غار چهل خانه واقع در بخش سعداباد در کنار دهستان زیراه شهرستان دشتستان یکی از آثار تاریخی و از نقاط دیدنی استان بوشهر در جنوب ایران است.
در 3 کیلومتری شمال شرق سعدآباد و در ساحل رودخانه شاپور مجموعه ای از غارهای سنگی در دیواره مشرف به رودخانه شاپور به چشم می خورد که بوسیله انسان بصورت اتاقها و راهروهای منظم ساخته شده که در میان اهالی و عموم مردم بومی منطقه به چهل خانه معروف می باشد . در حال حاضر 23 تا از غارهای آن سالم برجای مانده است . بخش پیشین و کانال ها و راهروهای ارتباطی این مجموعه غارها که به شکل چهارگوش بوده اند در اثر گذشت زمان، فرسایش و عوامل طبیعی مانند سیل و یا زلزله ازبین رفته اند.
در خصوص علت احداث این غارها نظرهای مختلفی از سوی باستان شناسان و مورخان بر اساس کاوش و پژوهش و مطالعات تطبیقی و قیاس با محل های مشابه این دخمه ها نظیر بندر سیراف ، سرمشهد کازرون ، کلات حیدری خورموج و دره بامیان افغانستان وجود دارد. از میان آنها این نظریه از احسان یغمایی کاشف بردک سیاه و پژوهشگر توج از اعتبار بیشتری برخوردار است. ایشان این غارها را همچون محل مشابه در بندر سیراف و سرمشهد کازرون محلی برای دفن اجساد مردگان ( استودان ، استخوان دان ) شهر اداری، سیاسی تموکن در دوره هخامنشیان و همچنین شهر توز در دوره ساسانیان می داند. چرا که مردمان زرتشت به سبب مقدس شمردن عناصر چهارگانه، آب، خاک، آتش و باد اجساد خود را در خاک دفن نمی کردند تا قداست خاک محفوظ بماند.
نظریه های دیگر برای ایجاد و کاربرد چهل خانه که اکثرا بر سر زبان ها می باشد و برخی از باستان شناسان مانند وارویک بال به آن معتقد هستند این که غارهای چهل خانه مانند غارهای دره بامیان افغانستان هست که پرستش گاه بوداییان بوده است . اما در هیچ منبع تاریخی نشانی از وجود اقوامی در این مناطق که ادیان بودایی داشته وجود ندارد و لذا این احتمال و احتمالات دیگر را با ضعف و عدم اعتبار روبرو می کند.
البته این امکان وجود دارد که به مرور زمان این محل کاربردهای دیگری مانند محبس، قلعه فراموشی، مخفیگاه ، پناهگاه ، محل نگهداری بیماران لاعلاج و. . . توسط بومیان منطقه پیدا کرده باشد اما در حقیقت علت ایجاد و احداث اولیه این سازه نمی باشند.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدر 3 کیلومتری شمال شرق سعدآباد و در ساحل رودخانه شاپور مجموعه ای از غارهای سنگی در دیواره مشرف به رودخانه شاپور به چشم می خورد که بوسیله انسان بصورت اتاقها و راهروهای منظم ساخته شده که در میان اهالی و عموم مردم بومی منطقه به چهل خانه معروف می باشد . در حال حاضر 23 تا از غارهای آن سالم برجای مانده است . بخش پیشین و کانال ها و راهروهای ارتباطی این مجموعه غارها که به شکل چهارگوش بوده اند در اثر گذشت زمان، فرسایش و عوامل طبیعی مانند سیل و یا زلزله ازبین رفته اند.
در خصوص علت احداث این غارها نظرهای مختلفی از سوی باستان شناسان و مورخان بر اساس کاوش و پژوهش و مطالعات تطبیقی و قیاس با محل های مشابه این دخمه ها نظیر بندر سیراف ، سرمشهد کازرون ، کلات حیدری خورموج و دره بامیان افغانستان وجود دارد. از میان آنها این نظریه از احسان یغمایی کاشف بردک سیاه و پژوهشگر توج از اعتبار بیشتری برخوردار است. ایشان این غارها را همچون محل مشابه در بندر سیراف و سرمشهد کازرون محلی برای دفن اجساد مردگان ( استودان ، استخوان دان ) شهر اداری، سیاسی تموکن در دوره هخامنشیان و همچنین شهر توز در دوره ساسانیان می داند. چرا که مردمان زرتشت به سبب مقدس شمردن عناصر چهارگانه، آب، خاک، آتش و باد اجساد خود را در خاک دفن نمی کردند تا قداست خاک محفوظ بماند.
نظریه های دیگر برای ایجاد و کاربرد چهل خانه که اکثرا بر سر زبان ها می باشد و برخی از باستان شناسان مانند وارویک بال به آن معتقد هستند این که غارهای چهل خانه مانند غارهای دره بامیان افغانستان هست که پرستش گاه بوداییان بوده است . اما در هیچ منبع تاریخی نشانی از وجود اقوامی در این مناطق که ادیان بودایی داشته وجود ندارد و لذا این احتمال و احتمالات دیگر را با ضعف و عدم اعتبار روبرو می کند.
البته این امکان وجود دارد که به مرور زمان این محل کاربردهای دیگری مانند محبس، قلعه فراموشی، مخفیگاه ، پناهگاه ، محل نگهداری بیماران لاعلاج و. . . توسط بومیان منطقه پیدا کرده باشد اما در حقیقت علت ایجاد و احداث اولیه این سازه نمی باشند.
wiki: غار چهل خانه