غایه المرام باخبار سلطنه البلد الحرام

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] غایة المرام باخبار سلطنة البلد الحرام (کتاب). غایة المرام باخبار سلطنة البلد الحرام، تالیف عبدالعزیز بن عمر بن فهد (متوفی ۹۲۲ ق) در سه مجلد مشتمل بر تاریخ امرای مکه از ابتدای هجرت تا فوت مؤلف است و با استفاده از نوشته های پدر مؤلف و آثار فاسی و ابن حجر در مورد تاریخ مکه و نوشته شده است. تراجم این امراء به ترتیب اقدمیت در زمان فرمانروایی تنظیم شده تا اینکه سابق بر متاخر شناخته شود.
شیوه نگارش ابن فهد به گونه ای مشخص و با ذکر شماره و نام امیر ذکر شده است. در جلد اول تا شماره ۱۷۳ و در جلد دوم از شماره ۱۷۴ تا ۲۰۴ آمده است. نیمه اول جلد سوم، به شماره ۲۰۵ تنها به معرفی برکات بن محمد بن برکات بن حسن بن عجلان و نیمه دوم آن به فهارس کتاب اختصاص دارد.

[ویکی نور] "غایة المرام بأخبار سلطنة البلد الحرام"، تألیف عبدالعزیز بن عمر بن فهد(متوفی 922ق) در سه مجلد مشتمل بر تاریخ امرای مکه از ابتدای هجرت تا فوت مؤلف است و با استفاده از نوشته های پدر مؤلف و آثار فاسی و ابن حجر در مورد تاریخ مکه و نوشته شده است. تراجم این امراء به ترتیب اقدمیت در زمان فرمانروایی تنظیم شده تا اینکه سابق بر متأخر شناخته شود.
شیوه نگارش ابن فهد به گونه ای مشخص و با ذکر شماره و نام امیر ذکر شده است. در جلد اول تا شماره 173 و در جلد دوم از شماره 174 تا 204 آمده است. نیمه اول جلد سوم، به شماره 205 تنها به معرفی برکات بن محمد بن برکات بن حسن بن عجلان و نیمه دوم آن به فهارس کتاب اختصاص دارد.
عبدالعزیز در ابتدای کتاب چنین می نگارد که والدش نجم الدین عمر تراجم زیادی را از کتب تاریخی؛ مانند: العقد الثمین تقی الدین الفاسی جمع کرده و مطالب و فوائد مهمی که ذکر آنها لازم بوده، به آن افزوده است. تراجم متقدمین از این مطالب است؛ اما تراجم متأخرین بعد از سید حسن بن عجلان را خود نویسنده با فحص و تتبع گردآوری کرده است. غالب این مطالب نیز از کتاب های والدش مانند: "اتحاف الوری بأخبار ام القری" و "الدر الکمین بذیل العقد الثمین" بوده است. البته از کتاب "بغیة المرام بأخبار ولاة البلد الحرام" که به دست آمده این برداشت که نجم الدین عمر تمامی اسامی را گردآوری کرده، نقش بر آب شد؛ چرا که او بخش هایی از صفحات کتاب را سفید گذاشته است تا این که با معلوماتی که به دست می آورد، تکمیل کند؛ اما عجل به او مهلت نداده است. عبارت"ذکره الوالد و بیّض له" اشاره به همین مطلب است.
او به مصادر دیگری؛ مانند: الإصابة فی تمییز الصحابة، تهذیب التهذیب، تجرید الوافی بالوفیات ابن حجر و تاریخ المدینة اشریفة تألیف استادش شمس الدین سخاوی و مراجع دیگری نیز مراجعه کرده است.
از نکات قابل توجه آن است که اطلاعات هر یک از منابع در اختیارش درباره هر یک از امراء به طور کامل و با انتساب به مصدرش ذکر شده است. حوادثی که در ولایات امرای متأخر مشاهده کرده را نیز آورده و کتابش را در یک موضوع خاص متمرکز کرده و ترجمه کسی غیر از امرای مکه را ذکر نکرده است.

[ویکی فقه] غایه المرام باخبار سلطنه البلد الحرام (کتاب). غایة المرام باخبار سلطنة البلد الحرام، تالیف عبدالعزیز بن عمر بن فهد (متوفی ۹۲۲ ق) در سه مجلد مشتمل بر تاریخ امرای مکه از ابتدای هجرت تا فوت مؤلف است و با استفاده از نوشته های پدر مؤلف و آثار فاسی و ابن حجر در مورد تاریخ مکه و نوشته شده است. تراجم این امراء به ترتیب اقدمیت در زمان فرمانروایی تنظیم شده تا اینکه سابق بر متاخر شناخته شود.
شیوه نگارش ابن فهد به گونه ای مشخص و با ذکر شماره و نام امیر ذکر شده است. در جلد اول تا شماره ۱۷۳ و در جلد دوم از شماره ۱۷۴ تا ۲۰۴ آمده است. نیمه اول جلد سوم، به شماره ۲۰۵ تنها به معرفی برکات بن محمد بن برکات بن حسن بن عجلان و نیمه دوم آن به فهارس کتاب اختصاص دارد.
گزارش محتوا
فهیم محمد شلتوت در تحقیق کتاب بر تنها نسخه خطی کتابخانه برلین اعتماد کرده است. بخش هایی از نسخه خطی را که از بین رفته است را از مصادر دیگر استدراک کرده است. آدرس تمامی مطالب در پاورقی آمده است. در هر یک از مجلدات فهرست موضوعات ذکر شده است. در جلد سوم نیز علاوه بر فهرست موضوعات، این فهارس آمده است:۱- اعلام ۲- اماکن ۳- الفاظ اصطلاحی ۴- اشعار ۵- مصادر و مراجع ۶- اصلاح غلطهای متن.

پیشنهاد کاربران

بپرس