علوم پرورشی

علوم تربیتی ( آموزش شناسی ) شاخه ای از علوم انسانی است که به موضوع آموزش و پرورش انسان می پردازد و وجوه بی پایان آن از جمله یادگیری، رشد، به کارگیری و تقویت نیروهای فکری و بدنی و غیره را مورد بررسی قرار می دهد. [ ۱] هرچه که به نوعی، به تعلیم و تربیت انسان ها مربوط می شود، شاخه ای از حیطهٔ وسیع علوم تربیتی علم کاربردی است یا پایه ( به انگلیسی: Educationa Science ) است. [ ۲]
کلمه انگلیسی پداگوگی مشتق یونانی παιδαγωγία ( payagōgia ) ، از παιδαγωγός ( payagōgos ) ، ترکیبی از گوگ ἄγω ( ágō ) ، "رهنمون کردن" وپد بمعنی پسر παῖς ( país ، παιδلاً ) " است. [ ۳]
رشته دانشگاهی علوم تربیتی یکی از رشته های درسی است که در ایران دارای ۴ گرایش در سطح کارشناسی است. [ ۴] [ ۵] [ ۶]
راهبردهای آموزشی بر اساس دانش و تجربه پیشینه دانش آموز، موقعیت و محیط و همچنین اهداف یادگیری تعیین شده توسط دانش آموز و معلم تنظیم می شود. یک مثال می تواند روش سقراطی باشد. [ ۷]
از گرایش ها و شاخه های تحصیلی رشتهٔ علوم تربیتی ( پرورشی ) در تحصیلات آکادمیک، می توان: برنامه ریزی آموزشی، برنامه ریزی درسی، تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش، تربیت معلم قرآن کریم، مدیریت آموزشی، مدیریت و برنامه ریزی آموزش عالی، سنجش و اندازه گیری پیشرفت تحصیلی و… را فهرست نمود.
مدرک تحصیلی دکترای پداگوژی، توسط برخی از دانشگاه های آمریکا به صورت افتخاری به معلمان برجسته اعطا می شود ( در ایالات متحده و بریتانیا، مدارک تحصیلی در رشته آموزشی دکترای فلسفه به عنوان Ed. D. ، دکترای آموزش و پرورش یا Ph. D طبقه بندی می شوند ) . این اصطلاح همچنین برای نشان دادن تأکید در آموزش به عنوان یک تخصص در یک زمینه ( به عنوان مثال، مدرک دکترای موسیقی در آموزش پیانو ) استفاده می شود.
دکتر عیسی صدیق:
دکتر عیسی صدیق اعلم، در سال ۱۲۷۳ ش. در تهران متولد شد. پدرش میرزاعبدالله شاملو ملقب به صدیق التجار اصفهانی از نوادگان میرزا مهدی خان استرآبادی بود. وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در مدارس ادب، کمالیه و دارالفنون فرا گرفت. در سال ۱۲۹۰ جزو اولین گروه از دانشجویان اعزامی به خارج در دورة بعد از مشروطیت بود که عازم فرانسه شد. در سال ۱۲۹۷ دورة دانشسرای ورسای را به پایان رساند و از دانشگاه پاریس دانشنامة ریاضیات گرفت. پس از چندی در انگلستان ضمن مطالعه و تدریس در دانشگاه کمبریج به عنوان دستیار پروفسور ادوارد براون مستشرق و ایران شناس معروف و معاشرت با دانشمندان و فلاسفه غربی نظیر برتراند راسل، به تجربیات و آگاهی های بیشتری دست یافت. عیسی صدیق در سال ۱۲۹۷ به ایران مراجعت کرد و به سمت بازرس مدارس منصوب شد. چندی نیز رئیس تعلیمات عالی، معلم مدرسة حقوق، دارلفنون و دارالمعلمین مرکزی و نمایندة ایران در مجمع بین المللی آموزش و پرورش در ژنو بود. در سال ۱۳۰۹دکتر صدیق بنا به دعوت دانشگاه کلمبیا برای مطالعه و تحقیق به آمریکا رفت و موفق به اخذ درجة دکترا در رشته علوم تربیتی از دانشگاه مذکور شد. او برای اولین بار واژة دانشگاه را به جای دارالفنون به کار برد. دکتر صدیق در سال ۱۳۱۰به ایران بازگشت و مامورتأسیس دانشگاه تهران شد. ابتدا به سمت ریاست دارالمعلمین عالی انتخاب شد و سپس آن را هستة مرکزی دانشگاه قرار داد. دکتر صدیق چندین سال در سمت وزیر فرهنگ فعالیت نمود. دکتر عیسی صدیق در ۱۵ آذر ماه ۱۳۵۷ در تهران درگذشت. برخی آثار علمی او عبارت است از  : " اصول تدریس حساب و حل مسائل فکری"، "اصول تعلیم و تربیت "، "اصول علمی علم تربیت" ، "روش نوین در تعلیم و تربیت " ، " صد مسئله حل شده حساب" ، " چهل گفتار مشهودات چهل ساله در فرهنگ" ، نه کنفرانس در خصوص تعلیمات عمومی ".