عوج

[ویکی الکتاب] معنی عِوَج: کجی - تمایل - تحریف - انحراف (عبارت "یَبْغُونَهَا عِوَجاً " یعنی : میخواهند آن را [با وسوسه و اغواگری] کج نشان دهند)
ریشه کلمه:
عوج (۹ بار)

«عَوَج» (بر وزن کرج) به معنای کجی حسی است، ولی «عِوَج» (بر وزن پدر) به کجی هایی گفته می شود که با فکر، درک می شود. ولی ظاهراً پاره ای از آیات قرآن مانند آیه 107 سوره «طه» با این تفصیل سازگار نیست (دقت کنید)، و با توجّه به این که «عِوَج» در آیه 28 سوره «زمر» به صورت نکره در سیاق نفی واقع شده و عموم را می رساند، هر نوع انحراف و کژی را از قرآن نفی می کند.
(بر وزن فرس) کجی «عَوِجَ الْعُودُ یَعْوَجُ عَوَجاً:ضِدُّ اسْتَقامَ اِیْ اِنْحَنی» عِوَج (بر وزن عنب) اسم مصدر است (اقرب قاموس) در مجمع ذیل آیه 99 آل‏عمران فرموده: عَوَج (بر وزن فرس) کجی است در هر چیز نصب شده مثل نیزه و دیوار و بر وزن عنب انحراف است در دین و سخن گفتن و در زمین و از آن است آیه «لاتَری فیها وَ عِوَجاً وَ لااَمْتاً». این کلمه به کسر عین 9 بار در قرآن مجید آمده و همه درباره انحراف و کجی معنوی است جز آیه فوق. . حمد خدا را که بر بنده‏اش کتاب را نازل فرمود و در آن کجی و انحراف از حق قرار نداد . عدم عوج عبارت اخرای حق بودن است چنانکه فرموده . . . ضمیر «له» ظاهراً راجع به تبعیّت است یعنی در آن روز از داعی که آنها را می‏خواند پیروی می‏کنند و در آن پیروی انحرافی نیست و سرپیچی نتوانند. . در بعضی آیات به صورت خطاب «تَبْقُونَها عِوَجاً» آمده و هر دو از خطاب و غیبت جمعاً چهار بار در قرآن به کار رفته و همه بعد از کلمه «یَصُدُّون» و «تَصُدُّونَ»اند به نظر می‏آید که «یَبْغُونَها عِوَجاً» بیان «یَصُدُّونَ» است و «عِوَجاً» مفعول به «یَبْغُونَ» است یعنی: با ایجاد شبهات و ایجاد انحراف در دین خدا مردم را از آن منع می‏کنند و آن را ناحق جلوه می‏دهند درمجمع فرموده: جایز است «عِوَجاً» مفعول به یبغون باشد یعنی «یَبْغُونَ لَهَا الْعِوَجَ». معنی آیه چنین می‏شود: آنانکه مردم را از راه خدا باز می‏دارند و برای آن کجی و انحراف می‏جویند. .آیه درباره قیامت و از بین رفتن کوههاست اَمت به معنی بلندی و عوجاً به معنی پستی و گودی است یعنی در زمین پستی و بلندی نمی‏بینی بلکه هموار می‏شود چنانکه در ماقبل آیه آمده: «فَیَذَرُها قاعاً صَفْصَفاً».