عصمت اهل بیت

[ویکی فقه] در این مقاله آیات عصمت پیامبر و اهل بیت (علیهم السّلام) در قرآن را که دال بر مصونیت از هر لغزش و خطا هست، بحث می کنیم.
مسئله عصمت پیامبر و اهل بیت (علیهم السّلام) جزء مسایل اساسی است، لذا بسیاری از بزرگان درباره آن به گونه ای سخن گفته و بحث کرده اند. در این جا از مجموع مباحث آنها به طور خلاصه چند محور طرح و تبیین می شود:
← هدف بعثت انبیا
اولا، تنها در سایه ی عصمت اطمینان مردم به پیامبران تحقق پیدا می یابد.ثانیا، انبیا، گذشته از بیان احکام دین مسئول تربیت و تزکیه ی بشرند.ثالثا، چون اطاعت از پیامبر واجب است، پس هر کاری که انجام می دهد، مردم نیز باید انجام دهند و یا دست کم برای آنان جایز است که انجام دهند.رابعا، اگر پیامبر معصیت کند شهادت او پذیرفته نیست و سزاوار نفرین است و نمی تواند به مقام نبوت برسد.با توجه به موارد یاد شده، عقل، حکم می کند که پیامبران الهی باید در هر دو بعد علمی و عملی از هرگونه نقص و معصیت مصون و معصوم باشند و گرنه اهداف بعثت تحقق نمی یابد.
عصمت انبیا
گرچه در قرآن کریم جریان عصمت انبیا همانند عصمت فرشته گان به طور صریح مطرح نشده، لکن در برخی آیات اشاراتی درباره ی عصمت انبیا که به طور کلی به چند دسته تقسیم می شود:
← آیات هدایت
...

[ویکی فقه] عصمت اهل بیت (قرآن). خدا خواسته که رجس و پلیدی را تنها از اهل بیت دور کند، و به آنان عصمت دهد، و اهل البیت به اتفاق همه علمای اسلام و مفسران، اشاره به اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم است.
تعلق اراده الهی بر عصمت اهل بیت علیهم السّلام از هرگونه پلیدی قرار گرفته است: «إنّما یرید اللّه لیذهب عنکم الرّجس أهل البیت ویطهّرکم تطهیرا» خداوند فقط می خواهد پلیدی و گناه را از شما اهلبیت دور کند و کاملا شما را پاک سازد. کلمه «انما» در آیه انحصار خواست خدا را می رساند، و می فهماند که خدا خواسته که رجس و پلیدی را تنها از اهل بیت دور کند، و به آنان عصمت دهد، و کلمه (اهل البیت) چه اینکه صرفا برای اختصاص باشد، تا غیر از اهل خانه داخل در حکم نشوند، و چه اینکه این کلمه نوعی مدح باشد، و چه اینکه نداء ، و به معنای (ای اهل بیت) بوده باشد، علی ای حال دلالت دارد بر اینکه دور کردن رجس و پلیدی از آنان، و تطهیرشان، مساله ای است مختص به آنان، و کسانی که مخاطب در کلمه (عنکم - از شما) هستندبنابراین در آیه شریفه در حقیقت دو قصر و انحصار بکار رفته، یکی انحصار اراده و خواست خدا در بردن و دور کردن پلیدی و تطهیر اهل بیت، دوم انحصار این عصمت و دوری از پلیدی در اهل بیت.
معنای رجس
واژه رجس به معنی شی ء ناپاک است خواه ناپاک از نظر طبع آدمی باشد یا به حکم عقل یا شرع و یا همه اینها. و اینکه : در بعضی از کلمات رجس به معنی گناه یا شرک یا بخل و حسد و یا اعتقاد باطل و مانند آن تفسیر شده، در حقیقت بیان مصداقهائی از آن است، و گرنه مفهوم این کلمه مفهومی عام و فراگیر است، و همه انواع پلیدیها را به حکم اینکه الف و لام در اینجا به اصطلاح الف و لام جنس است شامل می شود. تطهیر به معنی پاک ساختن و در حقیقت تاکیدی است بر مساله اذهاب رجس و نفی پلیدیها، و ذکر آن به صورت مفعول مطلق در اینجا نیز تاکید دیگری بر این معنی محسوب می شود.
مراد از بردن رجس
مراد از بردن رجس، عصمت از اعتقاد و عمل باطل است، و مراد از تطهیر در جمله ((یطهرکم تطهیرا ( (که با مصدر تطهیر تاکید شده، زایل ساختن اثر رجس به وسیله وارد کردن مقابل آن است، و آن عبارت است از اعتقاد به حق ، پس تطهیر اهل بیت عبارت شد، از اینکه ایشان را مجهز به ادراک حق کند، حق در اعتقاد، و حق در عمل، و آن وقت مراد از اراده این معنا، (خدا می خواهد چنین کند)، نیز اراده تکوینی می شود، چون قبلا هم گفتیم اراده تشریعی را که منشا تکالیف دینی و منشا متوجه ساختن آن تکالیف به مکلفین است، اصلا با این مقام سازگار نیست، (چون گفتیم اراده تشریعی را نسبت به تمام مردم دارد نه تنها نسبت به اهل بیت)پس معنای آیه این شد که خدای سبحان مستمرا و دائما اراده دارد شما را به این موهبت یعنی موهبت عصمت اختصاص دهد به این طریق که اعتقاد باطل و اثر عمل زشت را از شما اهل بیت ببرد، و در جای آن عصمتی بیاورد که حتی اثری از آن اعتقاد باطل و عمل زشت در دلهایتان باقی نگذارد.
مراد از اهل بیت
...