتخار می کرد. بنا بر سخن مشهور، او نخستین نوزادی بود که پس از هجرت پیامبر(ص) به مدینه، درمیان مسلمانان، در شوال سال اول ق. زاده شد. مسلمانان با شنیدن خبر تولد او، از خوشحالی یکباره تکبیر گفتند؛ زیرا تولد وی نشانه بطلان شایعه یهودیان بود که به ادعای خویش می خواستند با جادو، مانع تولد نوزادان مسلمانان شوند و بدین ترتیب نسل مسلمانان را به تدریج منقرض کنند. پیامبر کام ابن زبیر را با خرما برداشت و او را عبدالله نامید و ابوبکر در گوش هایش اذان گفت. او پوستی به رنگ سبز تیره و بدنی لاغر و نحیف، قدی میانه، محاسنی زرد و بسیار کم پشت و موهایی بلند و پر پشت داشت و پدرش وی را شبیه ترین مردم به ابوبکر می دانست.

[ویکی فقه] عبدالله بن زبیر (ابهام زدایی). عبدالله بن زبیر ممکن است نام برای اشخاص ذیل باشد: • عبدالله بن زبیر عوام، فرزند زبیر بن عوام و از تیره عبدالعزی قریش• عبدالله بن زبیر حمیدی، محدث و فقیه مشهور سده دوم و سوم
...

دانشنامه عمومی

عبدالله بن زبیر بن عوام ( ۱–۷۳ ه‍. ق — مه ۶۲۴ — اکتبر/نوامبر ۶۹۲ ) رهبر خلافتی بود که در مکه برای رویارویی و کنار زدن خلافت اموی از سال ۶۸۳ میلادی تا هنگام مرگ ابن زبیر برپا شده بود. او پسر زبیر بن عوام و اسما بنت ابوبکر بود و به قبیلهٔ قریش تعلق داشت و رهبری این قبیلهٔ بزرگ و مهم مسلمانان را برعهده داشت. او نخستین کودکی بود که از مهاجرین زاده می شد. او در جوانی همراه با پدرش در در فتوحات مسلمانان شرکت کرده بود و در سوریه و مصر جنگیده بود و بعدها به ترتیب نقشی محوری در فتوحات شمال آفریقا و مناطق شمالی ایران در سالهای ۶۴۷ تا ۶۵۰ به دست مسلمانان ایفا کرد. در هنگام فتنه اول، او در کنار خاله اش عایشه علیه خلیفه وقت، علی بن ابی طالب جنگید. گرچه در دوران خلیفه بعدی، معاویه کمتر در مورد ابن زبیر چیزی نوشته شده اما او به عنوان یکی از اشخاصی که مخالف تعیین یزید به عنوان جانشین به دست معاویه بوده اند، شناخته گردیده است. ابن زبیر همراه با گروه بزرگی از قریش و انصار رهبری مسلمانان ساکن حجاز ( عربستان غربی ) را در مخالفت با موروثی شدن خلافت به وسیلهٔٔ بنی امیه برعهده داشت.
ابن زبیر در مکه مستقر گردید و از آنجا به مخالفت با یزید برخاست و با مرگ یزید در ۶۸۳م، خودش را خلیفه مسلمین نامید که در تاریخ به عنوان نقطهٔ آغاز فتنه دوم شناخته گردیده است. در همین حال فرزند و جانشین یزید نیز تنها پس از چند هفته از آغاز حکومتش درگذشت و باعث آغاز زوال قدرت بنی امیه در سرزمین هایش گردید و درپی این رویداد بسیاری از سرزمین هایشان به زیر قدرت و نفوذ ابن زبیر درآمدند. گرچه ابن زبیر به عنوان خلیفه در بسیاری از نقاط خلافت به رسمیت شناخته شده بود ولی اقتدار او تنها محدود به حجاز می گردید. در سال ۶۸۵ خلافت اموی با رهبری مروان یکم در سوریه و مصر احیا گردید درست درهمان زمانی که اقتدار ابن زبیر در عراق و عربستان به وسیلهٔٔ حامیان خاندان علی و خوارج به چالش کشیده شده بود. مصعب برادر ابن زبیر توانسته بود حکومت ابن زبیر در عراق را در سال ۶۸۷م مستحکم نماید اما سرانجام در سال ۶۹۱م از عبدالملک جانشین مروان شکست خورد و کشته شد. فرمانده امویان، حجاج بن یوسف توانست ابن زبیر را در مقرش مکه محاصره کند و درنهایت در سال ۶۹۲م او را کشت.
اعتبار و جایگاه ابن زبیر از وابستگی خانوادگی او با محمد، پیامبر اسلام و همچنین وابستگی او با مکه سرچشمه می گرفت و به او این توانایی را می داد که بتواند برای مخالفت با نقش بنی امیه بر گروه های بی طرف مسلمان اثر گذاشته و آنان را رهبری کند. او به دنبال این بود که بتواند باری دیگر حجاز را به مرکز خلافت بدل کند. گرچه خودداری او برای خروج از مکه باعث گردید نتواند از قدرتی که در استان های پرجمعیت تر نهفته بود استفاده نماید و کنترل آنان را به برادرش مصعب و دیگر افراد وفادار به او که دارای استقلال نسبی بودند واگذار نماید؛ بنابراین در مبارزها و درگیری هایی که در زیر نام او صورت می پذیرفت نقش کوچکی داشت.
عکس عبدالله بن زبیرعکس عبدالله بن زبیرعکس عبدالله بن زبیر
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

دانشنامه آزاد فارسی

عَبدُالله بن زُبَیر (مدینه ح ۲ـ۷۳ق)
مدعی خلافت در دوران بنی امیه. پدرش زبیر بن عَوّام و مادرش اسماء ذات النَّطاقین، دختر ابوبکر، بود. به سبب این که ۲۰ ماه پس از هجرت در مدینه به دنیا آمد، به اولین مولود مسلمان در مدینه شهرت یافت. به فرمان عثمان به نسخه برداری از قرآن کریم اقدام کرد و در فتح افریقیه شرکت داشت. در ماجرای محاصرۀ خانه عثمان، از وی حمایت کرد. او که خواهرزادۀ عایشه بود در آماده سازی و برپایی جنگ جمل تأثیر عمده داشت و همین موقعیت سبب شد تا از جنگ جمل جان سالم به در برد. پس از شهادت امام حسین (ع)، ادعای خلافت کرد و حدوداً ۹ سال بر حجاز، مصر، یمن، عراق، شام و بخشی از خراسان حکومت کرد. عبدالملک بن مروان، خلیفۀ اموی، حجاج بن یوسف ثقفی را با سپاهی به جنگ ابن زبیر فرستاد و نزدیک به ۶ ماه او را در محاصره قرار داد. سرانجام وی را به قتل رسانده جسدش را به دار آویختند.

پیشنهاد کاربران

بپرس