عبرت

[ویکی اهل البیت] عبرت به معنای پند و اندرز است که شخص تجربیات دیگران را در زندگی خود بکار گیرد.
واژه «عبرة»، عربی و در فارسی به معنای «پند و اندرز» آمده است. اگر به معنای عام «عبرت» توجه کنیم، در می یابیم که تمام آیات الهی پند و عبرت است. قرآن افزون بر مسائل احکام، عقاید و اخلاق به مسایلی پرداخته که در آن یا به صورت کنایه یا به صراحت، عبرت و پند نهفته است. در اینجا به آیاتی که به مسائل عبرت اشاره نموده اند؛ می پردازیم.
در بیش از ده آیه قرآن، مردم را تشویق و ترغیب به مسافرت (سیر فی الارض) نموده است. مسافرت و سیر در زمین در فرهنگ قرآن به معنای جهانگردی بی هدف نیست. بلکه به معنای پندگیری و عبرت آموزی و شناخت نشانه های خداوند و آگاهی از قدرت او و بررسی حوادث تاریخی گذشتگان است.
بناهای تاریخی، موزه ها، خرابه ها... یادگار انسانهایی است که آن ها را برجا گذاشته اند. قرآن ما را به سیر و سفر در آن ها و تجربه آموزی از پیشینیان فرامی خواند.
یکی از اهداف نقل تاریخ و داستان گذشتگان در قرآن، عبرت و پند برای مسلمانان است. در بسیاری از آیات الهی، داستان های پیامبران بزرگ الهی بیان شده است. در این داستان ها، هرگز هدف قرآن داستان سرایی محض نیست بلکه هدف ارائه رهنمود از رهگذر این داستان های سازنده است. بر همین اساس است که در هیچیک از داستان های پیامبران از مسائل بی فایده یا کم فایده ای که نقشی در هدایت ندارد؛ سخن به میان نیامده است. برای مثال از تاریخ ولادت، تاریخ وفات، عدد اولاد و همسر انبیاء و... سخنی به میان نیاورده است.
بدین معنا که ده ها نکته عبرت آموز در این داستان حضرت یوسف علیه السلام وجود دارد. مانند خنثی شدن مکر دشمنان، بی گناه بودن حضرت یوسف، دوری از شهوت و گناه، رسوایی زلیخا، پاکدامنی حضرت یوسف و... در نتیجه هدف قرآن از بیان نکات عمیق و حساس داستان، عبرت آموزی بوده است.
در آیه 13 از سوره آل عمران، عنایت خداوند به رزمندگان جنگ بدر و القاء رعب در دل دشمنان را مایه عبرت صاحبان بصیرت بیان می کند و می فرماید:
«قَدْ کانَ لَکُمْ آیَةٌ فِی فِئَتَیْنِ الْتَقَتا فِئَةٌ تُقاتِلُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ أُخْری کافِرَةٌ یَرَوْنَهُمْ مِثْلَیْهِمْ رَأْیَ الْعَیْنِ وَاللَّهُ یُؤَیِّدُ بِنَصْرِهِ مَنْ یَشاءُ إِنَّ فِی ذلِکَ لَعِبْرَةً لِأُولِی الْأَبْصارِ»؛ دو گروهی که در میدان جنگ بدر با هم روبرو شدند، نشانه درس عبرتی برای شما بود. یک گروه در راه خدا نبرد می کردند و جمع دیگری که کافر بودند (در راه شیطان پست) در حالی که آنها گروه را با چشم خود دو برابر آنچه بودند می دیدند، در این عبرتی است برای صاحبان بصیرت.

عبرت (ازبکستان). عبرت ( به ازبکی: Ibrat ) یک منطقهٔ مسکونی در ازبکستان است که در شهرستان بوعبیده واقع شده است. [ ۱] عبرت ۷٬۵۰۲ نفر جمعیت دارد.

عِبرت (اصفهان ۱۲۸۳ـ۱۳۲۱ق)
(نام اصلی: محمدعلی مصاحبی) شاعر و خوشنویس ایرانی. بیشتر عمر خود را در سفر گذراند و سپس در تهران اقامت کرد. در نسخ نویسی استاد بود. از تألیفات اوست: تذکره الادب یا مدینةالادب و نامۀ فرهنگیان که در آن ها به شرح زندگی شاعران هم عصرش پرداخته است. نسخۀ خطی تذکره الادب در کتابخانۀ مجلس شورای ملی محفوظ است و به صورت عکسی هم چاپ شده است. مضمون اشعار او عرفانی و به تقلید از غزلیات سعدی و حافظ است.